Author :
Abstract
İç kontrol sistemleri özellikle finans sektöründe yaşanan skandallar ve buna bağlı olarak gelişen kayıpların önlenmesi amacıyla BDDK tarafından bankalar için zorunlu hale getirilmiştir. İç kontrol birimleri bankalarda gerçekleştirdiği fonksiyon itibariyle oldukça önem taşıyan bir konumdadırlar. Bu nedenle söz konusu birimlerce gerçekleştirilen kontrol faaliyetlerinin çeşitliliği ve karmaşıklığı iç kontrol sistemlerinin uygulama yöntemlerini başlı başına inceleme gereğini doğurmuştur. Etkin bir iç kontrol sisteminin hangi işlevleri yerine getireceği, çalışma yöntemleri, bu yöntemlerle hangi risklerin bertaraf edilebileceği, önlenebilecek ve önlenemeyecek riskler, alınması gereken önlemler, verimli çalışma ortamı ve iç kontrol sisteminin verimliliğini etkileyen nedenler gibi birçok unsur zaman içinde araştırılmaya ihtiyaç göstermiştir. Bu çalışmanın amacı bankalarda iç kontrol sistemini oluşturan unsurların ve uygulamada karşılaşılan problemlerin incelenmesi ve sorunlara yönelik çözüm önerileri getirilmesidir. Araştırma sonuçlarına göre uygulamada karşılaşılan sonuçlar banka, kontrolör ve hukuki /teknik düzenlemelerden kaynaklı sorunlar olarak üçe ayrılmakta olup, bu sorunlara yönelik çeşitli çözüm önerileri getirilmiştir.
Keywords
Abstract
Internal auditing systems have been made compulsory for banks by the Banking Regulatory and Supervisory Agency in order to prevent scandals in the financial sector and the losses that develop accordingly. Internal auditing units are in a very important position in terms of their functions in banks. For this reason, the diversity and complexity of the control activities carried out by the internal auditing units led to the need to examine the methods of implementation of the internal control systems on their own. Many factors need to be investigated over time such as what functions an effective internal auditing system will perform, methods of working, what risks can be eliminated with these methods, risks that can be prevented and not prevented, precautions to be taken, efficient working environment and reasons affecting the efficiency of the internal auditing system. The aim of this study is to analyse the factors that form the internal auditing system in banks and to bring proposals for this the problems encountered in practice. According to the results of the research the problems in practice are divided into three as, problems arising from banks, controllers and legal / technical regulations, and various solutions are proposed for these problems.
Keywords
- Akçay, S. (2013). Türkiye’de iç denetim sürecinin kamu kurumlarının faaliyet sonuçları üzerindeki
- Akçay, S. (2013). Türkiye’de iç denetim sürecinin kamu kurumlarının faaliyet sonuçları üzerindekietkinliği: belediyeler üzerine bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 15(1), 51- 70.
- Aktaş, M.A. (2007). İç kontrol sistemi ve verimlilik ilişkisi, http://ickonder.org/ic-kontrol-sistemi- ve-verimlilik-iliskisi.html, (20.05.2008).
- Akyel, R. (2017). Türkiye’de iç kontrol kavramı, unsurları ve etkinliğinin değerlendirilmesi . Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(1), 83-98.
- Altay, N.O. (2001). Avrupa birliği katılım sürecinde Türk bankacılık sektörü, Manas Kyrgzy- Turkish University Sosyal Bilimler Dergisi,2, 22-49.
- Ataman, Ü., Hacırüstemoğlu, R., Bozkurt, N. (2001). Muhasebe denetimi uygulamaları, İstanbul: Alfa Yayınları.
- Aytaç, A, Çabuk, A. (2020). Assessment of the effectiveness of internal control system and a case study. Journal of Accounting and Taxation Studies. 13 (2), 353-376.
- Bayrakçı, E., Demirel, A. (2017). İç denetimin yapısal ve işlevsel sorunlarının Türkiye’dekiüniversiteler bağlamında analizi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (33), 52-60.
- Can, E. N., Şakrak, M. (2018). İç kontrol sistemindeki zayıflıkların ortaya çıkarabileceği hukuki sorunlar ve muhasebe bilgi sisteminin rolü. Mali Çözüm Dergisi, 28(150), 45-57.
- Candan, E. (2006). Kamu idarelerinde iç kontrol sistem ve süreçlerinin tasarlanması, uygulanması ve geliştirilmesinde uyulacak usul ve esaslar, Mali Yönetim ve Denetim Dergisi, 38, 25-48.
- Demirbaş, M. (2005). İç kontrol ve iç denetim faaliyetlerinin kapsamında meydana gelen değişimler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7),167-188.
- Elitaş, C., Özdemir,Y. (2006). Bankalarda iç kontrol sistemi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 143-154.
- Ergin, H., Kardeş Selimoğlu, S., Tolkun, A. (2016). KİT’lerde kurumsal yönetim etkinliğininarttırılmasında iç kontrol ve iç denetim faaliyetlerinin rolü: bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 1-29.
- Güner, M. F. (2009). Kamu idarelerinin etkin yönetiminde iç kontrol uygulamalarının rolü. Maliye Dergisi, 157, 183-195.
- Gürbüz, H. (1995). Muhasebe denetimi, İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.Karacaer, S., İbrahimoğlu, N. (2003). İşletme yönetiminde muhasebe bilgi sistemi, iç kontrol,verimlilik ilişkisi ve önemi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1),211- 228.
- Karakaya, G. (2016). Çalışan hileleri ve iç kontrol ilişkisi. Vergi Sorunları Dergisi, 330, 159-172.
- Karcıoğlu, R., Kurnaz, E. (2017). Kamu kurumlarında iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesindekarşılaşılan başlıca sorunların tespiti: kamu iç denetçilerine yönelik bir araştırma. İGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), ICEFM Özel Sayısı, 67-88.
- Kenger, E. (2001). Denetçi yardımcıları eğitim notları, http://www.tkgm.gov.tr/turkce/dosyalar/diger%5Cicerikdetaydh221.doc, (25.05.2008).
- Kenger, E. (2007). Denetim teknikleri, http://ickonder.org/denetim-teknikleri.html, (02.02.2008).
- Kurnaz, E. (2020). Sağlık sektöründe iç kontrol sisteminin COSO iç kontrol modeli bileşenleri açısından incelenmesi: bir hastane uygulaması. Mali Çözüm Dergisi, 30 (157), 163-185.
- Moorty, M. K., Seetharaman, A., Mohamed, Z., Gopalan, M., Har San, L. (2011). The impact ofinformation technology on internal auditing. African Journal of Business Management, 5(9),3523-Ömürbek, V., Altay, S. Ö. (2011). Turizm işletmelerinde iç kontrol sisteminin etkinliğininincelenmesi ve Manavgat bölgesindeki beş yıldızlı otellerde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,16 (1), 379-402.
- Öndeş, T., Çiftçi, Ş. (2020). İşletmelerde iç kontrol sistemi ve stok yönetimi: TRA1 düzey 2 bölge uygulaması. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 34(1), 61-76.
- Özbek, Ç. (2012). İç Denetim Kurumsal Yönetim Risk Yönetim İç Kontrol, Cilt: 1, İstanbul: TİDE Yayınları.
- Özbilgin, G. (2010). Aracı kurumların iç kontrol sistemi ve ilgili düzenlemenin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12(2), 219-242.
- Özten, S., Karğın, S. (2012). Bankacılıkta iç kontrol faaliyetleri kapsamında krediler kontrolü ve muhasebeleştirme süreci. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 14(2), 119-136.
- Tutar, S., Altınkaynak, F. (2020). İç denetimin etkinliğinde liderlik özelliklerinin etkisi. İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 148-172.
- Türedi, S.Ç. (2005). İşletmelerde iç kontrol sistemini oluşturan unsurlardan kontrol çevresinin (ortamı) incelenmesi, Mevzuat Dergisi, 8 (91), 34- 42.
- Uyar, S. (2007). Risk odaklı denetim,http://www.ickonder.org/risk-odakli-denetim.html, (18.05.2008).
- Vojtovic, S. (2004). New trends of multi-dialogue communication in banks, Biatec Volume, 1(12), 20-22.
- Yereli, A. B., Ünal, M. (2014). Yerel yönetimlerde iç denetim sisteminin yapısal sorunları. İçinde:Mali Yerinden Yönetim Teori, Kavramsal Açıklamalar ve Türkiye'ye İlişkin Değerlendirmeler,(Editörler: M. Sakal, A. Kesik, T. Akdemir), Nobel Akademik Yayıncılık, Nisan 2014, Ankara, 451-464.
- Yurtsever, G. (2008). Bankacılığımızda iç kontrol, TBB, İstanbul.
- Yüksel, A., Demir. V. (2001). Bankalarda denetim ve iç kontrol yapısı eksikliğinin sonucu: finansalkriz. http://archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/55malicozum/12%20-%2055%20asli%20- %20volkan%20makale.doc , (12.04.2008).
