Author :
Abstract
Kanser, trilyonlarca hücreden meydana gelip vücudumuzun her yerinde görülebilen ve hücrelerin kontrolsüz şekilde dağılım göstermesi sonucunda ortaya çıkan genetik bir hastalıktır. Dünyada tütün ürünlerinden erken ölüme sebep olarak bilinen sigara, akciğer kanseri hastalığında önlenebilir faktör olarak gösterilmektedir. Bütün kanser hastalıklarının üçte birinden tütün ürünleri içerisinde yer alan sigaranın payı olduğu ve ilk sırada da akciğer kanserinin yer aldığı bilinmektedir.
Dünya Sağlık Örgütünün yaptığı çalışmalar sonucunda, dünya genelinde 8 milyondan fazla insanın sigara sebebiyle hayatını kaybettiği ortaya konmaktadır. Yapılan bu çalışmada elde edilen 8 milyon insanın 1,2 milyonu pasif içicilikten geri kalan diğer kısmı ise doğrudan sigara tüketiminden hayatını kaybetmektedir. Bu nedenle tütün ürünlerinin hastalıklar üzerindeki etkisi dikkat çekmektedir. Tütün ürünleri incelendiğinde elde edilen veriler doğrultusunda sigaranın önlenebilir hastalıklar ve ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri olduğu üzerinde durulmaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün 2008 yılında yayınlamış olduğu Küresel Tütün Salgını Raporuna göre de en sık rastlanan sekiz ölümün altısının risk faktörünün sigara kaynaklı olduğu ortaya konmaktadır.
Hastalıklar göz önüne alındığında erken teşhis ve tedavi için teknolojik gelişmelerden destek almak gerekmektedir. Bu durum sağlık harcamaları üzerinde ciddi yük oluşturmaktadır. Sağlık harcamaları üzerindeki yükü azaltmak ve sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak, sağlık hizmetlerinden en verimli şekilde yararlanmak için sağlık harcamalarına ayrılacak olan paya önem vermek gerekmektedir. Amacımız sağlık harcamalarının önlenebilir faktörlerden meydana gelen hastalıklara değil teknolojik kaynaklar doğrultusunda harcanması tercihimiz olmalıdır. Bu sebeple bu çalışmada tütün ürünleri ile bağlantılı olan akciğer kanseri ele alınmaktadır.
Keywords
Abstract
Cancer is a genetic disease that consists of trillions of cells, can be seen all over our body, and occurs as a result of the uncontrolled distribution of cells. Smoking, which is known to cause premature death from tobacco products in the world, is shown as a preventable factor in lung cancer disease. It is known that cigarettes in tobacco products account for one-third of all cancer diseases and lung cancer ranks first.
As a result of the studies carried out by the World Health Organization, it is revealed that more than 8 million people worldwide die due to smoking. 1.2 million of the 8 million people obtained in this study die from passive smoking, and the rest of them die from direct cigarette consumption. For this reason, the effect of tobacco products on diseases draws attention. When tobacco products are examined, it is emphasized that smoking is one of the leading causes of preventable diseases and deaths in line with the data obtained. According to the Global Tobacco Epidemic Report published by the World Health Organization in 2008, it is revealed that the risk factor for six of the eight most common deaths is caused by smoking.
Considering the diseases, it is necessary to get support from technological developments for early diagnosis and treatment. This situation creates a serious burden on health expenditures. In order to reduce the burden on health expenditures, to facilitate access to health services and to benefit from health services in the most efficient way, it is necessary to give importance to the share of health expenditures. Our aim should be our preference to spend health expenditures in line with technological resources, not diseases caused by preventable factors. For this reason, this study deals with lung cancer associated with tobacco products.
Keywords
- Adıyaman Tütün Raporu. (2013), https://www.ika.org.tr/assets/upload/dosyalar/adiyaman-tutun-raporu.pdf
- Adıyaman Tütün Raporu. (2013), https://www.ika.org.tr/assets/upload/dosyalar/adiyaman-tutun-raporu.pdf sayfasından 05.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Akciğer Kanserinde Multidisipliner Yaklaşım Uzlaşı Raporu. (2020). https://www.astrazeneca.com.tr/press- release/astrazeneca-tuerkiyenin-kouls sayfasından 5.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Ataseven, Y. (2005). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Tütüne Yönelik Politikalar Karşılaştırmalı bir Analiz. Ankara: Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü.
- Çevik, B. A. & Pirinçci, E. (2017). Beslenme ve Kanser. Fırat Tip Dergisi, 22(1).
- Daştan, İ., & Çetinkaya, V. (2015). OECD ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(1), 104-134.
- Demir, B. M., Ercan, S., Aktan, M., & Öztaşkın, H. (2018). Türkiye’nin Asbest Profili ve Asbest Güvenliği Sorunu. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 42(2), 215-232.
- Ece, F. (2010). Küçük Hücreli Akciğer Kanserli Hastalarda Prognostik Faktörler. Tıbbi Onkoloji Dergisi, 27(2), 237-241.
- Ece, F. ve Kasapoğlu Hürkal, T. (2010). Akciğer Kanserinde Tedavi ve Bakım. A. Aydıner, G. Can (Ed.), Akciğer Kanserinden Korunma İçinde (ss.13-23). İstanbul: İpometM.
- Elster, N. (2018). Sigara İçmeyenlerde ve Kadınlarda Akciğer Kanseri Neden Artıyor? https://www.bbc.com/turkce/vert-fut-44617704 sayfasından 25.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Erol, H., & Özdemir, A. (2014). Türkiye’de Sağlık Reformları ve Sağlık Harcamalarının. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 4(1), 9-34.
- Gandini, S., Botteri, E., Iodice, S., Boniol, M., Lowenfels, A. B., Maisonneuve, P., & Böyle, P. (2008). Tobacco smoking and cancer: a meta‐analysis. International journal of cancer, 122(1), 155-164.
- Gerdtham, U. G., Søgaard, J., Andersson, F., & Jönsson, B. (1992). An econometric analysis of health care expenditure: A cross-section study of the OECD countries. Journal of health economics, 11(1), 63-84.
- Gümüş, A. H., Güler Gümüş, S., Çelik, O., Aslan, M. E., Aytaş, H. İ., Tekdemir, N., Yaprak, S. (2008).Türkiye’de Tütün Politikası Uygulamaları ve Tütün Üretiminin Geleceği. 01.04.2021 tarihinde https://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/78688fb6a550741_ek.pdf sayfasından erişilmiştir.
- Kanser Tedavisine Yılda 3 Milyar Dolar Harcanıyor. 15.06.2021 tarihindehttps://www.dunya.com/saglik/kanser-tedavisine-yilda-3-milyar-dolar-harcaniyor-haberi-251874 pdf sayfasından erişilmiştir.
- Serke, M., & Schönfeld, N. (2007). Lungenkarzinom: Diagnostik und Staging. DMW-Deutsche Medizinische Wochenschrift, 132(21), 1165-1169.
- Şahin, G. ve Taşlıgil, N. (2013). Türkiye’de Tütün Yetiştiriciliğinin Tarihsel Gelişimi ve Coğrafi Dağılımı. Doğu Coğrafya Dergisi (30), 71-102.
- TÜİK. Sağlık Harcamaları İstatistikleri (2019). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Health-Expenditure- Statistics-2019-33659 pdf sayfasından 20.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye Akciğer Kanser Raporu (2018). https://www.medikalakademi.com.tr/wp- content/uploads/2018/11/turkiye-a sayfasından 05.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (2019). https://gtbd.org.tr/turkiye-beslenme-ve-saglik-arastirmasi- 2019-yayimlandi/ sayfasından 05.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye Kanser Kontrol Planı. (2013-2018). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/Kitaplar/turkıye_kanser_kontrol_programı_2016.pdf sayfasından 12.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Tütün Raporu. (2018), https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=30641&tipi=38&sube=0 pdf sayfasından 01.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Türk Toraks Derneği. (2020). https://toraks.org.tr/site/community/news/5693 sayfasından 1.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
- T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023: Kamu Harcamalarında Etkinlik Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kanser Dairesi Başkanlığı. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-nedir-belirtileri sayfasından 10.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
- Uçar, G. (2007). Akciğer Kanserlerinde Siklooksijenaz-2, VaskülerENdotelyal Büyüme Faktörü, Osteopontinve Human Papilloma Virüsün Prognostik Önemi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Adana.
- Yokuş, B, Çakır D. Ü. (2012). Kanser Biyokimyası. Dicle Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 1(2), 7- 18.
- WHO. (2020). Kanser. 10.01.2021 tarihinde https://www.who.int/health-topics/cancer#tab=tab_1 sayfasındanerişilmiştir. WHO. (2008), https://www.who.int/health-topics/tobacco#tab=tab_1 pdf sayfasından 15.03.2021 tarihinde erişilmiştir.
