Author :
Abstract
Ombudsmanlık kurumu genelde İskandinav ülkelerinde çok geniş yetkilerle oluşturulmuştur. İngiltere, uzun yıllara dayalı köklü parlamenter sisteme ve yargı bütünlüğüne sahip bir ülke olarak Ombudsmanlık kurumunun oluşturulmasına ilk etapta karşı durmasına rağmen, söz konusu kurum 1967 yılında kısıtlı yetkilerle kurulmuştur. İdari yargının beşiği olan Fransa’da, Ombudsmanlık kurumunun oluşturulmasını önceleri gereksiz olarak kabul edilmiştir fakat 1973 yılında, seçiminde yürütmenin etkili olduğu ombudsmanlık kurumu idari sisteme dahil edilmiştir.
Ülkemizde yaklaşık yirmi yıldır oluşturulmaya çalışılan ombudsmanlık kurumu, 2010 yılında halk oylaması sonucunda Anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesiyle Kamu Denetçiliği adıyla anayasal olarak düzenlenmiştir. Ombudsmanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 14.06.2012 tarihinde kabul edilmesiyle Kamu Denetçiliği Kurumu adıyla oluşturulmuştur.
Çalışmada İsveç, İngiltere, Fransa ve Türkiye Ombudsmanlık Kurumları; Ombudsmanların nitelikleri, seçilme ve atanma süreçleri, görev süreleri, görevden alınma şekilleri, denetim alanları ve denetime geçme şekilleri açısından aradaki farklar ve benzerlikler ortaya konarak bir karşılaştırma yapmak ve Kamu Denetçiliği Kurumunun eksikliklerini belirtmek amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışma belgelere dayalı teorik bir çerçevede hazırlanmıştır.
Keywords
Abstract
Generally, Ombudsman institution which was established with very broad authority in the Nordic countries has created a more balanced structurein Sweden. Although England, based on many years with well-established parliamentary system and the judicial integrity as a country in the first place stand against the creation of the ombudsman institution, in question institution was established with limited authority in 1967. France which is as the cradle of the administrative judiciary, the creation of the ombudsman was considered unnecessary previously, but ombudsman institutionwhose appoinment had been realized under the influence of executive power has been included into the administrative system.
Ombudsman Institution which has been attempted to establish approximatelyfor twenty years, is regulatedconstitutionally under the name of Ombudsmanwith replacement of certain provisions of Constitution as result of the plebiscite in 2010.Ombudsman has been created with the name Ombudsman Institution with the adoption of Ombudsman Institution Act no. 6328 in Turkey Grand National Assembly on14.06.2012.
This study focused that point out deficiencies of the Ombudsman and make compare that Sweden, England, France and Turkey's institution; from percpective of differences and similarities between Ombusdman's attributes, selection and assignment processes, duty times, dismissal procedure, audit areas and audit start procedures. According to this context, the study was formed based on documents via theoric framework.
Keywords
- Abdioğlu, Hasan (2007). Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık)
- Abdioğlu, Hasan (2007). Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık)Kurumu Ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 11, İstanbul, Sayfa: 79-102.
- Akkoca, Hasan Hüseyin (2013). 2010 Anayasa Değişikliği Sonrasında Düzenlenen Kamu DenetçiliğiKurumu (Türkiye Ombudsmanı),Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Arslan, Süleyman (1986). İngiltere’de Ombudsman Müessesesi, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1, Ankara, Sayfa: 157-172.
- Atay, Cevdet (1999). Devlet Yönetimi ve Denetimi, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.Avşar, B. Zakir (2007). Ombudsman İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
- Babüroğlu, Oğuz - Hatipoğlu, Nevra (1997). “Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi:Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği”, TÜSİAD Yayını, Yayın No: TÜSİAD-T/97-206, İstanbul.
- Bahadır, Oktay (2010). Ombudsmanlık Kurumunun İsveç, İngiltere Ve Fransa İle Karşılaştırmalı İncelenmesi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:1, Sayı: 1, Ankara, Sayfa: 363-384.
- Çakmak, Caner (2008). Kamu Denetiminde Kamu Denetçiliği (Ombudsman) Kurumunun Türkiye’deYeri ve Önemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Demir, Konur Alp (2012). Türk Kamu Yönetimi Denetim Sisteminde Kamu Denetçiliği(Ombudsmanlık), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Erdengi, Tevfik Bora (2009). Ombudsman: Dünya Uygulamaları ve Türkiye, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Erdoğan, Oğuzhan (2010). Ombudsmanlık Kurumu ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Erhürman, Tufan (1998). Ombudsman, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 3, Eylül Ankara, Sayfa: 87-102.
- Gişi, Selçuk (2017). Ombudsmanlık Kurumu, İsveç Ve Fransa Ülke Uygulamaları İle AvrupaOmbudsmanı Üzerine Bir İnceleme, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi (YBHD), Yıl:2, Sayı:2017/2, Ankara, Sayfa: 1-42.
- Gökçe, Ali Fuat (2012). Çağdaş Kamu Yönetiminde Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Ve Türkiyeİçin Askeri Ombudsmanlık Önerisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, Isparta, Sayfa: 203-227.
- Kestane, Doğan (2006). Çağdaş Bir Denetim Organizasyonu Olarak Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği), Maliye Dergisi, Sayı: 151, Temmuz-Aralık, Ankara, Sayfa: 128-142.
- Kılavuz, Raci-Yılmaz, Abdullah-İzci, Ferit (2003). Etkin Bir Denetim Aracı Olarak Ombudsmanlıkve Türkiye'de Uygulanabilirliği, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, Sivas, Sayfa: 49-68.
- Man, Fuat (2017). Birleşik Krallık’ta Kamu Denetçiliği: Parlamento ve Sağlık HizmetleriOmbudsmanı, Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Haziran 2017, Aydın, Sayfa: 23-34.
- Odyakmaz, Zehra - Bostancı, Yalçın - Güzel, Oğuzhan (2012). “6328 Sayılı Kamu DenetçiliğiKurumu Kanunu Çerçevesinde Kamu Başdenetçisine İlişkin Yaş Şartının Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl:25, Sayı: 103, Kasım – Aralık, Ankara, Sayfa:13-26.
- Odyakmaz, Zehra (2013). Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Tanıtılması ve 6328 SayılıKamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değerlendirilmesi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 14, Ankara, Sayfa: 1-85.
- Özden, Kemal (2010). Ombudsman (Kamu Denetçisi) ve Türkiye’deki Tartışmalar, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Özer, Ömer Faruk (2015). Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçiliği Kurumunun Örgütsel Ve İşlevselAnalizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Sağlam, Abdi (2012). İdarenin Yargı Dışı Denetim Yollarından Biri Olan Ombudsmanlık (KamuDenetçiliği) Kurumu Ve İdari Yargı İle İlişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sağlam, Abdi (2012). Kamu Denetçiliği ve İdari Yargı ile İlişkisi, Adalet Dergisi, Sayı: 44, Eylül, Ankara, Sayfa: 27-49.
- Temizkan, Koray (2008). Ombudsmanlık Kurumu ve Günümüzde Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Tortop, Nuri (1974). Yönetimin Denetlenmesi ve Denetleme Biçimleri, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, Ankara, Sayfa: 27-50.
- Tutal, Erhan (2013). İdarenin Denetimi ve Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 13,Nisan, Ankara, Sayfa: 509-544.
- Tutal, Erhan (2014). Dünyada ve Türkiye’de Ombudsmanlık, Adalet Yayınevi, Ankara.
- Ünal, Feyzullah (2008). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Denetimi Ve Yerel Yönetim Ombudsmanı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Versan, Vakur (1986). Kamu Yönetimi: Siyasi ve İdari Teşkilat, Der Yayınları, İstanbul.
- 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120629-2.htm) (E.T. 12.04.2017)
- 28601 (Mükerrer) Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul VeEsaslar Hakkında Yönetmelik (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130328M1-1.htm (E.T. 12.04.2017)
- https://www.defenseurdesdroits.fr/sites/default/files/atoms/files/raa-2016-num-20.02.2017_1.pdf (E.T. 11.10.2017)
- http://www.ombudsman.org.uk/about-us/who-we-are/the-ombudsman (E.T. 03.10.2017)
- https://www.ombudsman.gov.tr/kamu-basdenetcisi-sn-av-seref-malkoc/ (E.T. 03.10.2017)
- PHSO Annual Report and Accounts 2016-17(https://www.ombudsman.org.uk/sites/default/files/PHSO_Annual_report%20and%20accounts_201 6-17.pdf) (E.T. 09.10.2017)
- https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2013-yillik-rapor.pdf (E.T. 09.10.2017)https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2014-yillik-rapor.pdf (E.T. 09.10.2017)
- https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/KDK-2016-YILLIK-RAPORU.pdf (E.T. 09.10.2017)
