Author :
Abstract
Bir ulusun aynı endüstriye ait olan bir ürünü hem ithal hem de ihraç edebildiği uluslararası ticaret türü olarak adlandırılan endüstri içi ticaret kavramı 2. Dünya Savaşı?ndan sonra bazı dış ticaret teorilerinin yetersiz kalması sonucunda daha fazla dikkat çeken bir yapı olarak karşımıza çıkmaya başlamıştır. Grubel ve Lloyd?un önemli katkıları sayesinde bu kavram iktisat yazınında yer edinmiş ve günümüzde de uluslararası ticaret literatüründe önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda Türkiye?nin 2019 yılının temel alındığı en fazla ihracat ve ithalat gerçekleştirdiği ilk 20 ürün grubunun 2013-2019 yılları arasındaki endüstri içi ticaret ağırlıkları Grubel-Lloyd endeksi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda 11 ürün grubunun hem ihracatta hem de ithalatta ilk 20 ürün grubu arasında yer almasından dolayı toplamda 29 ürün grubunun endüstri içi ticaret endeksleri hesaplanmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre 15 ürün grubunun endüstri içi ticaret yapısı gösterdiği, 14 ürün grubunda ise endüstriler arası ticaret yapısının hâkim olduğu görülmüştür.
Keywords
Abstract
The concept of intra-industry trade, which is called the international trade type where a nation can import and export a product belonging to the same industry, started to emerge as a structure that attracted more attention after some foreign trade theories after the Second World War. Thanks to the important contributions of Grubel and Lloyd, this concept has taken its place in the economics of literature and is now an important concept in the international trade literature. In this context, Turkey's biggest export and import realized that intra-industry trade between the years 2013-2019 of the first 20 product groups based on the weight of 2019 were analyzed using the Grubel-Lloyd index. As a result of the study, the intra-industry trade indices of 29 product groups were calculated, since 11 product groups were among the top 20 product groups in both exports and imports. According to the analysis results obtained, it was observed that 15 product groups showed intra-industry trade structure, while 14 product groups dominated the inter-industry trade structure.
Keywords
- Akın, F. (2020). Otomotiv Sektörü İçin Endüstri İçi Ticaretin Varlığı: Grubel – Lloyd`un EİT
- Akın, F. (2020). Otomotiv Sektörü İçin Endüstri İçi Ticaretin Varlığı: Grubel – Lloyd`un EİTÖlçüm Yöntemine Dayalı 2000-2016 Türkiye Örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl:24, Sayı:1,ss.65-80.
- Altay, H. & Şen, A. (2009). Türkiye’nin Avrupa Birliği (15) Pazarındaki Endüstri- İçi TicaretPerformansının Rakip Ülke Performanslarıyla Karşılaştırmalı Analizi: 1995-2007. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı 25,ss.127-140.
- Bakan, S. & Selci, H. (2019). Türkiye’nin Seçilmiş Beş Avrupa Birliği Ülkesiyle OtomotivSektöründe Endüstri İçi Ticaretinin İncelenmesi (2008-2017). Assam Uluslararası Hakemli Dergi (Assam-Uhad), Cilt:6, Sayı:13,ss.30-53.
- Bashimov, G. (2017). Tarım Ve Gıda Ürünlerinde Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye Ve Rusya Örneği. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, Cilt:17, Yıl:17, Sayı: 4, 17: 155-167.
- Başkol, M.O. (2005), Endüstri-İçi Ticaret Teorisi Açısından Dış Ticaret Yapımızın Değerlemesi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi, Bursa.
- Başkol, M.O. (2009). Türkiye’nin Endüstri-İçi Ticaretinin Analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXVIII, Sayı 2, ss.1-24.
- Çalışkan, Ö. (2010). Türkiye-AB Ticaretinde Endüstri-İçi Ticaret Olgusu, 1990-2007. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, ss.1-45.
- Erün, G. (2010). Türkiye İle AB, Gıda ve Canlı Hayvan Sektörü Dış Ticaretinde Endüstri İçi Ticaret Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt:2, Sayı:1,ss.71-78.
- Grubel, H. (1979). Towards a Theory of Two-way trade in Capital Assets içinde H.Giersh, On the Economics of Intra-Industry Trade , Tübingen.
- Grubel, H. & Lloyd, P. (1975). Intra-Industry Trade:The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products London: MacMillan Pres.
- Hazners, J. & Jirgena, H. (2013). “Intra-Industry Trade in Latvian Agricultural Commodities andFood Products”. International Conference on Economics and Business Administration, 16-19 July, Greece.
- Kemer, O. B. & Aydemir, M. F. (2017). Türk İmalat Sanayinin Endüstri-İçi Ticareti (2001-2014). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 10, Sayı 2, ss.1159-1180.
- Keskingöz, H. (2018). Sanayi Sektöründe Rekabet Gücünün Ölçümü: Türkiye Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 53(3) ss.865-880.
- Küçükahmetoğlu, O. (2001). Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye. Avrupa Araştırmaları Dergisi, Cilt:9, Sayı:2,ss.129-153.
- Mangır, F. & Fidan, A. (2017). Grubel-Lloyd Endeksi İle Endüstri-İçi Ticaret Analizi: Tarım Sektörü Türkiye Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 19 (33),ss.45-51.
- Özkaya, M.H. (2010). Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2010) 3/2, 136-157.
- Rivera-Batiz, L. A. & Oliva, M. A. (2004), International Trade: Theory, Strategies, and Evidence, Oxford University Press.
- Şahin, D. (2015). Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye ve Çin Örneği. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi Cilt 3, Sayı 1, ss.1-9.
- Şahin, D. (2016). Faktör Yoğunluğuna Göre Endüstri-İçi Ticaretin Statik Ölçümü: Türkiye Örneği. Akademik Bakış Dergisi, Sayı:54,ss.174-187.
- Şentürk, C. (2014). Türkiye’nin Seçilmiş Ülkeler İle Endüstri İçi Ticaretinin Endeks YöntemineDayalı Analizi (1990-2013). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2014/2, Sayı:20,ss.207-230.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 (Erişim Tarihi: 24.04.2020).
- Yılmaz, E. Ş. (2014). Dış Ticaret Kuramlarının Evrimi. Ankara:Efil Yayınevi.
