Author :
Abstract
Sağlık harcamaları, sağlığı koruma ve geliştirme hedefi taşıyan bütün koruma geliştirme, rehabilite etme, beslenme gibi yapılan her türlü harcamaları kapsamaktadır. Bireylerin sağlığı, beslenme, sağlık hizmetleri, sosyo- ekonomik durumlar, çevre gibi birçok faktörle etkileşim halindedir. Çevreye yapılan tahribatlar insan sağlığı açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Özellikle ülkeler ekonomik olarak gelişme gösterdikçe sanayileşme ile birlikte çevre kirliliği artmakta, sağlıklı yaşam kalitesi bozulmakta, dolayısıyla sağlık harcamaları artmaktadır. Sağlık harcamaları konusu, sağlık ekonomisinin temel bölümlerinden biri olup, son zamanlarda sağlık harcamalarının belirleyicileri teorik ve ampirik olarak tartışılan alanlar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi için sağlık harcamaları- çevre –ekonomik büyüme ilişkisi 1980-2019 dönemi Johansen Eş Bütünleşme analizi yardımıyla incelenmiştir. Elde edilen bulgular, Türkiye’de ekonomik büyümedeki %1’lik artışın sağlık harcamalarını %0,13 artırdığını göstermektedir. Ayrıca çevreyi temsil eden karbondioksit değişkeninde de %1’lik artışın da sağlık harcamalarını %2,62 oranında artırdığı görülmektedir.
Keywords
Abstract
Health expenditures include all kinds of expenditures such as protection development, rehabilitation and nutrition, which have the goal of health protection and development. It interacts with many factors such as the health of individuals, nutrition, health services, socio-economic conditions, environment. Damage to the environment has negative consequences for human health. Especially as countries develop economically, environmental pollution increases as a result of industrialization, the quality of healthy life deteriorates and therefore health expenditures increase. The issue of health spending is one of the main parts of the health economy, and recently the determinants of health spending are among the areas discussed theoretically and empirically In this study, the relationship of health care costs with environmental economic growth of Turkey's economy for the period 1980-2019 were examined using Johansen Cointegration analysis. The findings are the 1% increase in health expenditure shows that economic growth in Turkey increase 0.13%. In addition, it is seen that a 1% increase in the carbon dioxide variable representing the environment increases health expenditures by 2.62%.
Keywords
- Abdullah, H., Azam, M., & Zakariya, S. K. (2016). The Impact Of Environmental Quality On Public Health
- Abdullah, H., Azam, M., & Zakariya, S. K. (2016). The Impact Of Environmental Quality On Public Health Eupenditure In Malaysia. Second Asia Pacific Conference On Advanced Research, 27-40.
- Boz, C. & Sur, H., (2015). Avrupa Birliği ve Aday Ülkelerin Sağlık Harcamaları Açısından Benzerlik ve Farklılık Analizi”, Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği Sosyal Güvence Dergisi, Sayı: 9, ss. 23-46
- Dumrul, Y., (2019), Sağlık Harcamaları ve Çevre Kirliliği: ASEAN 5 Ülkeleri Üzerine Bir Panel Veri Analizi, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 396-407.
- Engin, C. & Konuk, T., (2020).Türkiye Ekonomisinde Uluslararası Göçün İşsizlik ve Ekonomik BüyümeÜzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İİBF Dergisi, 10(1), 103-Eren, A.S., Eryer, A. & Eryer S., (2020), Üretici Fiyat Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi, Perakende Satışlarİle Perakende Sektörü Güven Endeksi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: 2011-2018 Yılları Aralığı, Ideas Studies Journal, 6(24), 973-983.
- Ghorashi, N. & Rad, A. A. (2017). Co2 Emissions, Health Expenditures And Economic Growth İn Iran:Application Of Dynamic Simultaneous Equation Models. Journal Of Community Health Research, 6(2):109-Gövdeli, T., (2019). Health Expenditure, Economic Growth And Co2 Emissions: Evidence From The Oecd Countries, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü Dergisi, 11(31), 489-516.
- Gujarati, N., ve Down, C. P., (2012). Temel Ekonometri, İstanbul, Birinci Basım 899s.
- Gujarati, D.N. (1995). Basic Econometrics. 4th Edition, United State Military Academy, New York.
- Hao, Y., Lıu, S., Lu, N., Huang, J., Ve Zhao, M., (2018). The Impact Of Envıromental Pollutıon On PublıcHealth Expenditure: Dynamic Panel Analysıs Based On Chınese Provincial Data, Enviromental Sicence And Pollution Research, 25(1), 18853-18865.
- İşleyen, Ş., (2019). Sağlık Harcamaları, Çevre Kirliliği Ve Ekonomik Kalkınma İlişkisi: 1998-2016 OECD Ülkeleri Örneği, Van YYÜ İİBF Dergisi, 4(7), 63-78.
- Johansen, S., (1988). Statistical Analysis Of Cointegration Vectors, Journal Of Economic, Dynamıcs and Control, 12, .231-254.
- Johansen, S., & Jesellius, K., (1990). Maximum Likelihood Estimation and İnference on Cointegration With Applications To The Demand For Money, Oxford Bulletion Economıcs And Statistic, 52, 169-210.
- Katrakilidis, C., Kyritsis, I., & Patsika, V., (2015). “The Dynamic Linkages Between Economic Growth, Enviromental Quality And Health İn Greece” Applied Economics Letters, 23(3), 217-221.
- Karasoy, A. Ve Demirtaş, G., (2018). Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri Züerine Bir Uygulama: ÇevreKirliliği Ve Yönetişimin Etkilerinin İncelenmesi, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(3),Narayan, P. K., & Narayan, S. (2008). Does Environmental Quality Influence Health Expenditures? Empirical Evidence From A Panel Of Selected OECD Countries. Ecological Economics, 65, 367-374.
- Öner, H.,( 2018). Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin Granger Nedensellik Testi Yoluyla İncelenmesi, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 318-327.
- Polat, A. & Ergun, S., (2019). Farklı Gelir Grubundaki Ülkelerde Ekonomik Büyüme Ve Çevre KalitesininSağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi” Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 48-Saatçi, M., & Dumrul, Y., 2012, “Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Çevresel Kuznets EğrisininTürk Ekonomisi İçin Yapısal Kırılmalı Eş Bütünleşme Yöntemi İle Tahmini, Erciyes Üniversitesi, İİBF Dergisi, 37, 65-86.
- Saidi, K., & Chaabouni, S., (2017). The Dynamic Links Between Carbondioxide (Co2) Emissions, Health Spending And Gdp Growth: A Case Study For 51 Countries, Enviromental Research, 158, 137-144.
- Şahin, D.,& Durmuş, S., (2019). OECD Ülkelerinde Ekonomik Büyüme Ve Çevre Kirliliğinin Sağlık Harcamaları Üzerine Etkisinin Analizi, Finans Politik Ve Ekonomik Yorumlar, 647, 185-201.
- Tarı, R., (2012). Ekonometri, Umuttepe Yayınları, 8. Baskı, Kocaeli, 518s.
- Yazdi, S. K., Tahmasebi, Z., & Mastorakis, N. (2014). Public Healthcare Eupenditure And Environmental Quality İn Iran. Recent Advances İn Applied Economics, No. 233
- Yılmaz, D., & Eryılmaz, F., (2020). Dünya Ticaret Korumacılığının Finansal Piyasalara Etkisi:Türkiye İçin Bir Analiz, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 616-635.
- Zaidi, S., & Saidi, K., (2018). Environmental Pollution, Health Expenditure And Economic Growth İn The Sub Saharan Afrıca Countries: Panel ARDL Approach, Sustainable Cities And Society, 41, 833-840.
