Author :
Abstract
Bu çalışmada BİST 30 Sanayi Endeksi’nde (XUSIN) faaliyet gösteren 9 firmanın 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 yıllarına ait bilançoları incelenmiş ve oran analizi yöntemi ile finansal performansları ölçülmüştür. İlk olarak söz konusu sanayi şirketleri tespit edilmiş ve bu şirketlerin gelir tabloları da temin edilerek çalışmaya başlanmıştır. Yapılan analizde; Likidite Oranları, Finansal Yapı Oranları, Faaliyet Oranları ve Karlılık Oranları olmak üzere toplam 4 orandan yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular her yıl için ayrı ayrı incelenmiş ve hem faaliyet gösterdikleri 5 yıllık süreç ile hem de diğer söz konusu sanayi şirketlerinin 5 yıllık süreçteki performansları ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Araştırma sonucunda bu işletmelerin likidite oranlarının piyasa standardına göre ideal oranda olduğu tespit edilmiştir. 2012 yılında varlık kaynak eşleştirmesinin ideal oranın altına düşmesine karşın sonraki yıllarda artış göstererek Türkiye standartlarına uygun seviyeye geldiği saptanmıştır. Bununla birlikte söz konusu şirketlerin ortalama tahsilat ve ödeme sürelerinin 60 günü geçtiği ve bu durumun faaliyetlerin aktif kullanılmasını olumsuz etkilemediği görülmüştür. Karlılık oranlarına göre ise kaynakların verimli yönetildiği ve bu işletmelerin finansal performanslarının oldukça başarılı seviyelerde olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, the balanced sheets of the 9 companies in 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 in BİST 30 Industry Index (XUSIN) were examined and their financial performances were measured by the rate analysis method.First, the industrial companies were determined and the income tables of these companies were provided and started to work.In the analysis made; Liquidity ratios, financial structure ratios, activity ratios and profitability ratios.The findings were examined separately for each year and evaluated both in terms of their 5-year process and in comparison with the performances of other industrial companies in the 5-year period.
As a result of the research, it has been determined that the liquidity ratios of these companies are ideally proportional to the market standard.In 2012, despite the presence of the mapping resources fall below the ideal ratio increased in subsequent years, Turkey has been found that the appropriate level of the standard.However, it was seen that the average collection and payment periods of the companies exceeded 60 days and this situation did not negatively affect the active use of the activities.According to the profitability ratios, it is determined that the resources are managed efficiently and the financial performances of these enterprises are very successful.
Keywords
- Çalışmada analiz edilen 9 firmanın 2012-2013-2014-2015-2016 yıllarına ait analiz sonuçları
- kullanmada 2015 yılına göre bir düşüş yaşamış ve bu
- Alacaklarını tahsil etme süresi 2016 yılından
- verimli kullanamayan firma 2016 yılına doğru dönen
- Tablo 6: Ecılc Finansal Oran Grafik Sonuçları Eczacıbaşı İlaç, Sanayi ve Finansal Yatırımlar Sanayi ve Ticaret A.Ş’i kısa vadeli borç ödeme gücü en iyi durumda olan firmalar arasındayken 2016 yılına doğru bu gücünde bir düşüş yaşamıştır. Yapılan hesaplamalar doğrultusunda borçlarını ödemede stoklarına yüksek bağımlılığının olmadığı tespit edilmiş ancak bu durumda da bir düşüş yaşamış olduğu görülmüştür Mali yapı hesaplamalarına göre firma sahipleri işletmede en çok yatırım yapan taraftır. Bu durum işletmenin faiz yükünün düşük olduğunu gösterir dolayısıyla alacaklılar için güven verici bir ortamdan bahsedilir. İşletme maddi duran varlıklarını öz kaynaklarıyla finanse etmektedir ve muhafazakâr bir borçlanma modeli izlemektedir yani daha düşük seviyelerde risk aldığını söylemek mümkündür. 2014 yılında düşük miktarlı bir kayıp söz konusu olsa da firma sonraki yıllarda bu kaybı kâra dönüştürebilmiş ve kârlılık oranlarını sektör ortalamasına uygun seviyelere ulaştırabilmiştir.
- Tablo 7: Eregl Finansal Oran Grafik Sonuçları Eregli Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş asit test oranından hareketle borç ödeme gücü çok iyi durumda olan şirketler arasındadır. Mevcut kaynaklarla borç ödeme gücünün 2014 yılında piyasa ortalamasına göre çok üst seviyelerde olmasına karşın bu oranını 2016 yılına doğru bir düşüş yaşadığı gözden kaçmamaktadır. Finansman oranının verdiği sonuca göre işletme sahipleri kredi verenlerden daha çok yatırım yapmıştır ve bu durum gerek alacaklılar için gerekse faiz yükü açısından olumlu bir sonuç doğurmuştur. Maddi duran varlıklarını öz kaynakları ile finanse ettiği görülen şirket çok fazla risk alma yoluna girmemiştir Karlılık oranlarına bakıldığında ise borçlarını ödemede sıkıntı yaşamadığı anlaşılan işletme karlı bir süreç geçirmiş ve karlılık oranlarını çok az denilebilecek bir kayıpla devam ettirmiştir.
- ödeme süresinde 2014 yılında önceki dönemlerine
- Tablo 8: Krdmd Finansal Oran Grafik Sonuçları Kardemir A.Ş dönen varlıklarıyla kısa vadeli borç ödeme gücü düşük olan bir şirkettir ve bu durumu 2014-2016 yılları arasında düşüşe devam etmiştir. Kısa vadeli borcu ödemede stoklarına bağımlı olduğu görülen Kardemir A.Ş’nin stoklarına bağımlılığını azaltmak amacıyla satması gereken stok miktarı da bu süreçte artmıştır. Aynı zamanda alacakları borçlarını tahsil etmede yeterli gelmemektedir. Finansal kaldıraç oranı iyi gözüken şirketin esas yatırım kaynağı kredi verenleridir. Bundan hareketle faiz yükü altında olduğunu söylemek mümkündür. Alacaklılar içinde risk taşımaktadır. Maddi duran varlıklarının finansmanında yabancı kaynak kullanmış ve buda borç oranının artmasına sebep olmuştur 2014 yılında karlılığını piyasa koşullarına ve sektör ortalamasına göre yüksek seviyelere taşıyan firma 2015-2016 döneminde söz konusu karlılık düzeyini aniden azaltmış ve bu süre zarfında zarara uğradığı tespit edilmiştir.
- 2012 yılından 2016 yılına kadar olan süreçte
- Tablo 9: Petkm Finansal Oran Grafik Sonuçları Petkim Petrokimya Holding A.Ş kısa vadeli borç ödeme gücünde iniş çıkışlar yaşasa da sektör ortalamasına göre ideal seviyelerde olduğu görülen şirketlerden biridir. Borçlarını ödeme konusunda stoklarına bağımlılığı çok azdır ve alacaklarının borçlarını karşılama oranında artış yaşamaktadır. Finansal kaldıraç oranı çok iyi seviyelerde olan şirketin en büyük yatırım kaynağı işletme sahipleri olsa da kredi verenlerin 2016 yılında etkinliğini arttırdığı görülmektedir. Bu etkinlik artarak devam ettiği takdirde şirket faiz yükü altına girecektir. İşletme öz kaynaklarını maddi duran varlıkların finansmanında kullanmıştır 2012ve 2014 dönemleri arasında karlılığı sektör ortalamasının çok altında seyr eden firma 2015 yılından itibaren verimliliğini arttırmış ve karlılığı ideal oranın üzerinde olan başarılı firmalardan biri
- Tablo 10: Sıse Finansal Oran Grafik Sonuçları Şişe Ve Cam Fabrikaları A.Ş kısa vadeli borç ödeme gücü en iyi durumda olan şirketlerden biridir. Borç ödemede stoklarını bağımlı değil ve alacakları borçlarını karşılayabilmektedir. Finansal kaldıraç oranı diğer sanayi şirketlerine göre çok daha iyidir. Öz kaynaklarını maddi duran varlıkların finansmanında kullanmakta ve alacaklılar için risk taşımamaktadır fakat yine de muhafazakâr bir borçlanma izleyip riskten kaçındığı söylenemez. Brüt satış oranının net satışlara oranı 2012 yılından itibarek artarak devam eden işletmenin söz konusu oran seviyesi sektör ortalamasına göre en yüksek işletmelerdendir. Karlılığı hemen hemen aynı seviyerde devam eden işletmenin finansal performansı ideal seviyelerde olan firmalardan biri olduğu söylenebilmektedir.
- Tablo 11: Toaso Finansal Oran Grafik Sonuçları Tofaş Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş borç ödeme gücü iyi olsa da 2014’den bu yana bu oranda düşüş yaşamakta ve stoklarına bağımlılığını arttırmaktadır. İşletmeye kredi verenlerin oranının çok yüksek olması şirkette ciddi bir faiz yükü probleminin olduğunu göstermektedir. Maddi duran varlıkların finansmanında yabancı kaynak kullanmasa da borç oranı yüksektir. Bu sebeple de alacaklılar için risk taşımaktadır. Likidite ve mali yapı oranlarının pek iç açıcı olmayan sonuçlarına rağmen Tofaş karlılığını sürdüren sanayi şirketlerinden biridir ve 2012-2016 yılları arasında en parlak dönemini 2015 yılında yaşamış karlılık oranı yüksek firmalardan biridir.
- Tablo 12: Tuprs Finansal Oran Grafik Sonuçları Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş borç ödeme gücü çok düşük olup bu oranında iyileşme yaşamakta olan bir şirkettir ve kısa vadeli borçlarını ödemede stoklarına bağımlıdır Şirketin en yüksek yatırım kaynağı kredi verenleridir. Bu kaynağın oranı 2015 yılında düşüş yaşamış olsa da 2016 yılında tekrar artmış ve şirket faiz yüküyle karşı karşıya kalmıştır ve alacaklılar için risk taşımayı sürdürmüştür. Tüpraş karlılık oranında bir düşüş yaşamakta fakat karlı bir şirket olduğu gerçeği değişmemiştir.
- 2014 yılında alacak tahsil süresi oldukça kısa olan
- şirket 2016 yılına doğru bu süreyi uzatmıştır ve bu
- ancak 2013’den 2016 yılına kadar olan süreçte bu oranın azalmakta olduğu tespit edilmiştir.
- konu olan bu 9 firmanın karlılık ve du-pont oranları 2012’den 2016 yılına kadar olan süreçte artarak
- ACAR, M. (2003). Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi
- AKBULUT, R., & RENÇBER, Ö., F. (2015). “BİST’te İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal
- AKGÜÇ, Ö. (1994). Finansal Yönetim, 6.Baskı İstanbul
- AKIN, F., & ECE, N. (2013). “İMKB’de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin 2006-2010 Dönemi
- AKYÜZ, F. & YEŞİL, T. (2017). “BİST Sürdürülebilirlik Endeksine Kayıtlı Üretim Sektöründe
- APAN, M., ÖZTEL, A. & İSLAMOĞLU, M. (2015, Ekim). “Teknoloji Sektörünün Entropi
- DİZKIRICI, S., A. (2014). “Borsa İstanbul Gıda, İçecek Endeksine Kote işletmelerinin Finansal
- DUMANOĞLU, S., & ERGÜL, N. (2010). “İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali
- EGE, İ. & BAYRAKDAROĞLU, A., (2009). “İMKB Şirketlerinin Hisse Senedi Getiri
- ERGÜL, N. (2014). “BIST- Turizm Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performans Analizi”, Çankırı
- GÜMÜŞ, T., U., & BOLEL, N. (2017). “Rasyo Analizleri İle Finansal Performansın Ölçülmesi:
- HWANG, C., L., & YOON, K., (1981). Multiple Attribute Decision Making, Springer-Verlag,
- İÇ, Y., T., TEKİN, M., PAMUKOĞLU, F., Z., & YILDIRIM, E., S. (2015). “Kurumsal Firmalar
- İSKENDEROĞLU, Ö., & KARAKOZAK, Ö. (2013). “2008 Küresel Finansal Krizinin Finansal
- KHODAM, A., M., HEMATI, M., & ABDOLSHAH, M., (2008). “Analysis and Prioritizing Bang
- KORKMAZ, T. UYGURTÜRK, H. (2012). “Finansal Performansın TOPSİS Çok Kriterli Karar
- KÖSE, A. & ÇEKİCİ, D. (2016). “BİST Sınai Endeksi’nde Yer Alan Şirketlerin Finansal
- MARIJANA, C., SANDRA, J., & KLIME, P. (2009). “Insurance Sector Development and
- MEYDAN, C., YILDIRIM, F., B., & SENGER, Ö. (2016). “BIST’ te İşlem Gören Gıda
- ÖRS, T., TAKIL, D., & ALTIN, M. (2015). “Borsa İstanbul Teknoloji Endeksinde Faaliyet
- PRICE, J.,E., & HADDOCK, M., D., & BROCK, H., R., (1993). Collage Accounting, 7th Edition,
- REES, B., (1990). Financial Analysis, Prentice Hall International Editions.
- SAKARYA, Ş. & AKKUŞ, H., T. (2015). “Finansal Performansın Ölçülmesinde Geleneksel
- TÜRKMEN, YILMAZ, S., & ÇAĞIL, G. (2012). “İMKB’ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin
- WANG, R., & FENG, C. (2000). “Performance Evaluation For Airlines Including The
- YAMAN, S., KORKMAZ, T., & AÇIKGÖZ, E. (2017). “Pay Getirilerine Etki Eden Finansal
