Kurumsal Yönetim ve Finansal Performans İlişkisi: Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketlerde Bir Uygulama
Author :
Abstract
Son yıllarda ortaya çıkan finansal skandallar, kurumsal yönetim kavramını ön plana çıkarırken kurumsal yönetim ile finansal performans ilişkisinin araştırılmasını da gerekli kılmıştır. Kurumsal yönetim ilkeleri derecelendirme notları ile finansal performans arasındaki ilişkinin incelendiği çalışmada, (2013Q1-2017Q4) periyodunda Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi’nde aralıksız olarak işlem görüp, imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren 15 şirket ele alınmıştır. Çalışmanın bağımsız değişkeni konumundaki kurumsal yönetim, derecelendirme kuruluşlarının şirketlere verdiği pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri, yönetim kurulu ilkeleri puanları ve toplam puan ile; bağımlı değişken olan finansal performans ise özkaynak karlılığı, aktif karlılığı, Tobin Q oranı ve piyasa değeri/defter değeri ile temsil edilmiştir. Ayrıca analize, kontrol değişkenleri olarak firma büyüklüğü ve finansal kaldıraç oranları eklenmiştir. Panel veri analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada öncelikle paneli oluşturan seriler arasında yatay kesit bağımlılığının varlığı Breusch Pagan (1980) LM Testi kullanılarak analiz edilmiş ve paneli oluşturan tüm seriler arasında yatay kesit bağımlılığı tespit edilmiştir. Ardından serilere ikinci nesil panel birim kök testlerinden Pesaran (2007) CADF testi uygulanmış; firma büyüklüğü ve kaldıraç oranı değişkenlerinin düzeyde durağan I(0), Tobin Q, piyasa değeri/defter değeri, özkaynak karlılığı, aktif karlılığı, pay sahipleri, şeffaflık, menfaat sahipleri, yönetim kurulu, toplam puan değişkenlerinin ise bir farkta durağan I(1) olduğu görülmüştür. Son aşamada ise seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı Westerlund (2007) panel eşbütünleşme testi ile incelenmiş, finansal performansın göstergesi olan tüm değişkenler (özkaynak karlılığı, aktif karlılığı, Tobin Q oranı, piyasa değeri/defter değeri) ile diğer tüm bağımsız ve kontrol değişkenleri (pay sahipleri, şeffaflık, menfaat sahipleri, yönetim kurulu, toplam puan, firma büyüklüğü, kaldıraç oranı) arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu saptanmıştır.
Keywords
Abstract
While the financial scandals that have emerged in recent years have brought forward the concept of corporate governance, it has made it necessary to investigate the relationship between corporate governance and financial performance. In this study examining the relationship between corporate governance ratings and financial performance, 15 companies operating in the manufacturing industry sector -which are traded continuously in the Borsa İstanbul Corporate Governance Index in the period of (2013Q1-2017Q4)- are discussed. Corporate governance is represented by the shareholders' ratings, public disclosure and transparency, stakeholders, board principles and total score while financial performance is represented by return on equity, return on assets, Tobin Q ratio and market value/book value. Also, firm size and financial leverage ratios, are control variables. In the study firstly, the presence of horizontal cross-section dependence between the series forming the panel was analyzed by using Breusch Pagan (1980) LM Test and horizontal cross-section dependence was determined between all series forming the panel. Then, Pesaran (2007) CADF test was applied to the series; firm size and leverage ratio variables are found stable at level I (0), and other variables are found stationary I (1). At the last stage, the existence of a cointegration relationship between the series was examined by Westerlund (2007) panel cointegration test and it was found that there is a cointegration relationship between all variables that are indicators of financial performance and all other independent and control variables (shareholders, transparency, stakeholders, board of directors, total score, firm size, leverage ratio).
Keywords
- Acar, M. (2003). Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari
- Acar, M. (2003). Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20), 21-37.
- Alp, A. & Kılıç, S. (2014). Kurumsal Yönetim: Nasıl Yönetilmeli? İstanbul: Doğan Kitap.
- Ataman, B.; Gökçen, G.; Cavlak, H. & Cebeci, Y. (2017). Kurumsal Yönetim Algısı ile Kurumsal Yönetim Notu Arasındaki İlişkinin Analizi. Maliye Finans Yazıları, (107), 161-186.
- Aytekin, M. & Sönmez, A. (2016). Kurumsal Yönetim Uygulamalarının İşletme Performansına Etkisi. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 30-39.
- Baraz, B. (2004). Yönetim Kurullarının Kurumsal Yönetişim Açısından Kritik Önemi: Eskişehir’de BirAraştırma. 3.Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Eskişehir.
- Bauer, R.; Guenster N. & Otten R.. (2003). Empirical Evidence on Corporate Governance in Europe. The Effect on Stock Returns, Firm Value and Performance. EFMA 2004 Basel Meetings Paper
- BİST (2020). https://www.borsaistanbul.com/endeksler/BİST-pay-endeksleri/kurumsal-yonetim-endeksi.
- Bozkurt, K. & Pekmezci, A. (2018). Gelişmekte Olan Ülkelerde Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları (FSMH) ve İthalat: Bir Panel Veri Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,14(2), 505-516.
- Bozkurt, K. (2012). Dışsal Teknolojik Şokların Gelişmekte Olan Ülkelerin Büyüme Sürecine Etkileri. Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Breuer, B.; McNown, R. & Wallace, M. (2002). Series-Specific Unit Root Test with Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 64(5), 527-546.
- Breusch, T.S. & Pagan, A.(1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification Tests in Econometrics. Review of Economic Studies, 47, 239-253
- Carrion, S.; Castro, T. & Bazo, E. (2005). Breaking the Panels: An Application to the GDP Per Capita, Econometrics Journal, 8, 159-175.
- Colley, J. (2004). What is Corporate Governance?. Ohio: McGraw-Hill Professional Publishing.
- Çıtak, L.(2006). Kurumsal Yönetim Sistemlerinde Yakınsama. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (35), 145–172.
- Dabor, A. & Isiavwe, D. (2015), “Impact of Corporate Governance on Firm’s Performance”, International Journal of Economics, Commerce and Management, 3(6), 634-653.
- Demirbaş, M. & Uyar, S. (2006). Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Denetim Komitesi, İstanbul: Güncel Akademi. Doğan, M. (2007). Kurumsal Yönetim. Siyasal Kitabevi.
- Finnet Mali Analiz Programı, www.finnet2000.com.
- Ghalayani, A. & Noble J. (1996). The Changing Basis of Performance Measurement. International Journal of Operations and Production Management, 16(8), 63-80.
- Güçlü, H. (2010). Kurumsal Yönetim Uyum Derecelendirmesi. İstanbul: İMKB Yayını.
- Gümüş, G.; Gümüş, Y. & Altunal, I. (2017). Bankacılık Sektöründe Kurumsal Yönetim ve Finansal Performansİlişkisi: Türkiye ve Kazakistan Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (2), 104–121.
- Hüseyni, İ. & Doru, Ö. (2017). Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerde Turizm Gelirleri ve GSYH Arasındaki İlişkinin Yeni Nesil Panel Veri Testleri ile İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(53), 739-746.
- Işık, Y. & Saygılı, S. (2006). Kurumsal Şirket Yönetimi Performans İlişkisi ve Gelişme Perspektifi, Kurumsal Şirket Yönetimi. Ankara: SPK Yayınları.
- Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254
- Kao, C. (1999). Spurious Regression and Residual-Based Tests for Cointegration in Panel Data. Journal Of Econometrics, 1-44.
- Karakılıç, A. & Vuran, B. (2019). Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Firma Değerine Etkisi: Türkiye Uygulaması. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 17 (60), 9-19.
- Koçbulut, Ö. & Altıntaş, H. (2016). İkiz Açıklar ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine YatayKesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 0 (48) , 145-174 .
- Mercan, M.; Peker, O. & Göçer, İ.. (2015). Ham Petrol Fiyat Artışlarının Enflasyonist Etkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri İçin Yapısal Kırılmalı Dinamik Panel Veri Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 16(2), 123-137.
- Moradi, M.; Velashani, M. & Omidfar, M. (2017). Corporate Governance, Product Market Competition and Firm Performance: Evidence From Iran. Humanomics, 33 (1), 38–55.
- Neely, A. (2007). Business Performance Measurement: Unifying Theory and Integrating Practice. Cambridge University Press; 2 edition, New York.
- Neely, A.; Mills, J.; Platts, K.; Gregory, M. & Richards, H. (1996). Performance Measurement System Design:Should Process Based Approaches Be Adopted?. International Journal of Production Economics, 46(1), 423-OECD (1999). Principles of Corporate Governance, Paris.https://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote=C/MIN(99)6&docLanguage=En,
- OECD (2004a). Principles of Corporate Governance, Paris. http://www.oecd.org/corporate/ca/corporategovernanceprinciples/31557724.pdf,
- OECD (2015). G20/OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri. http://www.oecd.org/daf/ca/Corporate-Governance- Principles-TUR.pdf,
- Oman, C. (2001). Corporate Governance and National Development. OECD Technical Papers, No. 180. Özelmas, E. (2010). Kurumsal Yönetişimde Yönetim Kurulu. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
- Özsoy, Z. (2011). Kurumsal Yönetim ve Yönetim Kurulları. İmge Kitabevi, Ankara.
- Pamukçu, F. (2011). Finansal Raporlama ile Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflıkta Kurumsal Yönetimin Önemi. Muhasebe-Finansman Dergisi, (50), 133–148.
- Paslı, A. (2004). Anonim Ortaklık Kurumsal Yönetim. Beta Basım Yayım Dağıtım A.
- Pedroni, P. (1999). Critical Values for Cointegration Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61(0), 653-670.
- Pesaran, H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265–312.
- Pesaran, H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Sermaye Piyasası Kurulu, www.spk.gov.tr.
- Sönmez, A.; Toksoy, A. (2011). Kurumsal Yönetim İlkelerinin Türkiye’deki Aile İşletmelerine Uygulanabilirliği. Maliye ve Finans Yazıları Dergisi, 25(92), 58-65.
- Şenol, Z. & Ulutaş, A. (2018). Muhasebe Temelli Performans Ölçümleri ile Piyasa Temelli PerformansÖlçümlerinin CRITIC ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans, Politik, Ekonomik Yorumlar Dergisi, (641), 83–102.
- Tarı, R. (2010). Ekonometri. 6. Basım, Umuttepe Yayın No:32.Taylor, M. & Sarno, L. (1998). The Behaviour of Real Exchange Rates During the Post-Bretton Woods Period. Journal of International Economics, 46, 281-312.
- TÜSİAD (2005). Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, Sermaye Piyasaları İçin Örnek Şirket Yapısı Raporu, http://www.tusiad.org.tr/__rsc/shared/file/sermaye.pdf.
- TÜSİAD (2002). Kurumsal Yönetim En İyi Uygulama Kodu: Yönetim Kurulunun Yapısı ve İşleyişi, TÜSİAD,İstanbul https://www.tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/download/1775_a0ee99fa6cd348256296c7766bd9ec68Uyar, S. (2004). Kurumsal Şeffaflığın Sağlanmasında Kurumsal Yönetim Anlayışının Önemi. Mali Çözüm Dergisi, (66), 155–169.
- Vo, D. & Nguyen, T. (2014). The Impact of Corporate Governance on Firm Performance: Empricial Study in Vietnam. International Journal of Economics and Finance, 6 (6), 1–13.
- Westerlund, J. & Edgerton, D. (2006). Simple Tests for Cointegration in Dependent Panels with Structural Breaks. University Department of Economics Working Papers, 13.
- Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69 (6), 709-748.
- Yalçınkaya, Ö. & Yazgan, Ş. (2016). Kurumsal Yapının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: G-20 Ülkeleri Üzerinde Bir Uygulama (1996-2014). Business and Economics Research Journal, 7(4), 31-50.
- Yıldırım, M. & Demireli, E. (2009). Kurumsal Yönetim, Mülkiyet ve Kontrol Yapıları ve Şirketlerin Finansal Performanslarına Etkileri. Finans, Politik, Ekonomik Yorumlar Dergisi, 46 (532), 81–96.
- Yıldırım, M.; Altan, İ. & Gemici, R. (2018). Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans Arasındaki İlişkininEntropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi: BİST’te İşlem Gören Gıda ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11 (2), 130-152.
- Zengin, A. &Yılmaz, A. (2017). Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Standartları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (38), 684-702.
