BİTCOİN: BİR DÜNYA PARASI PROJESİ Mİ? PARANIN TARİHİ, ÖZELLİKLERİ VE İŞLEVLERİ ÇERÇEVESİNDE BİR İNCELEME
Author :
Abstract
İnsanlık tarihine dair bilgiler, teknolojik gelişmelerin hayatın her alanında belirleyici olduğunu göstermektedir. Son çeyrek yüzyılda elektronik, iletişim ve bilişim alanlarında gözlenen teknolojik gelişimle birlikte her alanda dijitalleşme başlamış, kağıt üzerine yazılı mektubun yerini e -mail, kağıda basılı gazete, dergi ve kitabın yerini dijital yayınlar almıştır. Schumpeter'in yaratıcı yıkım tezi bir kez daha işlemektedir. Bir çok araçta gözlenen bu dijital değişime paranın ayak uydurmaması beklenemez. Tarihi süreçte para olarak kullanılan nesneler de teknolojik düzeye bağlı olarak sürekli değişim göstermiştir. Bugün değişim kripto paralar ile anılmaya başlamıştır. Kripto paralar arasında da öncü olması dolayısıyla Bitcoin bir sembol haline gelmiştir. Dünya parası arayışlarının yüzlerce yıllık geçmişi olmasına rağmen bugüne dek dünya parası uygulaması gerçekleşmemiştir. Bu çalışmada paranın tarihi, özellikleri ve işlevleri çerçevesinde Bitcoinin bir dünya parası olup olmadığı sorusuna cevap aranmaktadır.
Keywords
Abstract
The knowledge of human history points to the fact that technological improvements are the determining factor in every aspect of life. In the last quarter century, with the technological improvements in the electronics, communication and information technology fields digitalization started and this led to e-mail replacing the letter, digital media replacing books, magazines, newspapers. Schumpeter's creative destruction thesis at work once again. It can not be expected for money to not go along with this wave of change. In the historical process the objects used as currency has changed in accordance wih the technology. As a pioneer Bitcoin has become the symbol of cryptocurrencies. Even though a world currency has been sought for for centuries, so far no successful implementation has happened. In this study, we are looking for answers to the question whether Bitcoin is a world currency through the frame of history, features and functions of money.
Keywords
- Atozforex (2019) https://atozforex.com/news/simple-guide-to-bitcoin-units-of-measurement/
- Atozforex (2019) https://atozforex.com/news/simple-guide-to-bitcoin-units-of-measurement/ (Erişim tarihi: 07.07.2019).
- Berend, Ivan T.,(2015), 20. Yüzyıl Avrupa İktisat Tarihi (Çev.,Serpil Çağlayan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,İstanbul.
- Blockchain, (2019) https://www.blockchain.com/ (Erişim tarihi: 10.07.2019).
- BM, Birleşmiş Milletler,(2019), https://www.un.org/en/member-states/ (Erişim tarihi: 07.07.2019).
- Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index,(2019), https://www.cbeci.org/comparisons/ (Erişim tarihi: 10.07.2019).
- Chou, Shin H., (1963),The Chinese Inflation 1937-1949,Columbia University Press,New York.
- CNBC (2019) https://www.cnbc.com/2019/05/02/joseph-stiglitz-we-should-shutdown-the- cryptocurrencies.html (Erişim tarihi: 07.07.2019).
- CNN (2019) https://edition.cnn.com/2019/06/19/tech/facebook-libra-cryptocurrency- regulations/index.html (Erişim tarihi: 07.07.2019).
- Cooper,Richad N.,(1984), A Monetary System for the Future, Foreign Affairs,https://www.foreignaffairs.com/articles/1984-09-01/monetary-system-future (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Cryptography Mailing List (2008) https://www.mail- archive.com/cryptography@metzdowd.com/msg09959.html (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Dai Wei, (1998), http://www.weidai.com/bmoney.txt (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Digiconomist,(2019), https://digiconomist.net/bitcoin-energy-consumption (Erişim tarihi:10.07.2019)
- Dinler,Zeynel, (2013), İktisada Giriş,Ekin Yayınevi,Bursa.
- Eberhard, Wolfram,(1995), Çin Tarihi, Türk Tarih Kurumu,Ankara.
- Ebrey, Patrcia B., (1996), The Cambridge Illustrated History of China,Cambridge University Press,Cambridge.
- Economist,(1998),"One World,One Money". https://www.economist.com/finance-and- economics/1998/09/24/one-world-one-money (Erişim tarihi:10.07.2019)
- Eğilmez,M.; Kumcu E.,(2013), Ekonomi Politikası,Remzi Kitabevi,İstanbul.
- FED,Federal Reserve Bank of Philadelphia,(2016),The State and National Banking Eras A Chapterin the History of Central Banking,https://www.philadelphiafed.org/-/media/publications/economic- education/state-and-national-banking-eras.pdf, (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Forbes, (2014), https://www.forbes.com/sites/pascalemmanuelgobry/2014/01/20/milton-friedman- predicted-the-rise-of-bitcoin-in-1999/#7743f075207b (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Gelber, Harry G., (2010). MÖ 1100'den Günümüze Çin ve Dünya Ejder ve Yabancı Deccallar (Çev.,Hülya Kocaoluk),Yapı Kredi Yayınları,İstanbul.
- Guardian (2018a), https://www.theguardian.com/business/2018/jan/25/bitcoin-wont-last-in-world- of-finance-warns-nobel-winning-economist (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Guardian (2018b), https://www.theguardian.com/technology/2018/feb/02/bitcoin-biggest-bubble-in- history-says-economist-who-predicted-2008-crash (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Guardian (2019), https://www.theguardian.com/technology/2019/jun/18/libra-facebook- cryptocurrency-new-digital-money-transactions (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Hayek,Friedrich A.,(1990),Denatioalisation of Money,The Institute of Economic Affairs,London.
- Heij,Hans D.,(2012), Designing Banknote Identity, De Nederlandsche Bank,Amsterdam,https://www.dnb.nl/en/binaries/DNB_OS_1003_300836_ebook17MB_tcm47-278967.pdf (Erişimtarihi:08.07.2019).Huang, Ray,(2007), Çin Tarihi Bir Makro Tarih Yaklaşımı (Çev.,Atilla Sönmez),İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,İstanbul.
- IMF,International Moneary Fund,(2016a),Virtual Currencies and Beyond:Initial Considerations, https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2016/sdn1603.pdf (Erişim tarihi:08.07.2019).
- IMF,International Moneary Fund,(2016b) Factsheet Special Drawing Rights https://www.imf.org/(Erişim tarihi:08.07.2019).Kazgan, Gülten,(2012),İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi,Remzi Kitabevi,İstanbul.
- Krause,J. Max;Tolaymat Thabet,(2018),"Quantification of energy and carbon costs for miningcryptocurrencies ",Nature Sustainability,Vol.1,711-718,ABD. https://doi.org/10.1038/s41893-018- 0152-7 (Erişim tarihi:10.07.2019).
- Krugman,Paul,(2018), New York Times, https://www.nytimes.com/2018/01/29/opinion/bitcoin- bubble-fraud.html (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Libra Association,(2019), White Paper, https://libra.org/en-US/wp- content/uploads/sites/23/2019/06/LibraWhitePaper_en_US-1.pdf (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Mason, F. Stephen, (2013), Bilimler Tarihi (Çev.,Umur Daybelge),Türk Tarih Kurumu,Ankara.
- Microsoft,(2019),https://www.microsoft.com/en-us/research/people/weidai/ (ErişimMilliyet,(2017), http://www.milliyet.com.tr/bitcoin-bm-de-de-gundemde--ekonomi-2580065/Mishkin, Frederic S.,(2018). Makroekonomi Politika ve Uygulama (Çev.,Selami Sezgin ve Mehmet Şentürk),Nobel Yayınevi,Ankara.
- Mundell, Robert.A.,(1968), The Collapse of the Gold Echange Standard, American Journal of Agricultural Economics, Vol.50,No.5,1123-1134.
- Mundell,Robert A.,(1969), Toward a Better International Monetary System, Jounal of Money,Credit and Banking, Vol.1, No.3,625-648.
- Mundell, Robert A.,(2008), International Money As A Public Good The Case for A WorldCurrency,https://open.unido.org/api/documents/4788843/download/PUBLIC%20GOODS%20FOR%20ECONOMIC%20DEVELOPMENT.%20COMPENDIUM%20OF%20BACKGROUND%20P APERS%20(23665.en) (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Mundell, Robert, (2012), The Case for A World Currency. Journal of Policy Modeling,568-578.
- Nakamoto,Satoshi,(2008),Bitcoin:A Peer-to-Peer Elecronic Cash System, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (Erişim tarihi:07.07.2019).
- Özyurt,Hasan,(2015), Para Teorisi v Politikası,Aksakal Kitabevi,Trabzon.
- Pamuk,Şevket,(2012),Osmanlı İmparatorluğunda Paranın Tarihi,Tarih Vakfı Yurt Yayınları,İstanbul.
- Pamuk,Şevket,(2016),Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları, Türkiye İş Bankası KültürPeterson,Andrea,(2014),"Hal Finney Received The First Bitcoin Transaction",Washington Post.https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2014/01/03/hal-finney-received-the-
- first-bitcoin-transaction-heres-how-he-describes-it/?noredirect=on&utm_term=.45a8b1ef8a49 (Erişim tarihi:08.07.2019)
- Reuters,(2018),https://www.reuters.com/article/cryptocurrency-markets-bis/central-banks-must-act-against-ponzi-scheme-cryptocurrencies-bis-head-idUSL8N1PV5KS (Erişim tarihi:08.07.2019)Rickards, James,(2017),Çöküşe Giden Yol (Çev.,Mert Akcanbaş),Destek Yayınları,İstanbul.
- Riddle,J. H., (1943). Britsh and American Plans for International Currency Stabilization, NBER,National Bureau of Economic Research https://www.nber.org/chapters/c4632.pdf (Erişim Seyidoğlu, Halil,(2015),Uluslararası İktisat,Der Yayınevi,İstanbul.
- Single Global Currency Association, (2019), https://singleglobalcurrency.org/test/past_to_present.html (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı,(2019) Onbirinci Kalkınma Planı Taslak (2019-2023),https://www.memurlar.net/common/news/documents/840796/kalkinma.pdf (ErişimSwiss Association for Standardization (2019) https://www.currency-iso.org/en/home/tables/table- a1.html (Erişim tarihi:08.07.2019).
- USPTO, United States Patent and Trademak Office,(2019), http://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&p=1&u=/netahtml/PTO/srchnum.html&r=1&f=G&l=50&d= PALL&s1=6081598.PN. (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Ünsal,Erdal M., (2017), Makroiktisat,Murat Yayınları,Ankara.
- Weber, Max, (2012), Ekonomi ve Toplum (Çev.,L. Boyacı),Yarın Yayınları,İstanbul.
- Weber,Warren E.,(2015), Government and Private E-Money-Like Systems Federal Reserve Notesand National Bank Notes, Federal Reserve Bank of Atlanta, https://www.frbatlanta.org/- /media/documents/cenfis/publications/wp/2015/1503.pdf (Erişim tarihi:08.07.2019).
- Xiaochuan,Zhao (2009), Reform The International Monetary System, https://www.bis.org/review/r090402c.pdf (Erişim tarihi:16.07.2019)
