Author :
Abstract
Kamu harcamalarının finansmanında en önemli ve en etkili gelir kaynağı vergilerdir. Vergilerin en önemli gelir kaynağı olmasının yanında gerek ekonomik gerek sosyal hedeflere ulaşmak amacıyla kullanılan bir enstrüman olma özelliği de bulunmaktadır. Devlet, vergileri kullanarak özendirici ya da caydırıcı etkiler yaratabilmektedir. Vergiye tabi olan bazı kişilerin veya konuların vergilendirme dışında tutulması devletin vergi gelirlerinde azalmaya yol açabilmektedir. Vergi harcamaları kavramı; literatürde, mükelleflere tanınan muafiyet, istisna, indirim, mahsup ve benzeri uygulamaların, vergi gelirlerinde meydana getirdiği kaybı ifade eden bir kavram olarak yer almaktadır. Vergi harcamalarında, ekonomik ve sosyal amaç unsuru ve bu amaçları gerçekleştirmek için vazgeçilen gelir unsuru söz konusudur. Vergi harcamalarının ölçülmesinde genellikle mükelleflere tanınmış olan imtiyaz ortadan kalktığında, mükellefin ekonomik davranışının sabit olduğu varsayımı altında tahsil edilebilecek vergi miktarının hesaplanmasını sağlayan vazgeçilen gelir yöntemi kullanılmaktadır. Bu çalışmada, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de vazgeçilen gelir yöntemiyle tahmin edilmiş olan vergi harcamalarının, kamu harcamaları, toplam vergi gelirleri ve GSMH içerisindeki payı hesaplanarak, kamu kesiminin uyguladığı bu politikaların kamu gelirlerinde meydana getirdiği kaybı açıklamak amaçlanmaktadır.
Keywords
Abstract
Taxes are the most important and the most effective source of income in the financing of public expenditures. Besides being the most important source of income, the taxes are instruments used to reach both economic and social goals. The state can create incentives or deterrent effects by using taxes. To exclude some people or issues subject to taxation may lead to a reduction in the state's tax revenues. In the literatüre, tax expenditures concept is the loss of tax revenue as a result of the exemption, exception, reduction, deduction and similar applications granted to taxpayers. In the tax expenditures, the economic and social purpose elements and the income element that are given up to realize these purposes are in question. When measuring the tax expenditures, the relinguished income method is used when the concession granted to the taxpayer is usually left, , which allows the amount of tax that can be collected to be calculated under the assumption that the economic behavior of the taxpayer is fixed. In this study it is intended to explain the loss in the public revenues occurred from the policies of the public sector by calculating the share of the tax expenditures estimated with relinguished income method in public expenditures, total tax revenues and GDP as in many countries, in Turkey.
Keywords
- Batırel, Ö. F. (2013). “Vergi Harcamaları, Mali Saydamlık İlkesi ve Anayasaya Uygunluk”, İstanbul Ticaret
- Batırel, Ö. F. (2013). “Vergi Harcamaları, Mali Saydamlık İlkesi ve Anayasaya Uygunluk”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (24), 13-20.
- Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2018), “Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve Ekleri: 2012 – 2017 B Cetvelleri”.
- Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2018), “Vergi Harcamaları Listesi (2012-2017)”.
- Dio, A. (2016). “Tax Expenditure Reporting As A Tool For Budget Transparency: Bangladesh Context”, Australian National University (ANU) - Crawford School of Public Policy.
- Ferhatoğlu, E. (2005). “Bir Kamu Harcaması Türü Olarak Vergi Harcaması ve Türk Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 77-93.
- Güven, M. A. (2016). “Türkiye ve Bazı OECD Ülkelerinde Vergi Harcamalarının Karşılaştırmalı Analizi(2006-2015)”, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Kayalıdere, G. & Mastar- Özcan, P. (2012). “Gelir Vergisi Açısından Vergi Harcamalarının Analizi:Türkiye ve Bazı OECD Ülke Örnekleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 341-366.
- Kolçak, M. (2014). “Türkiye ve OECD Ülkelerinde Vergi Harcamalarının Değerlendirilmesi”, Azerbaycan Vergi Dergisi, 225 (560), 57-72.
- Mcmahon, M. J. (2012). “Taxing Tax Expenditures”, University of Florida Legal Studies Research Paper No.2011 -03.
- Mikesell, J. (2011). “State Tax Policy and State Sales Taxes: What Tax Expenditure Budgets Tell Us About Sales Taxes”, The American Review of Public Administration, 42: 131-151.
- Öztürk, İ. (2016). “Bütçe Kanununa Ekli Vergi Harcamaları Listesinin Mevzuatla Ücret Gelirlerine İlişkin Getirilen Muafiyet, İstisna ve İndirimler Bağlamında Analizi”, Sosyoekonomi Dergisi, 24(27), 57-83.
- Öztürk, Z. (2011). “Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi Ve Değerlendirilmesi”, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Pehlivan, O. (2013), Vergi Hukuku, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
- Philipps, L. (2012), “The Globalization of Tax Expenditure Reporting: Transplanting Transparency in Indiaand the Global South”, Comparative Research in Law & Political Economy Research Papers Serıes, 43: 1- 15.
- Pichet, E. (2016). “General Theory of Social and Tax expenditures and Proposals for Recasting the French System of Tax “Loopholes” ”, Published İn La Revue De Droit Fiscal, 36: 22-38.
- Saraç, Ö. (2010). “Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri”, Maliye Dergisi, 159, 262-277.
- T.C. Maliye Bakanlığı (2007). “Vergi Harcamaları Raporu”, Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü Yayını.T.C. Maliye Bakanlığı (2016). “Vergi Harcamaları Raporu”, Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü Yayını.
- Villela, L.; Lemgruber A. & Jorratt M. (2010). “Tax Expenditure Budgets Concepts and Challenges for Implementation”, IDB Workıng Paper Serıes, 131: 1-58.
- 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.193.pdf, Erişim tarihi: 30.04.2018.
