Author :
Abstract
İnsan sahip olduğu özellikler nedeniyle hayatı bütünsel olarak yaşayan bir varlıktır. Üstlendiği roller ve statüler arasında karşılıklı bir bağımlılık ve etkileşim söz konusudur. Dolayısıyla klasik yönetim anlayışında kabul gören iş yaşamı ile özel yaşamın birbirinden ayrı tutulması mantığı günümüzde geçerliliğini yitirmiş ve artık iş yaşamı ve özel yaşam bir arada değerlendirilen bir konu haline gelmiştir. İş ve yaşam arasındaki böylesi bir iç içe geçmişlik, “mesleki stresin tükenmişlik, iş tatmini ve yaşam tatmini üzerinde ne gibi etkileri bulunmaktadır”, “tükenmişlik düzeyi iş ve yaşam tatminini nasıl etkilemektedir” ve “iş tatmini ve yaşam tatmini arasında bir ilişki var mıdır” gibi bir takım soruları akla getirmektedir. Konu özelinde yapılan çok sayıda uygulamalı çalışma, aşırı mesleki stresin çalışanda tükenmişlik duygusunun oluşumuna neden olduğunu, tükenmişliğinde iş ve yaşam tatminini olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Dolayısıyla yöneticilerin, örgüt başarısında belirleyici rol oynayan çalışanların performanslarını maksimum noktaya çekebilmek için iş ortamındaki stres kaynaklarını kabul edilebilir sınırlar içerisinde tutmak gerektiğini, iş tatmini ile yaşam tatmini arasında bir etkileşim olduğunu ve bu anlamda yönetim işinin örgütsel ortamla sınırlı olmaması gerektiğini göz ardı etmemeleri gerekmektedir.
Keywords
Abstract
Human beings are living beings, experiencing life as a whole due to their characteristics. There is a mutual commitment and interaction between the role and the statute they undertake. Thus, the separation of business life and private life, which is entirely accepted in classical management period, has lost its validity and now both of them become a compact phenomenon that is evaluated together. Such a nested relationship between work and life generates some questions such as "what are the effects of occupational stress on burnout, job satisfaction and life satisfaction?", "how does the level of burnout affect job satisfaction and life satisfaction?" and "is there a relationship between job satisfaction and life satisfaction?" A large number of empirical studies on the subject reveal that excessive occupational stress leads to burnout and burnout negatively affects job satisfaction and life satisfaction. Consequently, managers should keep down the stress sources in the business environment at least within acceptable limits in order to maximize the performances of employees which play a determinant role in organizational success. They should put into account that there is an interaction between job satisfaction and life satisfaction and that management is not restricted with the organizational environment.
Keywords
- Atçı, D., Çakıcı, A. C., & Ertaş, Ç. (2015). Fast-Food Çalışanlarının İş Sorunlarının İş ve Yaşam
- Atçı, D., Çakıcı, A. C., & Ertaş, Ç. (2015). Fast-Food Çalışanlarının İş Sorunlarının İş ve YaşamTatminlerine Etkisi: Mersin Şehir Merkezinde Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 161-173.
- Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu işdoyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 115-129.
- Bacharach, S. B., Bamberger, P., & Conley, S. (1991). Work‐home conflict among nurses andengineers: Mediating the impact of role stress on burnout and satisfaction at work. Journal of organizational Behavior, 12(1), 39-53.
- TatminiYaşamBaştemur, Y. (2006). İş Tatmini ile Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkiler: Kayseri EmniyetMüdürlüğü’nde Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi SBE İşletme Ana Bilim Dalı, Kayseri.
- Bozkurt, Ö., & Bozkurt, İ. (2008). İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim SektörüAçısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1): 1- 18.
- Cohen, S., & Lichtenstein, E. (1990). Perceived stress, quitting smoking, and smoking relapse. Health Psychology, 9(4), 466-478.
- Cooper, C. L., Rout, U., & Faragher, B. (1989). Mental health, job satisfaction, and job stress among general practitioners. BMJ, 298(6670), 366-370.
- Cox, D. J., & Gonder-Frederick, L. (1992). Major developments in behavioral diabetes research. Journal of consulting and clinical psychology, 60(4), 628-638.
- Cutillo-Schmitter, T. A., Zisselman, M., & Woldow, A. (1999). Life satisfaction in centenarians residing in long-term care. Nursing Home Medicine, 7(12), 437-442.
- Çakır, İ. (2006). Polislerin İş Stresi ve Bazı Değişkenlere Göre Stresle Başa Çıkma TarzlarınınKarşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi SBE Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
- Dağdelen, M. (2008). Üretim ve Hizmet Sektöründe Çalışan İşçilerde Ruhsal Sağlık Düzeyi, RuhsalBelirti Dağılımı, Algılanan Sağlık, İş doyumu, Yaşam Doyumu ve Sosyo-DemografikÖzelliklerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Malatya.
- Dikmen, A. A. (1995). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(3-4), 115-140.
- Dumelow, C., Littlejohns, P., & Griffiths, S. (2000). Relation between a career and family life forEnglish hospital consultants: qualitative, semistructured interview study. BMJ, 320(7247), 1437- 1440.
- Eroğlu, F. (2000). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Eskridge, D. H. ve Coker, D. R. (1999). Öğretmenlerde Stres: Belirtileri, Nedenleri ve Başa Çıkma Teknikleri. Çev.: Mustafa Buluş, PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, (5): 66-71.
- Faragher, E. B., Cass, M., & Cooper, C. L. (2013). The relationship between job satisfaction andhealth: a meta-analysis. In From Stress to Wellbeing Volume 1 (pp. 254-271). Palgrave Macmillan, London.
- Grunfeld, E., Whelan, T. J., Zitzelsberger, L., Willan, A. R., Montesanto, B., & Evans, W. K.(2000). Cancer care workers in Ontario: prevalence of burnout, job stress and job satisfaction. Canadian Medical Association Journal, 163(2), 166-169.
- Gümüştekin, E. G., & Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 271-288.
- Hayes, C. T., & Weathington, B. L. (2007). Optimism, stress, life satisfaction, and job burnout in restaurant managers. The Journal of psychology, 141(6), 565-579.
- Hovardaoğlu, S. (1997). Stres Belirtileri ile Durumsal ve Sürekli Kaygının Yordanması. Kriz Dergisi, 5(2): 127-134.
- Kemery, E. R. (2006). Clergy role stress and satisfaction: Role ambiguity isn’t always bad. Pastoral Psychology, 54(6), 561-570.
- Korunka, C., Tement, S., Zdrehus, C., Borza, A., & Blankert, J. P. (2010). Burnout: Definition, recognition and prevention approaches. Vienna: Boit.
- LeBlanc, V. R., & Bandiera, G. W. (2007). The effects of examination stress on the performance of emergency medicine residents. Medical education, 41(6), 556-564.
- Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior, 2(2), 99-113.
- Maslach, C., and Leiter; M. P. (2008). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What To Do About It. San Francisco: John Wiley & Sons.
- Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.
- Özdevecioğlu, M. (2003). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin BelirlenmesineYönelik Bir Araştırma. 11. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
- Pugliesi, K. (1999). The consequences of emotional labor: Effects on work stress, job satisfaction, and well-being. Motivation and emotion, 23(2), 125-154.
- Rode, J. C., Rehg, M. T., Near, J. P., & Underhill, J. R. (2007). The effect of work/family conflicton intention to quit: The mediating roles of job and life satisfaction. Applied Research in Quality of Life, 2(2), 65-82.
- Senter, A., Morgan, R. D., Serna-McDonald, C., & Bewley, M. (2010). Correctional psychologist burnout, job satisfaction, and life satisfaction. Psychological Services, 7(3), 190-201.
- Serlachius, A., Hamer, M., & Wardle, J. (2007). Stress and weight change in university students in the United Kingdom. Physiology & Behavior, 92(4), 548-553.
- Sevimli, F., & Iscan, O.F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Akademik Bakış, 5(1-2), 55-64.
- Sökmen, A. (2005). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Stres Nedenlerinin BelirlenmesindeCinsiyet Faktörü: Adana’da Ampirik Bir Araştırma. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1), 1-27.
- Sutherland, V. J., & Cooper, C. L. (1992). Job stress, satisfaction, and mental health among general practitioners before and after introduction of new contract. BMJ, 304(6841), 1545-1548.
- Thommasen, H. V., Lavanchy, M., Connelly, I., Berkowitz, J., & Grzybowski, S. (2001). Mentalhealth, job satisfaction, and intention to relocate. Opinions of physicians in rural British Columbia. Canadian Family Physician, 47(4), 737-744.
- Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim. İstanbul: Hayat Yayınları.
- Watson, D., & Pennebaker, J. W. (1989). Health complaints, stress, and distress: exploring the central role of negative affectivity. Psychological review, 96(2), 234-254.
- Yılmaz, A. & Ekici, S. (2003). Örgütsel Yaşamda Stresin Kamu Çalışanlarının Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 10(2), 1-19.
- Zeffane, R., & Al Zarooni, H. A. M. (2008). The influence of empowerment, commitment, jobsatisfaction and trust on perceived managers' performance. International journal of Business excellence, 1(1-2), 193-209.
- Zoraloğlu, Y. R. (1998). Öğretmen Stresinin Okul Örgütü Üzerindeki Etkisi: Okuldan Ayrılma. Eğitim ve Yaşam, (Kış), 16-19.
