Author :
Abstract
Günümüzde işveren veya işveren adına hareket eden yöneticiler belirlenmiş kurumsal hedeflere ulaşmak amacıyla yönetim stratejileri içerisinde gözetim tekniklerine sıklıkla başvurmaktadır. Zaman ve diğer kaynakların kullanılmasında gözetim tekniklerinin kullanılmasının avantaj sağlayacağı düşünüldüğünden, bu teknikler hedeflere daha kolay ulaşma girişimi olarak da görülmektedir. Dolayısıyla her geçen gün önem kazanmakta ve kendisine çalışanların gözetimini kolaylaştıracak yeni yollar aramaktadır. Çalışma, Bentham'ın Panoptikon’undan hareketle özellikle bankacılık sektöründe denetim ve dolayısıyla gözetimin ele alınması ve çalışanların bu tür bir denetim şeklini anlamlandırması üzerinden kurgulanmıştır. Araştırma içerisinde öncelikle literatür taraması paylaşılmış ardından metodolojiye yer verilmiştir. Bu aşamadan sonra bulguların paylaşılması ve değerlendirilmesine geçilmiştir. Son olarak, elde edilen bulgular literatür ile desteklenerek tartışılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde sonuçlar iki farklı şekilde sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmanın ilkinde katılımcıların üzerinde durduğu ve daha çok mekânın gözetim ile ilişkilendirilerek denetimin bir parçası haline dönüşmesi olgusu tartışılmış; ikincisinde ise gözetim uygulamaları içerisinde teknolojinin yerleşmesi ile işyerinde denetim uygulamalarının çalışanlar tarafından nasıl yorumlandığına odaklanılmıştır. Ayrıca çalışanların işyerinde rutin hale gelmiş bu tür uygulamaları üretim sürecinin bir parçası olarak normalleştirdiği tespit edilmiştir. Bu normalleştirmenin altında yatan nedenler ise; işyerinde güvenliğin sağlanması, adaletli bir çalışma ortamının oluşturulması ve güvensizlik duygusunun giderilmesidir.
Keywords
Abstract
Today, employers or managers acting on behalf of employers frequently resort to surveillance techniques within their management strategies in order to achieve determined corporate goals. Since it is thought that the use of surveillance techniques will be advantageous in the use of time and other resources, these techniques are also seen as an attempt to reach goals more easily. Therefore, it gains importance day by day and seeks new ways to facilitate the supervision of its employees. The study is based on Bentham's Panopticon, especially in the banking sector, the supervision and the employees' understanding of such a supervision. In the research, firstly, the literature review was shared, and then the methodology was included. After this stage, the findings were shared and evaluated. Finally, the obtained findings were discussed with the support of the literature. After the findings were obtained, the results were classified in two different ways. In the first of this classification, the fact that the participants focused on and that the place became a part of supervision by associating it with surveillance was discussed; In the second one, it is focused on how the workplace supervision practices are interpreted by the employees with the incorporation of technology in surveillance practices. In addition, it has been determined that employees normalize such practices that have become routine in the workplace as a part of the production process. The reasons behind this normalization are; ensuring safety in the workplace, creating a fair working environment and eliminating the feeling of insecurity.
Keywords
- Albergotti, R. (2013). “Facebook's Company Town”, The Wall Street Journal, Oct. 3 2013 (Online:
- Albergotti, R. (2013). “Facebook's Company Town”, The Wall Street Journal, Oct. 3 2013 (Online: https://www.wsj.com/articles/facebook8217s-company-town-1380758050 erişim tarihi: 24.04.2020).
- Ball, K. (2010). “Workplace Surveillance: An Overview”, Labor History, 51(1), 87-106.
- Bauman, Z., Lyon, D. (2013). Akışkan Gözetim, Çev: Elçin Yılmaz, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
- Bloodworth, J (2018) Hired: Six Months Undercover in Low-Wage Britain, London, Atlantic Books.
- Bozoğlu, T. (2018). “Teknoloji, Yönetim ve Mekân: Gözetim, Denetim, Mahremiyet ve MekânsalYapılandırmayla Pratiklerinin Kurumsallaşması”, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 259-288.
- Coşkun, E. (2000). Küresel Gözaltı: Elektronik Gizli Dinleme ve Görüntüleme, Ankara, Ümit Yayıncılık.
- Dolgun, U. (2005a). Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna: 21.Yüzyılda Gözetim Toplumsal Denetim ve İktidar İlişkileri, Bursa, Ekin Kitabevi.
- Dolgun, U. (2005b). İşte Büyük Birader, İstanbul Hayy Kitap.
- Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu, Çev: Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları.
- Güven, O. Ö. (2014). “Gözetim Tekniklerinin Güç İlişkileri Bağlamında Dönüşümü ve Toplumsal Denetim”, Atatürk İletişim Dergisi, Sayı 7, 79-112.
- Harvey, D. (2012). Sermayenin Sınırları, Çev: Utku Balaban, Ankara, Tan Kitabevi Yayınları.
- İbiş, S.; Batman, O. (2014). “Elektronik Gözetim Uygulamalarının Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: İstanbul’daki Seyahat Acentaları Üzerine Bir Araştırma”, 13. Geleneksel Turizm Paneli, Nisan 2014.
- Liu, Y. (2017). “Employee Monitoring: Workplace as a Panopticon?”, Research Paper, The Faculty of the School of Engineering and Applied Science University of Virginia.
- Lyon, D. (2006). Günlük Hayatı Kontrol Etmek: Gözetlenen Toplum, Çev: Gözde Soykan, İstanbul, Kalkedon Yayıncılık.
- Lyon, D. (1997). Elektronik Göz: Gözetim Toplumunun Yükselişi, Çev: Dilek Hattatoğlu, İstanbul, Sarmal Yayınevi.
- Man, F. (2015). “Akılcılık, Kontrol ve Hegemonya: Örgütlerde Emek Kontrolü Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Karatahta İş Yazıları Dergisi, Sayı:2, ss. 45-62.
- Manokha, I. (2018). “Surveillance, Panopticism, and Self-Discipline in the Digital Age”, Surveillance & Society, 16 (2), 219-237.
- Mattelart, A. (2004). Bilgi Toplumunun Tarihi, Çev: Halime Yücel Altınel, İstanbul, İletişim Yayınları.Moorman, R. H.; Wells, D. L. (2003). “Can Electronic Performance Monitoring Be Fair? ExploringRelationships Among Monitoring Characteristics, Perceived Fairness, and Job Performance”, Journal of Leadership and Organizational Studies, 10 (2), 2-16.
- Robins, K.; Webster, F. (1993). “‘I’ll Be Watching You’: Comment on Sewell and Wilkinson”, Sociology, 27 (2), 243-252.
- Savcı, İ. (2002). “İşyerlerinde Elektronik Denetim ve Gözetim”, Küreselleşme Emek Süreçleri ve Yapısal Uyum, (içinde Edi.: Ahmet Alpay Dikmen), Ankara, İmaj Yayıncılık, ss.333-362.
- Sewell, G.; Wilkinson, B. (1992). “Someone to Watch Over Me: Surveillance, Discipline and The Just-in- Time Labour Process”, Sociology, 26 (2), 271-289.
- Standing, G. (2014). Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf, Çev: Ergin Bulut, İstanbul, İletişim Yayınları.
- Strangleman, T; Warren, T. (2015). Çalışma ve Toplum: Sosyolojik Yaklaşımlar, Temalar ve Yöntemler, Çev: Fuat Man, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
- Thompson, P.; Ackroyd, S. (1995). “All Quiet on the Workplace Front? A Critique of Recent Trends in British Industrial Sociology”, Sociology, 29 (4), 615-633.
- Yılmaz, G. (2005/1). “Elektronik Performans İzleme Sistemlerinin Çalışanlar ve İşletmeler Üzerindeki Etkileri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7), 1-19.
- Yücesan Özdemir, G. (2014). İnatçı Köstebek: Çağrı Merkezlerinde Gençlik, Sınıf ve Direniş, İstanbul, Yordam Kitap.
- https://www.businessinsider.com/company-town-history-facebook-2017-9 erişim tarihi: 24.04.2020. https://www.müsiad.org.tr/ 12 Mayıs 2020, erişim tarihi 10.09.2020.
