BİR ORTAÇAĞ HÜKÜMDAR AYNASI: YÖNETENLERİN YÖNETİMİ (NEHCU’S-SÜLÛK FÎ SİYÂSETİ’L-MÜLÛK) GÖZÜNDE DEVLET İDARESİ VE HÜKÜMDAR
Author:
Abstract
Risale, layiha, siyasetname, nasihatname, hatırat ve siyasi yazı olarak bilinen yazım türüne yönetim tarihinde sıkça rastlanılmaktadır. Tarihte bu türün ilk örneklerine Hint-İran havzasında rastlanmış olmakla birlikte; farklı coğrafyalarda ve ilerleyen zaman içerisinde devletin yöneticisine rehberlik etmek amacıyla kaleme alındıkları görülmektedir. Hükümdarlara sunulmak maksadıyla yazılan bu yazıların içeriğinde devlet işleriyle ve hükümdarın kendisiyle ilgili yol gösterici nitelikte bilgiler bulunmaktadır. Bu maksadının yanında yazıldığı dönemin tarihine, kültürüne, sosyal ve ekonomik durumuna ilişkin pek çok bilgiyi de günümüze aktarmaktadırlar. Çalışmada 11. Yüzyılda yazılmış hükümdar aynalarından biri olan Ebu Necîb Sühreverdi’ye ait Nehcu’s-sülûk Fî Siyâseti’l-Mülûk kitabı ele alınmıştır. Yazıldığı dönem olan Ortaçağ’ ın hâkim devletlerinin yönetim kültürünü de aktaran kitap, çağımızın düşünsel birikimiyle incelenmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
The type of writing known as pamphlet, pleading, political treatise, admonition, memoir and political writing is frequently encountered in the history of administration. Although the first examples of these types in history were encountered in the Indo-Iranian basin; it is observed that they were written to guide the ruler of the state in different geographies and in the future. In the content of these writings, which were put on paper to be presented to the rulers, there are guiding information about state affairs and the ruler himself. In addition to this objective, these writings also convey a lot of information about the history, culture, social and economic situation of the period in which they were written. In the study, the book of Nehcu's-sulûk Fî Siyâseti'l-Muluk, belonging to Abu Najib Suhrawardi , which is one of the mirrors for princes written in the 11th century, is discussed. It is attempted to examine the book, which also conveys the administration culture of the dominant states of the Middle Ages, the period in which it was written, with the help of intellectual accumulation of our age.