TARİHSEL VE TEORİK PERSPEKTİFTEN GÜVENLİK: ASFALİA, SECURİTAS VE MODERN DÖNEM BAĞLAMINDA KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE
Author :
Abstract
Antik Yunan ve Roma düşünce sistemlerinin kendilerinden sonra gelen düşünce sistemleri üzerinde pek çok etkisi olmuştur. Öyleki günümüzdeki pek çok kavramın tanımında ve analizinde bu dönemlerin izlerini görmek mümkündür. Güvenlik kavramı da sadece bunlardan birisidir. Güvenlik kavramı, tarihsel olarak Antik Yunan'da asfalia'dan Roma döneminde securitas'a oradan da uluslararası alanda security'e evrilmiş ve sonunda da modern devletin önemli sacayaklarından biri olarak günümüze kadar gelmiştir. Antik Yunan düşüncesinin asfaliasını şekillendiren ve bu kavramı köklü değişimlere maruz bırakan etmenlerin başında ise o dönem yaşanan savaşlar gelmektedir. Roma döneminde güvenliğin karşılığı olarak kullanılan securitas kavramı ise Roma'nın nüfuzunu ve gücünü simgelemekteydi. Bu yönüyle kavram, Roma'nın hâkimiyetinde yaşayanlar için korkudan, endişeden uzak bir hayata sahip olmayı içermekteydi. Ancak rönesans ve reform hareketleriyle başlayan süreçte Avrupa yeni bir döneme geçmiştir. Bu süreçte dini, siyasi, ekonomik ve entelektüel alanlardaki değişimler Orta Çağ güvenlik algısını da yıkmıştır. İnsanoğlu ortaya çıkan yeni modern dönemde inanan modelden düşünen modele geçiş yapmıştır. Bu yüzden insan aklıyla her sorunun üstesinden gelebileceğine inanmıştır. Yeni düzenin hakimi olan modern devlet ve onun güvenlik algısı ise uluslararası ilişkileri şekillendirmeye başlamıştır. Dolayısıyla insanlığın antik, feodal, modern, postmodern ve küresel dönem şeklinde kategorize edilen tarihsel süreç boyunca konjonktürel olarak şekil verdiği bir güvenlik algısı var olagelmiştir. Bu algı zaman zaman çeşitli tehditlerle yüzleşmiş ve kırılmalara uğramıştır. Bu nedenle, tıpkı 11 Eylül 2001 saldırıları ve Aralık 2019 Çin kaynaklı coronavirüs pandemisinde olduğu gibi, güvenlik algısında sıklıkla köklü paradigmal ve konsept değişiklikleri yaşanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da Antik Yunan'dan başlayan ve günümüze kadar gelen uzun tarihi yolculuğu boyunca çeşitli isimlerle kavramsal bir çerçeve çizilen güvenlik kavramını tanımlamaktır. Çalışma boyunca asfalia, securitas, ulusal güvenlik, iç güvenlik ve uluslararası güvenlik kavramlarının etimolojik ve kavramsal tanımları, belirlenen çerçevede yaşadığı değişim ve dönüşümün temelleri üzerinde durulmaktadır.
Keywords
Abstract
Ancient Greek and Roman thought systems had many effects on the thinking systems that came after them. Today, it is possible to see the traces of these periods in the definition and analysis of many concepts. The concept of security is just one of them. The concept of security has historically evolved from asphalia in Ancient Greece to securitas in the Roman period and from there to security in the international arena, and eventually it has progressed to the present day as one of the important pillars of the modern state. One of the factors that shaped the asphalia of ancient Greek thought and exposed this concept to radical changes is the wars that took place in that period. The concept of securitas, which was used as the equivalent of security in the Roman period, symbolized Roman influence and power. In this respect, the concept included having a life free from fear and anxiety for those who lived under the domination of Rome. However, Europe has entered a new era in the process that started with the renaissance and reform movements. During this period, changes in religious, political, economic and intellectual fields destroyed the Middle Ages security perception. In the new modern era that has emerged, human beings have transitioned from a believer model to a thinking model. Therefore, he believed that he could overcome any problem with the human mind. The modern state, which is the ruler of the new order, and its security perception have begun to shape international relations. Therefore, there has always been a sense of security that humanity has shaped conjuncturally throughout the historical process, which is categorized as ancient, feudal, modern, postmodern and global periods. This perception has faced various threats from time to time and has been broken. For this reason, radical paradigm and concept changes are frequently experienced in security. Therefore, just like the September 11, 2001 attacks and the coronavirus pandemic originating in China in December 2019, there are often fundamental paradigmal and conceptual changes in security perception. The aim of this study is to define the concept of security, which has been drawn as a conceptual framework with various names throughout its long historical journey from Ancient Greece until today. Throughout the study, etymological and conceptual definitions of asphalia, securitas, national security, internal security and international security concepts, and the foundations of the change and transformation experienced in the specified framework are emphasized.
Keywords
- Ağaoğulları, M. A. (1989). Eski Yunan’da Siyaset Felsefesi, Birinci Baskı. Ankara: V Yayınları.
- Ağaoğulları, M. A. (1989). Eski Yunan’da Siyaset Felsefesi, Birinci Baskı. Ankara: V Yayınları.
- Arends, J. F. (2009). Homeros’dan Hobbes ve Ötesine: "Güvenlik" Kavramının Avrupa Geleneğindeki Boyutları. Uluslararası İlişkiler, C. 6, S. 22, 3-33.
- Arslan, H. (2019). Evanjelist Teolojinin Ortadoğu'daki Krizlere Etkisi. Sixth International Mediterranean Social Sciences Congress (MECAS VI), C. 3, S. 5, Milano, 333-344.
- Bakan, Z.A. (2007). Soğuk Savaş Sonrasında Yeni Güvenlik Teorileri ve Türkiye’nin Güvenlik Algılamaları. 21. Yüzyıl, C. 1, S. 3, Ekim-Aralık, 35-47.
- Bacık, G. (2007). Modern Uluslararası Sistem: Köken, Genişleme, Nedensellik. İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.Birdişli, F. (2011). Ulusal Güvenlik Kavramının Tarihsel ve Düşünsel Temelleri. Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 2, S. 31, 149-169.
- Birdişli, F. (2017). Teori ve Pratikte Uluslararası Güvenlik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Birinci, G. (2017). İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin Kısa Tarihi I: Milletler Cemiyeti’nden Birleşmiş Milletler’e. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, C. 7, S. 2, 50-81.
- Brauch, H. G. (2008). Güvenliğin Yeniden Kavramsallaştırılması: Barış, Güvenlik, Kalkınma ve Çevre Kavramsal Dörtlüsü. Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 18, 1- 47.
- Galare, P.G.W. (2005). Oxford Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press.
- Gibbon, E. (1987). Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi, Çev.: A. Baltacıgil, A., C. I., İstanbul: Tuba Matbaacılık.
- Giddens, A. (2008). Ulus Devlet ve Şiddet, Çev.: Atay, C., İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- Hartmann, A., ve Heuser, B. (2006). Tarih Boyunca Avrupa’da Savaş ve Barış, Çev.: Atalay, O., İstanbul: Etkileşim Yayınları.
- Hobbes, T. (2002). Leviathan, Çev.: Lim, S., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 20.11.2020.
- http://www.fdrlibrary.marist.edu/archives/address_text.html, Erişim Tarihi: 20.11.2020.
- İplikçioğlu, B. ( 2007). Helen ve Roma Tarihinin Anahatları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Kafkasyalı, M. S. (2010). Uluslararası Sistemin Yapısı ve İşleyişine Kendi Bilinci ve Öteki AlgılamasıÜzerinden Farklı Bir Yaklaşım. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kolasi, K. (2014). Eleştirel Teori ve Güvenlik: Kimin İçin Güvenlik? Ed.: Çıtak, E ve O. Şen, O., Uluslararası İlişkilerde Güvenlik, Ankara: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, 121-155.
- McNeill, W. (2002). Dünya Tarihi, Çev.: Şenel, A., Ankara: İmge Kitabevi.
- Majonoski, C. T. (2011). Scope Of Research İn Asphaliology", Security In The Post-Conflict (Western)Balkans: Transition And Challenges Faced By The Republic Of Macedonia, International Scientific Conference. University "St. Kliment Ohridski"-Bitola Faculty Of Security, Skopje, 1-13.
- Majonoski, C. T. (2015). Security As A Research Subject, Researching Security: Approaches, Concepts AndPolicies, International Scientific Conference. University "St. Kliment Ohridski"- Bitola Faculty Of Security, Skopje, 1-12.
- Mansel, A. M. (1999). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Neocleous, M. (2015). Devleti Tahayyül Etmek. Çev.: Sarı, A., Ankara: Nota Bene Yayınları. Roberts, J. M. (2009). Avrupa Tarihi. Çev.: Aytuna, F., İstanbul: İnkılap Yayınevi.
- Şenel, A. (1970). Eski Yunanda Eşitlik ve Eşitsizlik Üzerine. Ankara: Sevinç Matbaası. Şenel, A. (1982). Siyasal Düşünceler. Ankara: Sevinç Matbaası.
- Şenel, A. (1995). Siyasal Düşünceler Tarihi,Tarihöncesinde İlkçağda Ortaçağda ve Yeniçağda Toplum ve Siyasal Düşünüş, 4. Kısaltılmış Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Toynbee, A. (1988). Medeniyet Yargılanıyor. Çev.: Uyan, U., İstanbul: İşaret Yayınları.Tukidides. (2017). Peloponnesos Savaşları. Çev.: Akderin, F., İstanbul : Belge Yayınları.
- Yılmaz, S. (2011). 11 Eylül Sonrasında ABD ve Türkiye’deki İç Güvenlik Yeniden Yapılanmalarının Karşılaştırması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 20, S. 3, 361-380.
- Yılmaz, S. (2013). Defining Homeland Security And Its Underlying Concepts. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 22, S. 1, 85-104.
