Author :
Abstract
Sosyal sermaye, toplumsal bilimlerde çok yönlü bir fenomendir ve birçok sosyal alanı kitlesel olarak etkiler. Bireysel ve toplumsal pek çok katkıları olabilir. Araştırmalar, sosyal sermayenin tükenmişliği etkileyen önemli bir faktör olabileceğini ortaya koymuştur. Yüksek tükenmişlik düzeyinde olan gruplardan biri de hemşirelerdir. Bu çalışma, hemşirelerde sosyal sermayenin tükenmişlik üzerindeki etkisini belirlemeyi amaçlamıştır.
Araştırma, Kahramanmaraş ilinin iki büyük Merkez ilçesindeki Aile Sağlığı Merkezlerinde ve Araştırma ve Uygulama Hastanesinde çalışan 320 hemşiresi üzerinde yapılan tanımlayıcı bir çalışmadır. Çalışmada Anket yöntem ile veri toplanmıştır. Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Sosyal Sermaye ölçeği ve demografik sorulardan oluşan üç farklı bölüm kullanılmıştır Sosyal Sermaye Ölçeği 34 maddeyi içeren sekiz alt boyuttan oluşmaktadır (Onyx ve Bullen, 2000). Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilmiş olan Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) 22 maddeden oluşmakta ve demografik bilgi formu 15 sorudan oluşmaktadır.
Veriler, betimsel istatistikler, Pearson korelasyon katsayısı, Anova ve doğrusal regresyon analizi kullanılarak analiz edildi. Sosyal sermaye ile tükenmişlik arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu sadece duyarsızlaşma ile yerel komiteye katılım boyutu arasındaki ilişkinin negatif ve zayıf düzey olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Social capital is a multifaceted phenomenon in the social sciences and massively affects many social areas. There can be many individual and societal contributions. Among the groups with high burnout, nurses are always seen to have more burnout. Surveys have shown that social capital can be an important factor affecting burnout.This study aimed to determine the extent of the effect of social capital on burnout in nurses.
The method is a descriptive study of 320 nurses working in the Family Health Centers in two large central districts of Kahramanmaras province and in the Research and Rehabilitation Hospital. The Maslach Burnout Questionnaire and the Social Survey Questionnaire were used. The Social Capital Questionnaire consists of eight sub-dimensions including 34 items (Onyx and Bullen, 2000). Maslach and Jackson (1981) developed the Maslach Burnout Inventory (BMR) with 22 items and the personal information form consists of 15 questions
Findings, Data were analyzed using descriptive statistics, Pearson's correlation coefficient, Anova and linear regression analysis. It has been found that there is a weak relationship between social capital and burnout in the positive direction, and that the relationship between desensitization and local committee participation dimension is negative and weak.
Keywords
- Altay, B., Gönener, D., & Demirkiran, C. (2010). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin
- Altay, B., Gönener, D., & Demirkiran, C. (2010). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Aile Desteğinin Etkisi. Fırat Tıp Dergisi, 15(1), 010-016.
- Aras, Z. (2006). “Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında Çalışan Hemşire Ve Ebelerin TükenmişlikDurumları.” Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. İstanbul.
- Arcak, R., & Kasımoğlu, E. (2006). Diyarbakır Merkezdeki Hastane ve Sağlık OcaklarındaÇalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi, 33(1), 23-30
- Arı, G. S., Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey Ve Örgütler Açısından Önemi. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 131-148
- Arıkan F, Gökçe Ç, Özer ZC ve ark.(2006) “”Tükenmişlik ve Hemşirelik.” Hemşirelik Forumu 2006; 2: 14-17.
- Ardahan, F. (2012). “Sosyal Sermaye Ölçeği geçerlilik, güvenirlilik çalışması.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(2), 773-789.
- Aslan, H., Alpaslan, Z. N., Aslan, O., Ünal, M. (1996). “Hemşirelerde Tükenme, İş Doyumu Ve Ruhsal Belirtiler.” Nöro Psikiyatri Arşivi, 33(4), 192-199
- Aydemir, M.A. 2011 “Toplumsal İlişkilerin Sosyal Sermaye Değeri (Topluluk Duygusu Ve SosyalSermaye” Üzerine Bir Araştırma) Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı. Konya
- Basım, H. N., Şeşen, H. (2006). “Mesleki Tükenmişlikte Bazı Demografik Değişkenlerin Etkisi: Kamu’da Bir Araştırma.” Ege Academic Review, 6(2), 15-23.
- Budak, G., Sürgevil, O. (2005). “Tükenmişlik Ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel FaktörlerinAnalizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama.” D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2), 95- 108.
- Boyas, J., & Wind, L. H. (2010). Employment-Based Social Capital, Job Stress, and EmployeeBurnout: A Public Child Welfare Employee Structural Model. Children and Youth Services Review, 32(3), 380-388
- Boyas, J., Wind, L. H., & Kang, S. Y. (2012). Exploring the Relationship between Employment-Based Social Capital, Job Stress, Burnout, and Intent to Leave among Child Protection Workers: An Age-Based Path Analysis Model. Children and Youth Services Review, 34(1), 50-62.
- Canbaz S, Sunter T, Dabak Ş, Oz H,Peşken Y. (2005). “Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromu, İs Doyumu ve İse Bağlı Gerginlik.” Hemşirelik Forumu 2005; 4: 30-34.
- Chang, C. W., Huang, H. C., Chiang, C. Y., Hsu, C. P., & Chang, C. C. (2012). Social Capital and Knowledge Sharing: Effects on Patient Safety. Journal of advanced nursing, 68(8), 1793-1803.
- Conrad, D. (2010). Social Capital and Men’s Mental Health.(Ed. David Conrad and Alan White) Promoting men's mental health, 26-38.
- Coleman, James (1988), “Social Capital in The Creation Of Human Capital”, American Journal of Sociology, S:94, ss.94-120.
- Çam O. (1992-a). “Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri Ve Tükenmişliği Etkileyen Bazı Etmenlerin İncelenmesi,” C. Ü. HemşirelikYüksekokulu Dergisi 1992: 456-461.
- Çam, O. (1992-b). “Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması.” VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı, 155-166.
- Çapri, B. (2006). “Tükenmişlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1).
- Çelik, A. (2010). “Kriz ve Stres Yönetimi”, Ankara: Gazi Yayınları 23. Ulusal Yönetim veOrganizasyon Kongresi 14-16 Mayıs 2015 Bildiriler Kitabı CİLT 2. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. Muğla
- Dignam, J.T., Barrera M, West SG. (1986). Occupational Stress, Social Support, and Burnout among Correctional Officers. Am J Community Psychol 1986; 14:177-193
- Dolunay, A. B., Piyal, B. (2003). “Öğretmenlerde Bazı Mesleki Özellikler Ve Tükenmişlik.” Kriz Dergisi, 11(1), 35-48.
- Domínguez, S., & Arford, T. (2010). It is all about Who You Know: Social Capital and Health in Low-income Communities. Health Sociology Review, 19(1), 114-129.
- Durmuş, S., & Günay, O. (2007). “Hemşirelerde iş doyumu ve anksiyete düzeyini etkileyen faktörler.” Erciyes Tıp Dergisi, 29(2), 139-146.
- Erbil, N., & Bostan, Ö. (2004). “Ebe Ve Hemşirelerde İş Doyumu, Benlik Saygısı Ve Etkileyen Faktörler.” Atatürk Ünivesitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3).
- Erol A., Akarca, F., Değerli V, Sert E, Delibaş H, Gülpek D, Mete L.(2012). “Acil Servis Çalaranlarında Tükenmişlik ve İş Doyumu” Klinik Psikiyatri, 2012; 15:103 -1
- Ersoy, A., & Utku, B. D. (2005). “Konaklama İşletmeleri Muhasebe Müdürlerinde Tükenmişlik” Sendromu-II. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (27).
- Farahbod, F., Chegini, M. G., Eramsadati, L. K., & Mohtasham-Amiri, Z. (2015). The Associationbetween Social Capital and Burnout in Nurses of a Trauma Referral Teaching Hospital. Acta Medica Iranica, 53(4), 214-219
- Farzianpour, F., Mohamadi, A., & Hosseini, S. S. (2013). Evaluation of the Relationship betweenSocial Capital and Manpower's Burnout in Teaching Hospitals of Iran. African Journal of Business Management, 7(29), 2872.
- Field, John (2006) Sosyal Sermaye, çev. Bahar Bilgen ve Bayram Şen, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınlar, 2006. 2. Basım; İstanbul.
- Hagerty & B. M. K. ve Williams, R. A. (1999). Effects of sense of Belonging, Social Support, Conflict, and Loneliness on Depression, Nursing Research, 48, 215-219.
- Han, J., Woo, H., Ju, E., Lim, S., & Han, S. (2013). Effects of Nurses' Social Capital on Turnoverİntention: Focused on the Mediating Effects Organizational Commitment and Organizational Cynicism. Journal of Korean Academy of Nursing, 43(4), 517-525.
- Hasle, P., Kristensen, T. S., Møller, N., & Olesen, K. G. (2007, October). Organisational SocialCapital and the Relations with Quality of Work and Health—a New İssue for Research. In International Congress on Social Capital and Networks of Trust (pp. 18-20).
- Heim E. Stressonen der heilberufe. Zsclhpsychoson Med 1992; 38: 207-226
- Gächter, M., Savage, D. A., & Torgler, B. (2011). The relationship between stress, strain and social capital. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 34(3), 515-540
- Kapu, H . (2010). Sosyal Sermaye Ve Organizasyonların Öngörü Yeteneğini Geliştirme Gücü.Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (1), 259-288. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/atauniiibd/issue/2693/35446
- Kaçmaz, N. (2005). Hemşirelerde iş stresi ve tükenmişlik. İ.Ü.F.N. Hem Derg, 13(54), 65
- Karagül, M.,Dündar, (2006). S., Sosyal Sermaye ve Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (12).
- Kaya, N., Kaya, H., Ayık, S., Uygur, E. (2010). “Bir Devlet Hastanesinde Çalışan HemşirelerdeTükenmişlik.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 7:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
- Kebapçı A, Akyolcu N.( 2011). “Acil birimlerde çalışan hemşirelerde düzeylerine etkisi.” Türkiye Acil Tıp Dergisi-Tr J Emerg Med 2011; 11(2):59-67.
- Khammarnia, M., Tourani, S., & Mohammadi, R. (2011). The effect of social capital dimensions onburnout in female nurses. Bimonthly Journal of Hormozgan University of Medical Sciences, 15(3), 209-217.
- Kılıç, M., İpekçi, N. N., & Kaya, S. (2015). “Kilis Devlet Hastanesi’nde Çalışan HemşirelerinTükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi.” Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 18(1).
- KOSGEB, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı. (2005),“Ekonomik Kalkınmada Sosyal Sermayenin Rolü”, Ankara,(http://www.akerpatent.com/dokuman1/kosgeb%20dokumanlari/Ekonomik%20Kalkinmada%20So syal%20Sermayenin%20Rolu%20nedir.PDF Erişim Tarihi:03.04.2016
- Kowalski, C., Ommen, O., Driller, E., Ernstmann, N., Wirtz, M. A., Köhler, T., & Pfaff, H. (2010).Burnout in nurses–the relationship between social capital in hospitals and emotional exhaustion. Journal of Clinical nursing, 19(11‐12), 1654-1663.
- Laes, T., & Laes, T. (2001). Career Burnout and Its Relationship to Couple Burnout in Finland.ERIC Speeches/Meeting Papers, Number: ED462665 Record Type: Non-Journal . Publication Date: 2001Aug. Pages: 13. Reference Count: N/A. ISBN: N/A
- Laschinger, H. K. S., Read, E., Wilk, P., & Finegan, J. (2014). The influence of nursing unitempowerment and social capital on unit effectiveness and nurse perceptions of patient care quality. Journal of Nursing Administration, 44(6), 347-352.
- Leary, M. R. (1990). Responses to social exclusion: Social anxiety, jealous, loneliness, depression, and low self-esteem, Journal of Social and Clinical Psychology, 9, 221-229.
- Maslach, C. and Jackson, S. E. 1984. ‘’Burnout in Organizational Settings’’. Vol.5, Beverly Hills, CA: Sage
- Mercan, M., Urgan, Z. (2015), “Sosyal Sermayenin Sosyal Yenilikçiliğe Etkisi” 1. UluslararasıUygulamalı Bilimler Kongresi: “Sosyal Sermaye” 23-24 Ekim 2015 –Proceedıngs / Bildiriler Kitabı Konya/Türkiye
- Meydan, C. H. (2011). Örgütsel ortamda tükenmişliğin izlenim yönetimi taktikleri ile ilişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 287-307.
- Nunally, J.C. 1978. Psychometric Theory (Second Edition), New York, McGrawHill, ss,701
- Oğuz, H., (2006). “Makroekonomik Politikaların Performansında Sosyal Sermayenin Ve Kurumların Rolü,” Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (12).
- Onyx, J., ve Bullen, P.,( 2000). Measuring Social Capital in Five Communities, Journal of Applied Behavioral Science, 36(1): 23-42.
- Pines, A. M., & Nunes, R. (2003). The Relationship Between Career And Couple Burnout:Implications For Career And Couple Counseling. Journal Of Employment Counseling, 40(2), 50- 64.
- Read, E. A. (2014). Workplace social capital in nursing: an evolutionary concept analysis. Journal of advanced nursing, 70(5), 997-1007.
- Sabatini, F. (2008). Does Social Capital İmprove Labour Productivity İn Small and Medium Enterprises? International Journal of Management and Decision Making, 9(5), 454-480.
- Sayıl, I., Haran, S., Ölmez, Ş., & Özgüven, H. D. (1997). “Ankara Üniversitesi Hastanelerinde Çalışan Doktor Ve Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri.” Kriz dergisi, 5(2), 71-77.
- Sinat, Ö. (2007). “Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeylerinin
- Sucuoğlu B, Kuloğlu N: “Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi.” Türk Psikoloji Dergisi, 11(36): 44-60,1996.
- Sünter, A. T. Cambaz, S., Dabak, Ş., Öz, H., & Pekşen, Y. (2006). “Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri.” Genel Tıp Dergisi, 16(1), 9-14.
- Şahin, D., Turan, F. N., Alparslan, N., Şahin, İ., Faikoğlu, R., Görgülü, A. (2008). “Devlet
- Şahin, F. ve Şahin, D.(2012). “Engelli Bireylerle Çalışan Özel Eğitim Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyinin Belirlenmesi” Journal of Teacher Education and Educators Öğretmen
- Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi Volume/Cilt 1, Number/Sayı 2, 2012, 275-294
- Şen, S. Yorulmaz, H. Batmaz, M. (2007) “Acil servis çalışanlarında tükenmişlik sendromu.” 5. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kongre Kitabı: Nisan 20-21, 2007, Şanlıurfa, Türkiye
- Taycan, O., Kutlu, L., Çimen, S., & Aydın, N. (2006).” Bir Üniversite Hastanesinde ÇalışanHemşirelerde Depresyon Ve Tükenmişlik Düzeyinin Sosyo-Demografik Özelliklerle İlişkisi.” Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(2), 100-108.
- Uçar, M.E., (2010)“ Üniversite Öğrencileri Ve Üniversiteden Mezun Olan Bireylerin SosyalSermaye Düzeylerinin Benlik Biçimleri Ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi.” DoktoraTezi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı Eğitim Psikolojisi Programı, Ankara
- Ünalan, D. Çetinkaya, F. Özyurt Ö & Kayabaşı A.(2006). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Sekreterlerde İş Memnuniyeti.” Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2006; 9:1-18.
- Verbeke, W., Belschak, F., & Bagozzi, R. P. (2004). Exploring Emotional Competence: Its effectson coping, social capital, and performance of salespeople. Social Capital, and Performance of Salespeople.
- Yüksel, N.,( 2001), Ruhsal Hastalıklar. Çizgi Tıp Yayınevi. ISBN:975-7527-69-6 Ankara http://www.socialcapitalgateway.org/content/person/hanifan-lyda-j
- Erişim Tarihi:10.03.2016
- https://en.wikipedia.org/wiki/L._J._Hanifan Erişim Tarihi:20.03.2016
