Author :
Abstract
Türkiye ekonomisi, 24 Ocak 1980 tarihinde alınan kararlarla ithal ikameci politikaları terk ederek ihracata dayalı büyüme stratejisini benimsemiştir. Ancak aradan 40 yıl geçmesine rağmen, ihracatta istenilen başarıya ulaşılamamış ve Türkiye ekonomisi sürekli dış ticaret açığı veren bir ülke haline gelmiştir. Bu çalışmada söz konusu durumu analiz edebilmek maksadıyla, ihracat ve ithalat ile büyüme arasındaki ilişki test edilmiştir. Bu amaçla, Granger nedensellik testi uygulanarak değişkenler arasındaki ilişkinin yönü belirlenmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin büyüklüğü ise Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi kullanılarak tahmin edilmiştir. Ekonometrik bulgular, ihracat ve GSYİH büyümesi üzerinde ithalatın daha güçlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu yönündedir. Ayrıca çalışmada, 1980 sonrası Türkiye’nin ihracatının neden istenilen seviyeye ulaşamadığı seçilmiş ülke örnekleriyle karşılaştırmalı bir biçimde analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına dayanarak, kamunun etkinliğinin, Ar-Ge harcamalarının, ihracat içindeki ileri teknoloji ürünlerinin payının ve ihracatın katma-değerinin düşük olmasının ihracatın gelişmesinin önündeki en önemli engeller olduğu söylenebilir.
Keywords
Abstract
Turkish economy has adopted an export-based growth strategy by abandoning import substitution policies with the decisions taken on January 24, 1980. Although 40 years have passed, in Turkish economy the desired success in exports has not been achieved, also it has become a country that is constantly giving a foreign trade deficit. In this study, the relationship between exports and imports and growth has been tested in order to analyze this situation. For this purpose, the direction of the relationship between variables was determined by applying Granger causality test. The magnitude of the relationship between variables was estimated using the Generalized Method of Moments. Econometric findings suggest that imports have a stronger and statistically significant impact on exports and GDP growth. In addition, this study analyzed in a comparative manner with the examples of selected countries why Turkey's exports did not reach the desired level after 1980. Based on the results of this study, it can be said that the most important obstacles to the development of exports are the failure of effectiveness of the public, insufficient R&D expenditures, the high share of low-tech and low value added products in exports.
Keywords
- Arnold, J.M. ve K. Hussinger (2005) “Export Behavior and Firm Productivity in German
- Arnold, J.M. ve K. Hussinger (2005) “Export Behavior and Firm Productivity in GermanManufacturing: A Firm-Level Analyses,” Reprint from Review of World Economics, 2005, Vol. 141, No. 2, s. 219-243.
- Balkanlı, A. (2019) “İthalattan İhracata, Dış Ticaret Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kuramsal Çerçeveve Türkiye Uygulaması (2006Q1-2018Q3)”. Tesam Akademi Dergisi, Türkiye Ekonomisi Özel Sayısı, 13-40.
- Brouwer G. Gilbert J. (2005) “Monetary Policy Reaction Functions in Australia”, The Economic Record, 81(253).
- Çakmak, U. (2016). “Güney Kore’nin Ekonomik Kalkınmasının Temel Dinamikleri (1960-1990)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 151-171.Çütçü, İ., Yaşar, M. (2019) “Ekonomik Büyüme ile Dış Ticaret Politikaları Arasındaki İlişki:Yapısal Kırılmalı Testlerle Ekonometrik Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33 (1), 265-282.
- Dereli D.D. (2018) “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Dış Ticaret Arasındaki Nedensellik İlişkisi (1969-2016)” Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, (3), 279-289.
- Dünya Bankası, (2019), https://datacatalog.worldbank.org/government-effectiveness-estimate-0, (Erişim Tarihi: 20.11.2019).
- Giles, J. A. ve C. L. Williams. (2000)"Export-led growth: a survey of the empirical literature andsome non-causality results. Part 2." Journal of International Trade & Economic Development 9.(4) 445-470.
- Göçer, İ. (2013) "Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı, dış ticaret dengesi ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri." Maliye Dergisi 165(.2), 215-240.
- Hansen L.P. (1982) “Large Sample Properties of Generalized Method of Moments Estimators", Econometica, 50(4).
- Hirssch, S. ve I. Bijaoui (1985) “R&D Intensity and Export Performance: A Micro View,” Review of World Economics, 121( 2), 238-251.
- Hirsch, S. S. Kalish ve S. Katznelson (1988) “Effects of Knowledge and Service Intensities on Domestic and Export Performance,” Weltwirtschaftliches Archive, 1988,124 (2), 230-241.
- Kaya, V. ve Uğurlu S. (2013)"Ar-Ge Harcamaları İle İhracat Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, 1990-2011." EKEV Akademi Dergisi : 269-282.
- Konak, A. (2018) "Yüksek Teknoloji İçeren Ürün İhracatının İhracat Hacmi ve Ekonomik BüyümeÜzerine Etkisi; Seçilmiş OECD Ülkeleri ve Türkiye Örneği." JOMELIPS-Journal of Management Economics Literature Islamic and Political Sciences 3.(2), 56-80.
- Lefebvre, E., L. Lefebvre ve M. Bourgault,(1998) “R&D-Related Capabilities as Determinants of Export Performance,” Small Business Economics, 10, 365-377.
- Ongun, M. Tuba (2013) Sanayileşme ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler, Gazi Kitabevi, Ankara.
- Özçelik, E. ve Taymaz E. (2004) "Does innovativeness matter for international competitiveness indeveloping countries?: The case of Turkish manufacturing industries." Research policy 33(.3), 409- 424.
- Perron P. (1997) “Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Variables”, Journal of Econometrics, 80(2), 355-385.
- Rodriguez, J.L. ve R.M. Rodríguez (2005), “Technology and Export Behaviour: A Resource Based View Approach,” International Business Review, 14, 539-557.
- Sterlacchini A (1999) “Do Innovative Activities Matter to Small Firms in non- R&D-Intensive Industries? An Application to Export Performance,” Research Policy, 28, 819-832.
- Şenkardeşler R. A. (2018) “Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’nin Dış Ticaret ve EkonomikBüyüme İlişkisi Üzerine Nedensellik Analizi”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(1), 108-129.
- The Global Economy (2019). https://www.theglobaleconomy.com ,(Erişim Tarihi: 08.12.2019).TC Strateji ve Bütçe Başkanlığı ,(2019), http://www.sbb.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 29.11.2019).
- TCMB, Tok, E. Sevinç O. ve Tümen S. (2019) İthal Girdi Kullanımında Durum Tespiti Ve FarklıBakış Açıları, http://tcmbblog.org/wps/wcm/connect/blog/tr/main+menu/analizler/ithal-girdi- kullaniminda-durum-tespiti-farkli-bakis-acilari, (Erişim Tarihi: 03.11.2019).
- Uzay, N., Demir, M. ve Yıldırım, E. (2012), “İhracat Performansı Açısından Teknolojik Yeniliğin Önemi: Türkiye İmalat Sanayi Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 147-160.
- Vogelsang, T. J. (1993) Essays On Testing for Nonstationarities and Structural Change in Time Series Models, Unpublished Ph.D. Dissertation, Princeton University, Princeton.
- Yenisu, E. (2019) “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18 (3), 1175-1193.
- Yıldırım, E. ve Kesikoğlu, F. (2012), “Ar-Ge Harcamaları ile ihracat Arasındaki Nedensellikİlişkileri: Türkiye Örneğinde Panel Nedensellik Testi Kanıtları”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1), 165-180.
- Yurdakul F. ve Aydın M. (2018) “Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret Arasındaki İlişki: TürkiyeÜzerine Bir Uygulama”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi , 18. EYİ Özel Sayısı, 23-36.
- ZHAO, H. ve H. Li, (1997) “R&D and Export: An Empirical Analysis of Chinese Manufacturing Firms” , The Journal of High Technology Management Research, 8 (1), 89-105
