COVİD-19 SALGINI SÜRECİNDE ONLİNE ALIŞVERİŞ: GENİŞLETİLMİŞ TEKNOLOJİ KABUL MODELİ VE ALGILANAN KAYGI PERSPEKTİFİNDE BİR SAHA ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmada tüm Dünya ve Türkiye’de etkisi her anlamda yoğun olarak hissedilen küresel salgın “Covid-19” sürecinde online alışveriş davranışı incelenmeye çalışılmaktadır. Araştırmada, Genişletilmiş Online Alışveriş Kabul Modeli (GOAKM) çerçevesinde, pandemi sürecinde bireyleri farklı açılardan etkilediği varsayılan algılanan kaygı değişkeni dahil edilerek tüm değişkenlerin online alışveriş yapma niyetine etkisi değerlendirilmektedir. Online anket yöntemi ile 655 kişiden elde edilen verilere yapılan analiz sonuçlarına göre algılanan kaygının satın alma niyeti ve tutum üzerinde etkisi kayda değer bulunamamıştır. Online alışveriş platformlarının algılanan bilgi, hizmet ve servis kalitesinin algılanan kullanım kolaylığına, kullanım kolaylığının algılanan kullanışlılığa ve tutuma etkisinin anlamlı ve pozitif olduğu belirlenmiştir. Online alışverişe yönelik algılanan tutumun satın alma niyetini %50 oranında açıkladığı sonuçlar arasında yer almaktadır.
Keywords
Abstract
In this study, online shopping behavior is being studied during the global epidemic “Covid-19” which is felt all over the world and in Turkey. In the research, the effect of all variables on the intention to shop online is evaluated by including the perceived anxiety variable, which is assumed to affect individuals from different perspectives in the pandemic process, within the framework of the Extended Online Shopping Acceptance Model (GOAKM). For this purpose, 655 individuals were interviewed online survey. According to the results of the analysis made in IBM Spss 23.0 program the effect of perceived anxiety on purchasing intent and attitude was not significant. It has been determined that the effect of perceived information, service and system quality of online shopping platforms is significant and positive on perceived ease of use, perceived usefulness and attitude to online shopping. It is among the results that the perceived attitude towards online shopping explains the purchase intention by 50%.
Keywords
- Ahn, T., Ryu, S., & Han, I. (2004). The Impact of the Online And Offline Features on the User
- Ahn, T., Ryu, S., & Han, I. (2004). The Impact of the Online And Offline Features on the UserAcceptance of Internet Shopping Malls. Electronic Commerce Research and Applications, 3(4), 405-420.
- Armağan, E. & Temel, E. (2018). Türkiye’de Online Kompulsif Alışveriş Davranışı ÜzerineAmpirik Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 621-653.BKM. (2020), BKM Nisan Aylık Bülten, Kaynak: https://bkm.com.tr/wp- content/uploads/2020/01/bkm_nisan_aylik_bb.pdf, (Erişim Tarihi: 10.06.2020).
- Budak, F. & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
- Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya Yönelik Kaygı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 453-464.
- Chang, M. K., Cheung, W. & Lai, S. V. (2005). Literature Derived Reference Models for the Adoption of Online Shopping. Information & Management, 42, 543 – 559.
- Chauhan, Vilas & Shah, Dr. Vilas (2020). An Empirical Analysis into Sentiments, MediaConsumption Habits, and Consumer Behaviour during the Coronavirus (COVID-19) Outbreak. UGC Care Journal, ISSN: 0971-2143 Vol-31-Issue-20-April-2020, 353- 378.
- Chen, S., Li, S. & Li, C. (2011). Recent Related Research in Technology Acceptance Model: A Literature Review. Australian Journal of Business and Management Research, 1 (9), 124-127.
- Chen, L. D., Gillenson, M. L. & Sherrell, D. L. (2002). Enticing Online Consumers: An Extended Technology Acceptance Perspective. Information & Management, 39, (8), 705-719.
- Curkan, S. C. (2019). Genişletilmiş Online Alışveriş Kabul Modeli (GOAKM) İle Yerli TuristlerinInternet Üzerinden Tatil Satın Alma Davranışlarının Belirlenmesi Ve Kültürün Etkisi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Cybermagonline. (2020). Virüs Online Alışverişe Nasıl Bulaştı?, Kaynak:https://www.cybermagonline.com/virus-online-alisverise-nasil-bulasti,(Erişim Tarihi: 08.06.2020).
- Çakıcı, A, Yılmaz, B. (2012). Mersin’deki Otel Çalışanlarının Nükleer Kaygıları, ÇevreselYaklaşım Ve Çevreci Tüketim Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2) , 1-22.
- Çelik, H. E. &Yılmaz, V. (2011). Extending The Technology Acceptance Model for Adoption of E-Shopping by Consumers in Turkey. Journal of Electronic Commerce Research, 12 (2), 152 – 164Çelik, H. E. (2009). Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Bir Uygulama: Genişletilmiş Online AlışverişKabul Modeli. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Çelik, H. E., Yılmaz, V. & Pazarlıoğlu, V. (2010). Teknoloji Kabul Modeli ve Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47 (540), 35 – 44.
- Çelik, H. (2011). Influence of Social Norms, Perceived Playfulness And Online Shopping AnxietyOn Customers' Adoption Of Online Retail Shopping: An Empirical Study İn The Turkish Context. International Journal of Retail & Distribution Management, 39(6), 390-413.
- Dapas, C. C., Sitorus, T., Purwanto, E. & J.O.I. Ihalauw, J. (2019). The Effect of Service Qualityand Website Quality of Zalora.com on Purchase Decision as Mediated by Purchase Intention. Quality Management, 20(169), 87-92.
- Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease Of Use, And User Acceptance Of Information Technology. MIS Quarterly, Vol. 13, No. 3, 319-340.
- Dönmez Turan, A. & Kır, M. (2019). User Anxiety As An External Variable Of Technology Acceptance Model: A Meta-Analytic Study. Procedia Computer Science, 158, 715-724.
- Gefen, D., Karahanna, E. & Straub D. W. (2003). Inexperience And Experience With Online Stores: The Importance Of TAM And Trust. IEEE Trans Eng Manage, 50(3), 307–321.
- Ha, S. & Stoel. L (2009). Consumer E-Shopping Acceptance: Antecedents In A Technology Acceptance Model. Journal of Business Research, 62, 565–571.
- Heijden, H. (2000). E-TAM: A Revision Of The Technology Acceptance Model To Explain Websites Revisits. Research Memorandum.
- Islam, A. N. (2012). The Role of Perceived System Quality as Educators’ Motivation to Continue E-learning System Use. AIS Transactions on Human-Computer Interaction, 4(1), 25-43.
- Kim, T. G., Lee, J. H. & Law, R. (2008). An Empirical Examination Of The Acceptance BehaviourOf Hotel Front Office Systems: An Extended Technology Acceptance Model. Tourism Management, 29, 500–513.
- Le, N. B. M. & Hoang, T. P. T. (2017). How Trust Affects Vietnamese Purchasing Behavior at e- Retailer. The 2nd International conference on Business, 113-134.
- Lim, W. M. & Ting, D. H. (2012). E-shopping: an Analysis of the Technology Acceptance Model. Modern Applied Science, 6(4), 49- 62.
- Ling, K. C., Daud, D. B., Piew, T. H., Keoy, K. H. & Hassan, P. (2011). Perceived Risk, PerceivedTechnology, Online Trust for the Online Purchase Intention in Malaysia. International Journal of Business and Management, 6(6), 167- 182
- Lingyun, Q. & Dong, L. (2008). Applying TAM in B2C E-commerce Research: An Extended Model. Tsinghua Science and Technology, 13(3), 265-272.
- Meuter, M.L., Ostrom, A.L., Bitner, M.J. & Roundtree, R. (2003). The Influence Of TechnologyAnxiety On Consumer Use And Experiences With Self-Service Technologies. Journal of Business Research, 56, 899-906.
- Özden, A. T. (2019). Etik Tüketici Davranışı: Marka Odaklı Karar Verme Tarzı ve DemografikDeğişkenlere Göre İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (19)3, 215-238.
- Pavlou, P. A. & Chai, L. (2002). What Drives Electronic Commerce across Cultures? A Cross-Cultural Empirical Investigation of the Theory of Planned Behaviour. Journal of Electronic Commerce Research, 3(4), 240- 253.
- Rokdijital. (2020). Online Alışverişlerde Corona Virüs (Covid-19) Etkisi, Kaynak:https://www.rokdijital.com/online-alisverislerde-corona-virus-covid-19-etkisi/, (Erişim Tarihi: 08.06.2020).
- Sevim, N., Yüncü, D. & Hall, E. E. (2017). Analysis of the Extended Technology Acceptance Model in Online Travel Products. Internet Uygulamaları ve Yönetimi. 8(2), 45-61.
- Shih, H.P. (2004). Extended Technology Acceptance Model Of Internet Utilization Behavior. Information & Management, 41 (6), 719-729.
- Srinivasan, R. (2015). Exploring the Impact of Social Norms and Online Shopping Anxiety in theAdoption of Online Apparel Shopping by Indian Consumers. Journal of Internet Commerce, 14(2), 177-199.
- Suki, N. M., & Ramayah, T. (2010). User Acceptance Of The E-Government Services In Malaysia:Structural Equation Modelling Approach. Interdisciplinary Journal of Information, Knowledge and Management, 5(1), 395-413.
- Telli Danışmaz, A. (2020). Covid-19 Salgınının Tüketicilerin Online Alışveriş Tercihine Etkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), 83-90.
- Teo, T. S. H. (2002). Attitudes Toward Online Shopping And The Internet. Behaviour & Information Technology, 21(4), 259-271.
- Tong, X. (2010). A Cross‐National Investigation of an Extended Technology Acceptance Model inthe Online Shopping Context. International Journal of Retail & Distribution Management, 38(10), 742 – 759.
- Torun Kayabaşı, E. (2020). Covıd-19’un Piyasalara ve Tüketici Davranışlarına Etkisi. ASEAD, 7(5), 15-25.
- Üstün, Ç. & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(1), 142- 153.
- Vijayasarathy, Leo R. (2004). Predicting Consumer Intentions to Use On-Line Shopping: The CaseFor an Augmented Technology Acceptance Model. Information & Management, 41(6), 747-762.
- WHO. 2020. Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. Kaynak: https://covid19.who.int/ , (Erişim Tarihi: 6 Haziran 2020).
- Wold, S. (2020), How Covid-19 Has Changed Shopper Behaviour, Kaynak:https://www.marketingweek.com/how-covid-19-has-changed-shopper-behaviour/, (Erişim Tarihi:Yaman, Y. (2017). Müşterilerin Mobil Alışveriş Kanalını Kullanma Niyetini Etkileyen Faktörler. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 1-27.
- Yılmaz, C. & Tümtürk, A. (2015). İnternet Üzerinden Alışveriş Niyetini Etkileyen FaktörlerinGenişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli Kullanarak İncelenmesi ve Bir Model Önerisi. Yönetim ve Ekonomi, 22(2), 355-384.
- Yılmaz, Ö. (2018). Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 331-346.
- Zeren, F. & Hızarcı, A. E. (2020). The Impact of Covid-19 Coronavirus on Stock Markets: Evidence From Selected Countries. MUFİDER, 3(1), 78- 84.
- Zhu, Q. (2016). The Impact of Characteristics of B2C Retailer on Purchasing Intention- Based on TAM Model. Open Journal of Business and Management, 4, 784-798.
