Author :
Abstract
Karmaşık yapısı sebebiyle yeni bir düzen kurmanın kolay olmadığı yegane bölgelerden biri olan Ortadoğu’da Amerika Birleşik Devletleri’nin müdahalesi sonucunda Körfez Savaşı yaşanmıştır. Bölgedeki Amerika varlığının ve dış politikasının daha hissedilebilir hale gelmesini sağlayan savaşla birlikte, Irak bu bölgedeki etkinliğini büyük oranda kaybetmiştir. Irak’ın Kuveyt’i işgalinin ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin önderlik ettiği müttefik güçler Irak’a müdahale etmiş ve Irak’ın geri çekilmesini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası desteği de arkasına alarak gerçekleştirdiği bu müdahale sonrasında Ortadoğu’daki hakimiyeti meşru bir hal almıştır. Stratejik şekilde bölgedeki varlığını arttıran ve Ortadoğu’ya kendi çıkarlarına paralel olarak yeni bir biçim vermek isteyen Amerika Birleşik Devletleri, bunu yaparken politikasını bölgenin uysallaştırılmasına ve güvenliğin sağlanmasına dayandırmıştır. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda Ortadoğu’nun tüm dünya için ifade ettiği anlam Amerika Birleşik Devletleri’nin bugün dahi sürdürdüğü bölgesel etkinlik çabasının nedenini gözler önüne sermektedir. Bölgenin sahip olduğu petrol kaynaklarına bağlı stratejik önemi ve Amerika Birleşik Devletleri’nin dünyadaki tek süper güç olarak kalma gayretinin kesişmesi ile Ortadoğu-Amerika ilişkileri ve bu bağlamda bu ilişkilerin başlangıcı sayılabilecek olan Körfez Savaşı hayati önem taşımaktadır.
Keywords
Abstract
As a result of the intervention of the United States of America, the Gulf War was experienced in the Middle East, which is one of the only regions where it is not easy to establish a new order due to its complex structure. With the war that made the American presence and foreign policy in the region more perceptible, Iraq lost its influence in this region to a great extent. After Iraq's invasion of Kuwait, the allied forces led by the United States intervened in Iraq and ensured the withdrawal of Iraq. After this intervention of the United States with international support, its dominance in the Middle East has become legitimate. The United States, which has strategically increased its presence in the region and wants to give a new shape to the Middle East in line with its own interests, has based its policy on the harmonization of the region and ensuring security. When all these are taken into consideration, the meaning of the Middle East for the whole world reveals the reason for the regional efficiency effort of the United States of America even today. With the intersection of the strategic importance of the region due to its oil resources and the effort of the United States to remain the only superpower in the world, the Middle East-America relations and the Gulf War, which can be considered as the beginning of these relations in this context, are of vital importance.
Keywords
- Akad M. T. (1992). Stratejik, Takip, Teknolojik ve Jeopolitik Yönleriyle 20. Yüzyıl Savaşları,
- Akad M. T. (1992). Stratejik, Takip, Teknolojik ve Jeopolitik Yönleriyle 20. Yüzyıl Savaşları, Kastaş Yayınları, İstanbul.
- Akbaş Z. (2011). ‘ABD’nin Ortadoğu Politikalarının Sürdürülebilirliği ve Ortadoğu’da Güç Mücadelesi’, History Studies, ABD ve Büyük Ortadoğu İlişkileri Özel Sayısı.
- Arı T. (2008). Orta Doğu Siyaset, Savaş ve Diplomasi, MKM Yayıncılık, Bursa. Armaoğlu F. (2010). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul.
- Çakı C. & Gülada M. O. (2018). ‘Duvar Resimleri Üzerinden Kült Liderlik Propagandası: IrakDevlet Başkanı Saddam Hüsseyin Üzerine İnceleme’, Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 1(2): 7-24.
- Daban E. Z. & Daban C. (2018). ‘Saddam Hüseyin Dönemi Irak Dış Politikası: Irak-İran Savaşı,Kuveyt’in İşgali ve ABD’nin Irak’a Müdahalesi’, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1): 83- 109.
- Dündar L. (2016). ‘Özal Dönemi Türk Dış Politikasında Turgut Özal’ın Kişisel Özelliklerinin Rolü’, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (58): 1-20.
- Erkmen S. (2002). ‘ABD ve İngiltere’nin Irak Karşısındaki Kuvvet Kullanımlarının Değerlendirilmesi’, Avrasya Dosyası.
- Erol H. (2010). ‘Geçmişten Günümüze ABD’nin Ortadoğu Politikası’ http://www.tuicakademi.org/gecmisten-gunumuze-abdnin-ortadogu-politikasi/
- Ertekin B. A. (2005). Amerika’nın Küreselleşen Hakimiyeti ve Saldırı Planı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- Goldschmidt A. & Davidson L. (2007). Kısa Ortadoğu Tarihi, (Çev. Aydemir Güler), Doruk Yayımcılık, İstanbul.
- Gürler A. İ. (2005). Büyük Ortadoğu Projesi ve Bush Doktrini, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- İpek C. D. (2012). ‘Güney Azerbaycan Türklerinde Kimlik Sorunu’, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 12(1).
- Kasım K. (2000). ’Soğuk Savaş Dönemi Sonrası ABD-İsrail İlişkileri’ http://www.21yyte.org/assets/uploads/files/121-138%20kamer%20kasim.PDF
- Kurt S. (2014). ‘Soğuk Savaş Sonrası ABD’nin Ortadoğu Politikası’, Tarih Okulu Dergisi, 7(19).Mutlu K.; Taş R. & Akpınar M. (2012). ‘Ortadoğu Raporu’, Turgut Özal Üniversitesi, Ankara.
- Önal T. & Özdağ A. (2016). ‘Körfez Savaşı ve Türk Dış Politikalarına Etkileri’, Electronic Turkish Studies, 11(16): 53-70.
- Öztürk M. (2010). ‘1. Körfez Savaşı’ndan 11 Eylül Sürecine ABD’nin Irak Politikası ve Bunun Türk-Amerikan İlişkilerine Etkileri’, Akademik Bakış Dergisi, 19.
- Öztürk S. & Saygın S. (2017). ‘1973 Petrol Krizinin Ekonomiye Etkileri ve Stagflasyon Olgusu’, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12): 1-12.
- Primakov Y. (2010). Rusların Gözü ile Ortadoğu (Çev.: Olga Tezcan), Timaş Yayınları, İstanbul. Silleli T. (2005). Büyük Oyunda Türkiye Irak İlişkileri, IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul.
- Ulutaş A. (2006). ‘Birinci ve İkinci Körfez Savaşı’nın Türkiye’ye Etkileri’, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Enstitüsü, İzmir.
- Yatmaz İ. (2018). ‘Körfez Krizi Bağlamında Türkiye’nin Dış Politikası’, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Yaycı C. (2004). ‘Irak’ta Ekonomik-Sosyal Dönüşüm ve Türkmenler’, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
