Author :
Abstract
Genel olarak, Merkantilizm ortaçağ ve endüstriyel dönem arasında Batı Avrupa’da etkili olmuş ekonomik bir görüş olarak tanımlanır. Bir başka deyişle, Merkantilizm feodalizm ve kapitalizm arasında bir geçiş dönemidir. Merkantilizm’in ana amacı, pozitif bir ticaret dengesini tesis etmektir. Merkantilist yaklaşım; özellikle İngiltere, Hollanda ve belli ölçüde Fransa’da etkili olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu’nun 624 yıllık egemenliği aynı zamanda merkantilist çağı da içine alır. Lakin Osmanlılar’ın merkantilist prensiplere karşı duyarlı olmadığını fark etmek zor değildir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ın fethinden sonra Akdeniz havzasında buğday ticaretinden, ticaret dengesinde artı değer yaratma anlayışıyla bir avantaj elde etme çabasına girmemesi Merkantilist anlayışa ters bir tutumun örneğidir. Öte yandan Mehmet Rami Paşa’nın Bursa bölgesinin ihtiyacı olan ham maddelerin en başında gelen kumaşın ihracını yasaklaması ise; merkantilist anlayışla paralellik gösteren bir örnektir. Osmanlı İmparatorluğu Merkantilist çağın izinde Merkantilizm’in önemini fark etmiştir. III.Selim dönemi boyunca Osmanlı ticaretini koruma tedbirlerinde başarı elde edilememiştir.
Keywords
Abstract
In general, Mercantilism is defined as an economic approach that influenced in Western Europe between the middle ages and the industrial era. In other words, it is a transition period between feudalism and capitalism. The main goal of mercantilism is to ensure a positive balance of trade. The mercantilist approach was influent particularly in England and in Netherlands and at some degree in France.
The Ottoman Empire ruled for 624 years and this period covers the mercantilist age as well. However, it’s not so difficult to realize that the Ottomans were not sensitive to the mercantilist principles. Selim I didn't take advantage of the conquest of Egypt for creating a surplus in the balance trade by the means of advantageous sales of wheat in the mediterranean basin. Mehmet Rami Pasha, in a decree of 1703, was prohibiting the expertation of drape in order to provide first of all the raw materials needed for the locals of Bursa. Ottoman Empire realized the importance of mercantilism in the wake of the mercantilist age. During the rule of Sultan Selim III rd who was unable finally to protect the Ottomans trade.
Keywords
- Acar, G. T. (2008). İktisadı Değiştirmek: Neoklasik İktisada Eleştirel Bir Yaklaşım.İletişim
- Acar, G. T. (2008). İktisadı Değiştirmek: Neoklasik İktisada Eleştirel Bir Yaklaşım.İletişim Yayınları, İstanbul.
- Alada, D. (2001). “Adam Smith”. İktisat’ ın Dama Taşları: Ekoller, Kavramlar-İz Bırakanlar. İÜ İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti Yayınları: İstanbul: 17-29.
- Atik, S. (2012). Neo-Klasik Teoriden Neo-merkantilist Sisteme; Küresel Finans Krizi ÇerçevesindeBir Değerlendirme. Turkish Economic Association 3. International Conference on Economics (Türkiye Ekonomi Kurumu 3. Uluslararası Ekonomi Konferansı): İzmir.
- Berkes, N. (2013). Türkiye İktisat Tarihi, Yapı-Kredi Yayınları, İstanbul.
- Bhagwati, J. (1985). Protectionism, The MIT Press Massachussets. Cambridge.
- Bulut, M. (1999). XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Hollandalı Tüccarların Osmanlı Bölgelerindeki Faaliyetleri, c.3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
- Burns, E. & Ralph, P. L. (1964). World Civilizations From Ancient to Contemporary, W.W Norton, New York.
- Cipolla, C. M. (1993). Akdeniz Dünyasında Para Fiyatlar ve Medeniyet, (Çev.) CELAL M. Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
- Çelik, K. (2005). Uluslararası İktisat. Derya Kitabevi. Trabzon.Galbraight, J.K., (2010). İktisat Tarihi, Dost Yayınları, Ankara.
- Genç, M. (2016). Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Huberman, L. (2014). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, (Çev.) Murat Belge, İletişim Yayınları, İstanbul.
- İnalcık, H. (2016). Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,İnalcık, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Eren Yayıncılık, c.1,İnalcık, H. “Osmanlı’nın Avrupa ile Barışıklığı: Kapitülasyonlar ve Ticaret”, Doğu-Batı Dergisi, İstanbul, 2003, 2(23):233-290.
- Kazgan, G. (1997). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- List, F. (1985). The National System of Political Economy, Longmans, Green and Company. London,
- Pamuk, Ş. (2013). Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi (1500-1914), İletişim Yayınları, İstanbul.
- Pirenne, H. (2013). Ortaçağ Avrupa’sının Ekonomik ve Sosyal Tarihi, (Çev.) Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Spiegel, H. W. (1971). The Growth Of Economic Thought, Prentice-Hall Inc, New Jersey.
- Tezel, Y. S. (1982). Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923- 1950), Yurt Yayınları, Ankara. Yılmaz, Ş. E. (2010). Dış Ticaret Kuramlarının Evrimi, Efil Yayınevi, İstanbul.
