KAMU ÇALIŞANLARINDAKİ CAM TAVAN SENDROMUNUN ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BEYŞEHİR İLÇESİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Toplumdaki, başta kadınlar olmak üzere bazı dezavantajlı grupların, yasal düzenlemelerde yer almamasına rağmen kültürel ve sosyal nedenlerle çalışma hayatında yeterince yer alma şansına sahip olamaması, çalışma hayatında yer alanların ise kariyer ilerleme fırsatlarının diğer gruplara kıyasla çok düşük düzeylerde olması şeklinde ifade edilen cam tavan sendromu, çalışma hayatının adil bir ortamdan yoksun olmasına yol açan faktörlerden birisidir. Bu çalışmanın amacını da, cam tavan sendromu ve örgütsel adalet algısının kamu çalışanları üzerinde araştırılması ve bu değişkenler arasındaki ilişkinin ortaya konulması oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Konya ili Beyşehir ilçesinde görev yapan 400 kişiden oluşan bir örneklem üzerinde anket tekniği ve kolayda örnekleme yöntemi ile bir araştırma yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; genel olarak kamu çalışanlarının cam tavan sendromu düzeylerinin düşük olduğu, örgütsel adalet algısının ise orta düzeyde olduğu, kadın kamu çalışanlarının erkeklere göre daha yüksek cam tavan sendromu yaşadıkları, hizmet süresi ve eğitim düzeyi arttıkça kamu çalışanlarının cam tavan sendromu düzeylerinin de arttığı, eğitim-öğretim görev alanındaki kamu çalışanlarının diğer gruplardan daha yüksek düzeyde cam tavan sendromu yaşadıkları, teknik personelin de en düşük örgütsel adalet algısına sahip grubu oluşturduğu belirlenmiştir. Ayrıca cam tavan sendromunun örgütsel adalet algısı ve alt boyutlarını anlamlı şekilde etkilemediği sonuçları da elde edilmiştir.
Keywords
Abstract
Glass ceiling syndrome, which is expressed as the fact that some disadvantaged groups, especially women, do not have the chance to take part in working life due to cultural and social reasons, although they are not included in the legal regulations, and the career advancement opportunities of those who take part in the working life are at very low levels compared to other groups. It is one of the factors that lead to the lack of a fair environment. The aim of this study is to investigate the glass ceiling syndrome and organizational justice perception on public employees and to reveal the relationship between these variables. For this purpose, a research was conducted on a sample of 400 people working in the Beyşehir district of Konya, using the survey technique and easy sampling method. According to the research results; In general, the glass ceiling syndrome levels of public employees are low, the perception of organizational justice is medium level, female public employees experience glass ceiling syndrome more than men, the glass ceiling syndrome levels of public employees increase as the seniority and education level increases. It has been determined that public employees in the field of education experience glass ceiling syndrome at a higher level than other groups, and technical personnel constitute the group with the lowest perception of organizational justice. In addition, results were obtained that the glass ceiling syndrome did not significantly affect the perception of organizational justice and its sub-dimensions.
Keywords
- Atan, E. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin "Cam Tavan"a İlişkin
- Atan, E. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin "Cam Tavan"a İlişkinAlgılarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstisüsü, İstanbul.
- Candan, H., Oktay, E. ve Kaya, T. P. (2017). Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Güven Üzerine Etkisi:Karaman İli Kamu Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(49), 67- 87.
- Downes, M., Hemmasi, M., Eshghi, G., (2014). TheCluteInstituteWhen APerceivedGlassCeilingImpactsOrganizationalCommitmentAndTurnoverIntent: TheMediating Role Of DistributiveJustice. Journal of Diversity Management, 9(2), 1-16.
- Dreher, G. F. (2003). Breaking the Glass Ceiling: The Effects of Sex Ratios and Worklife Programs on Female Leadership at the Top. Human Relations, 56(5), 541–562.
- Erdirençelebi, M., Karakuş, G. (2018). Kadın Çalışanların Cam Tavan Sendromu Algılarının İş Tatminleri veÖrgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi,10(3), 95-119.
- Ersarı, G., İşcan, Ö., Naktiyok, A. (2016). Kadın ve Erkek Bakış Açısıyla Kadın Çalışanların Kariyer Engelleri ve Örgüt Kültürü İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama, IUJEAS, 1(1), 171-200.
- Foley, S., Kıdder, D., Powell, G. (2002). The Perceived Glass Ceiling And Justice Perceptions: An Investigation Of Hispanic Law Associates, Journal Of Management, 28(4), 471-496.
- Gül, H. ve Oktay, E. (2009). Türkiye ve Dünya’da Kadınların Çalışma Hayatında Yaşadıkları Cam TavanAlgıları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma.Selçuk Üniversitesi İİBFSosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 421-436.
- Gürbüz, S., Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe-Yöntem-Analiz, 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Irak, D. (2004). Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kuramsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu. Türk Psikoloji Yazıları,7(13), s.25-43.
- İçerli, L. (2010). Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), s.67-92.İktisadi Kalkınma Vakfı. (2019). IKV’nin Değerlendirme Notu: AB Katılım Sürecindeki Türkiye’nin Kadın İstihdamı Karnesi. İktisadi Kalkınma Vakfı, İstanbul.
- İşcan, Ö. ve Sayın, U. (2010). Örgütsel Adalet, İş Tatmini Ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), s.195-216.
- Jackson, J. (2001). Women Middle Managers' Perception of the Glass Ceiling. Women inManagement Review, 16(1), 30-41.
- Kalkın, G., Erdem, H., Tikici, M. (2015). Cam Tavan Algısı ile Örgütse Vatandaşlık İlişkisi: YükseköğrenimKurumlarında Görev Yapan Kadın Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 125-144.
- Karaeminoğulları, A. (2006). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Adalet Algıları İle Sergiledikleri ÜretkenliğeAykırı Davranışlar Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karcıoğlu, F. ve Leblebici, Y. (2014). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: “Cam Tavan Sendromu” Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(4),1-20.
- Korkmaz, H. (2014). Yönetim Kademelerinde Kadına Yönelik Cinsiyet Ayrımcılığı ve Cam Tavan Sendromu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 1-14
- Lemons, M. ve Danehower, V. (2017). Organizational JusticeAndTheGlassCeiling: The Moderating Role OfGenderSchemas. Academy of Management, https://journals.aom.org/doi/pdf/10.5465/ambpp.1996.4981007, (Erişim 14.07.2020).
- Lockwood, N. (2004). The Glass Ceiling: Domestic and International Perpectives. Human ResourceMagazine, 49, 1-10.
- Longo, P., Straehley, C. (2008). Whack! I've Hit The Glassceiling! Women's Efforts To Gain Status İn Surgery. Gender Medicine, 5(1), 88-100.
- Mizrahi, R. ve Aracı, H. (2010). Kadın Yöneticiler ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma.Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 149-156.
- Niehoff, B. P. ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Methods of Monitoring Organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, 36 (3), 527-556.
- Orhan, U., ve Altay, U., (2018). Cam Tavan Algıları Örgütsel Bağlılığı Etkiler mi? Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-15.
- Özdemir, A. (2013). Okul Yöneticilerindeki Adalet ve Liyakat ile Öğretmenlerdeki Sadakat ve Gayret Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(1), 99-117.
- Özyer, K., ve Azizoğlu, Ö. (2014). İş Hayatında Kadınların Önündeki Cam Tavan Engelleri ile Algılanan Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 95-106.
- Poyraz, K., Kara, H., Çetin, S. (2009). Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık DavranışlarınaEtkisine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 71-91.Redman, Toksoy, B. (2019). Üst Yönetimde Kadın Temsili: Avrupa Birliği ve Türkiye'deki Gelişmeler. https://www.tusiad.org/tr/fikir-ureten-fabrika/item/5533-ust-yonetimde-kadin-temsili--avrupa-birligi-ve-
- turkiyedeki-gelismeler, (Erişim Tarihi: 10.12.2019).
- Soysal, A. ve Baynal, T. (2016). Sağlık Kurumlarında Cam Tavan Sendromu: Kayseri Özel Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi,13(2), 225-264.
- Sönmez, S., Bayraktar, O. (2017). Cam Tavan Sendromu’nun Tükenmişlik Sendromu ile Olan İlişkisininÖrgütsel Bağlılığa Olan Etkisinin Sonuçları. Tartışma Metinleri, Dış Ticaret Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.Torun, G. (2015). Örgütsel Adalet ve Sessizlik İlişkisi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik, 322,https://anahtar.sanayi.gov.tr/tr/news/orgutsel-adalet-ve-sessizlik-iliskisi/2143. (Erişim Tarihi: 21.12.2019)
- Tunç, S., Özmen, A. (2016). Kadın Çalışanların Cam Tavan Engelleri İle Algılanan Örgütsel AdaletArasındaki İlişki: Eskişehir Bankacılık Sektöründe Uygulama. ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 97-119.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1985). Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi.https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/belge/uluslararasi_belgeler/ayrimcilik/CEDAW/CEDAW_Sozlesm esi_ve_Ihtiyari_Protokolu.pdf, (Erişim Tarihi: 7.12.2019).
- Weyer, B. (2006). Do Multi–Source Feedback Instruments Support the Existence of a GlassCeiling for Women Leaders. Women in Management Review, 21(6), 441–457.
- Wirth, L. (2001). Breaking Through The Glass Ceiling: Women in Management, International Labour Office, 186p, Geneva, Switzerland.
- Yavuz, M. (2012). Özel Dershanelerde Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 1147-1160.
- Yazıcıoğlu, İ. ve Topaloğlu, I. (2009). Örgütsel Adalet ve Bağlilik İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1). 3-16.
- Yeşil, S. ve Dereli, S. (2012). Örgütsel Adalet ve İş Tatmini Üzerine Bir Alan Çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), s.105-122.
