Author :
Abstract
Sağlık hizmetlerinde kalitenin arttırılması hastaların hastane tercihlerini olumlu yönde etkilemektedir. Sağlıkta kalitenin arttırılması için öncelikli olarak hastanelerde yaşanan tıbbi hataların en aza indirilmesi gerekmektedir. Bunun sağlanabilmesi için de öncelikli olarak hastanelerde tıbbi hataların önlenmesine yönelik analizler yapılması gerekmektedir. Yapılan bu çalışmada hastanelerde tıbbi hataların önlenmesinde hata türü ve etkileri analizinin önemi üzerinde durulmuştur. Yapılan bu çalışmada sağlık bilimleri alanında yaygın olarak kullanılan derleme çalışma modellerinden olan “belgesel kaynak derlemesi modeli” kullanılmıştır. Bu kapsamda öncelikli olarak konu ile ilgili olarak literatürde yer alan çalışmalara ulaşılmış, ulaşılan araştırma bulguları derlenerek rapor haline getirilmiştir. Yapılan literatür taramasının sonunda tıbbi hataların sağlık sektöründe oldukça yaygın olduğu tespit edilmiştir. FMEA (Hata Türü ve Etkileri Analizi) uygulamalarının tıbbi hatalar oluşmadan mevcut riskleri belirlemede önemli ve etkili bir yöntem olduğu belirlenmiştir. FMEA ile tıbbi hata risklerinin en aza indirilmeye çalışılmasının 1950’li yıllara kadar uzandığı görülmüş, günümüzde de dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde tıbbi hataların en aza indirilmesinde FMEA uygulamasından yararlanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Increasing the quality of health services affects the hospital preferences of the patients positively. In order to increase the quality of health, medical errors experienced in hospitals should be minimized. In order to achieve this, first of all, analyzes should be made to prevent medical errors in hospitals. In this study, the importance of error type and effects analysis in the prevention of medical errors in hospitals was emphasized. In this study, "documentary source compilation model", which is one of the compilation study models widely used in the field of health sciences, was used. In this context, primarily the studies in the literature related to the subject were reached and the research findings reached were compiled and reported. At the end of the literature review, it was found that medical errors are quite common in the health sector. It has been determined that FMEA applications are an important and effective method to identify existing risks before medical errors occur. It has been observed that trying to minimize the risks of medical errors with FMEA dates back to the 1950s, and today it is concluded that FMEA application is used in minimizing medical errors in many developed countries of the world.
Keywords
- Akalın, H.E. (2005). Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi,5(3), 141-146.
- Akalın, H.E. (2005). Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi,5(3), 141-146.
- Aksay,K., Orhan,F.,Kurutkan,M.N. (2012). Sağlık Hizmetlerinde Bir Risk Yönetimi Tekniği Olarak FMEA: Laboratuar Sürecine Yönelik Bir Uygulama. Sağlıkta Performans Ve Kalite Dergisi,4,121-142.
- Anderson, J.G. ve Abrahamson,K.(2017). Your Health Car Emay Kill You:Medical Errors. İçinde BuildingCapacity For Health Informatics İn The Future, Editörler F,Lau,J.Bartle Clar,G.Bliss,E.Borycki,K.Courtney ve A.Kuo. doi.10.3233/978-1-61499-742-9-13.IOS Yayınevi, Amsterdam.
- A Resource From The Institute For Health Care Improvement, http://www.ihi.org/IHI/Topics/Patient Safety/Medication Systems/Tools/Failure+Mode,(31.01.2007).
- Aydan,M. Ve Kaya,S.(2017). Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA): Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2017;20(4):475-502.
- Aydın G.,Gökçe Ö.,Erbeyin H.,Arslan S.,İlbay E., Aycan İ., Gürhan M., Atik F., Döşeme G., Erdem H. VedSoylu D.(2013). İlaç Uygulama Hataları: Bir Hastanede HTEA Tekniği Kullanılarak Yürütülen Sistem İyileştirme Çalışması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 5(1):17-41.
- Baysal,M.E.,Canıyılmaz,E. ve Eren,T.(2002). Otomotiv Yan Sanayinde Hata Türü ve Etkileri Analizi.Teknoloji Dergisi,5(1-2),83-90.
- Bersntein,M., Hebert,P.C. ve Etchells,E.(2003). Patientsafety in Neurosurgery: Detection Of Errors, Prevention Of Errors, Anddisclosure Of Errors.Neurosurgery Quarterly,13(2),125-137.
- Bendall-Lyon,D., ve Powers, T.L.(2004). Theimpact Of Structure And Process Attributes On Satisfaction And Behavioral İntentions. Journal of Services Marketing, 18(2),114-121.
- Bodur,S., Filiz,E. ve Durduran,Y.(2011). Sağlık Personeli Ve Toplumun Tıbbi Hatalar İle İlgili Görüşlerinin Karşılaştırılması.Genel Tıp Dergisi,21(+9,123-230.
- Büyüktuna,O.(2012). Hata Türü Ve Etkileri Analizi Ve Makine Sanayinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi.Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Denizli.
- Choi,K.S., Cho,W.H.,Lee, S., Lee, H. ve Kim,C.(2004). There Lation Ship Samong Quality Value,Satisfaction And Behavior Al İntention in Health Careprovider Choice: A South Koreanstudy.Journal of Business Research,57(8),913-921.
- Çavuş,M.F. ve Gemici, E.(2013). Sağlık Sektöründe Toplam Kalite Yönetimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,1(1),238-257.
- Çırpı,F.,Merih,Y.D. ve Kocabey,M.Y.(2009). Hasta Güvenliğine Yönelik Hemşirelik Uygulamalarının VeHemşirelerin Bu Konudaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim Ve Sanatı Dergisi,2(3),26-34.
- DeRosier, J., Stalhandske, E., Bagian,J.P.ve Nudell,T. (2002). Using Health Care Failure Mode And EffectAnalysis TM: The VA National Center For Patient Safety’s Prospective Risk Analysis System, Journal On Quality Improvement,28(5):248-267.
- Donaldson, M.S., Corrigan, J.M. & Kohn,L.T.(Eds.), (2000). Toerr İs Human:Boilding A Safer Healthsystem (Vol.6). National Academies Press.
- Hocaoğlu, B., Çağlar,L., Gürkaynak,G. ve Çakır,N.(2013). Hastanelerde Kullanılan Hasta Başı Test Cihaz(HBTC)’larının Kalite Kontrol Sistemlerinde Hata Türleri Ve Etkileri Analizi (HTEA) Çalışması. IV.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi,Sözel Bildiriler Kitabı, Ankara.
- Hüner, S.G.,Karakulak, A.,Egeli,D., Veyisoğlu,D., Gülnar, D., Bozkurt,İ., Bahar,M.,Kaya,N.,Topçam,N.,Örnek,S.,Aytulu,T.,Saatçi,S.,Şener,Ü. ve Burgers,Ü.(2014).Bir Özel Hastanede RiskDeğerlendirme Çalışması Nutrisyon (Klinik Beslenme) Süreci FMEA Çalışması. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 1 (1):27-32.
- Karataş,M. ve Yakıncı,C.(20109.Tıbbi Hata Nedenleri Ve Çözüm Yolları.İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,117(3),233-236.
- Lago,P., Bizzarri,G., Scalzotto,F., Parpaiola, A., Amigoni,A.,Putoto,G. ve Perilongo,G.(2012). Use ofFMEA Analysis Toreduce Risk Of Errors İn Pres Cribingandad Ministering Drugs İn Paediatricwards: A Guality İmprovement Report. BMJ Open Accessible Medical Research,2(6),1-10.
- Latino,R.J.(2004). Patient Safety Optimizing FMEA and RCA Efforts in Health Care, ASHRM Journal,24(3):21-27.
- Lebanon,N.H. ve Hanover,N.H.(2000). How Many Death Saredueto Medical Error? Getting Henum Berright. Eff Clin Pract,(6),277-283.
- Liu.H.C.,Zhang,L.J.,Ping,Y.J.&Wnag,L.(2020).Failure Mode And Effects Analysis For Proactive HealthcareRisk Evaluation: A Systematic Literature Review. Journal Of Evaluation İn Clinical Practice,26(4),1320- 1337.
- Özarda,Y.(2010).Tıp Laboratuarlarında Hasta Güvenliği Ve Hasta Güvenliğinin Toplam KaliteYönetimindeki Rolü. II. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Bildiri Kitabı. Editör:Harun Kırılmaz.Ankara:T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
- Özata,M. ve Altunkan,H.(2010).Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve GeçerlilikGüvenilirlik Analizinin Yapılması. II. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Bildiri Kitabı.Editör: Harun Kırılmaz.Ankara:T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
- Özdem,F.Ş.veSamatlı-Alioğulları,A.(2014).Tıbbi Hatalar: Türkiye’deki Tıbbi HataHaberleri.Editörler:Doğan Ünal, Hasan Güler,Abdullah Öztürk. V. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Poster Bildiriler Kitabı.Ankara.
- Öztaş.S. ve Bircan,İ.(2014). Sağlık Kurumlarında Kalite Yönetim Sistemleri Ve Akreditasyon ÇalışmalarıAnalizi Keçiören Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Ankara Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Örneği:Editörler: Doğan Ünal, Hasan Güler,Abdullah Öztürk. V. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Poster Bildiriler Kitabı.Ankara.
- Shanafelt,T.D.,Balch,C.M.,Beshamps,G.,Russell,T.,Dyrbye,L.,Satele,D.,Collicott,P.,Novotny,P.J.,Sloan,J.veFreischlag,J.(2010). Burnoutand Medical Errors Among American Surgeons. Annals Of Surgery,251(6),995- 1000.
- Somyürek,N. ve Uğur,E.(2016). Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği Kültürü Oluşturma: Hemşire Gözüyle Tıbbi Hatalar.Sağlık Ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi,3(1),1-7.
- Taptık,Y. ve Keleş,Ö.(1998). Kalite Savaş Araçları, Kalder Yayınları No:23.
- VonLaue,N.C., Schwappach, D.L.,Koeck,C.M.(2003). The Epidemiology Of Medical Errors: Areview Of The Literature. Wiener Klinische Wochenschrift,115(10),318-325.
- Yalçın,Ş. ve Acar,A.(2010). Avrupa Birliği Ülkelerinde Hasta Güvenliği Ve Güvenli Hastane İlişkisi. II.Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Bildiri Kitabı.Editör: Harun Kırılmaz.Ankara:T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
- Yılmaz,B.S.(2000). Hata Türü Ve Etki Ve Analizi.Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüWetterneck,T.B., Hundt, A.S. ve Carayon,P.(2009). FMEA Team Performance İn Health Care :A Qualitative Analysis Of Teammember Perceptions. Journal Of Patient Safety ,5(2),102-108.
- www.turk-ie.org/cms/index.php?otion=com_docman&task=down&bid=125-Ek Sonuç,(28.03.2007).
