TÜKENMİŞLİK VE ÖRGÜTE BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİ: İSTANBUL’DA ÖZEL BİR HASTANEDE SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Günümüzde sağlık çalışanlarının sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının zorlaşması ile birlikte tükenmişlik sendromu ile karşı karşıya kaldıkları görülmektedir. Bunun sonucunda iş değişikliğine gitmek istediklerini ifade eden bir çok sağlık çalışanının çalıştıkları örgüte karşı bağlılığının azaldıkları gözlemlenmektedir. Bu durum hem verimi hem de hizmet kalitesini düşürebilmektedir. Bu çalışma özel sağlık kuruluşlarında görev alan sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyleriyle örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin ortaya konması için gerçekleştirilmiştir. Bu amaç ile İstanbul ilinde bulunan özel sağlık kuruluşlarında çalışan 156 kişiyle görüşülmüştür. Veriler anket yöntemiyle toplanmış olup Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Yapılan anket sonucunda veri toplama araçlarından elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler neticesinde tükenmişlik düzeyi alt boyutlarıyla örgütsel bağlılık alt boyutları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çalışma neticesinde aynı zamanda tükenmişlik ve alt boyutlarının örgütsel bağlılık ve alt boyutları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte sağlık bakım hizmeti veren çalışanların tükenmişliğinin önlenmesi ve örgütsel bağlılığın artırılması için yapılması gerekenler ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
Today, it is seen that health workers are faced with burnout syndrome due to the difficult working conditions of health workers. As a result, it is observed that many health workers who express that they want to change their jobs have decreased their commitment to the organization they work for. This situation can reduce both efficiency and service quality. This study was conducted to investigate the relationship between organizational burnout levels and organizational commitment of the health professionals working in private health institutions. For this purpose a total of 156 health professionals working in private health institutions in Istanbul were interviewed. The data were obtained with questionnaire method. Maslach Burnout Inventory and Organizational Commitment Scale were used for data collection. The data obtained from the scales were analyzed with SPSS 16.0 package program. As a result of the statistical analyses it has been found that there is a statistical significant and negative relationship between organizational burnout/sub-dimensions and organizational commitment/sub-dimensions. In addition it has been found that burnout and its sub-dimensions have significantly explained the organizational commitment and its sub-dimensions. In addition, what needs to be done to prevent burnout of health care workers and to increase organizational commitment has been revealed.
Keywords
- Allen, N.J. and Meyer, J.P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and
- Allen, N.J. and Meyer, J.P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. The Journal of Occupational Psychology, 63.
- Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1993). Organizational commitment: evidence of career stage effects?. Journal of business research, 26(1), 49-61.
- Ardıç, K., ve Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik Sendromu: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10,2: 69-96.
- Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu veMesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1302-1796): 115-129.
- Babaoğlan, E. (2006), “İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişliğin Bazı Değişkenlere GöreAraştırılması”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, http://efd.mehmetakif.edu.tr/arsiv/02012008dergi/dosyalar/55-67.pdf
- Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Başaran, E. (1991). Örgütsel Davranış, İnsanın Üretim Gücü, Gül Yayınları, Ankara.
- Başol, G. & Altay, M. (2009). Eğitim Yöneticisi ve Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi . Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , 58 (58) , 191-216 .
- Chuo, S. (2003). “The Relationship Between Organizational Commitment and Burnout” Phd Tehesis, Alliant International University Los Angeles, Los Angeles
- Çalık, N. (2015). Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma NiyetineEtkisi: Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Çetin, F, Basım, H.N. ve Aydoğan, O. (2011). Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik İle İlişkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 25, 61-70.
- Çöl G,Gül H (2005). Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri ve Kamu Üniversitelerinde Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291 - 306.
- Doğan, S. ve Kılıç, S. (2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29), 37-61.
- Dönmez, B. (2008). Seyahat Acentasında Çalışan İşgörenlerin İş Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki,Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.
- Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması” (Ed. R. Bayraktar- İ. Değ.) VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara.
- Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn‐out. Journal of social issues, 30(1), 159-165.
- Gözüm, S. (1996). Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Hemşire ve Ebelerde İş Doyumu,Tükenmişlik ve İşe Devamsızlığı Etkileyen Faktörlerin Araştırılması. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Güçlü, H. (2006). Turizm Sektöründe Durumsal Faktörlerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
- Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 1(2), 37-56.
- Güneş, İ., Bayraktaroğlu, S. ve Kutanis, R.Ö. (2009). Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve TükenmişlikDüzeyleri Arasındaki İlişki: Bir Devlet Üniversitesi Örneği. Süleyman Demirci Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14,3: 481-497.
- Haley, G. R. (2003). “The Relationship Between Burnout and Organizational Commitment in Academic Oncologists” Phd Thesis, Nova Southeastern University, Florida
- İnce, M, Gül H. (2005) Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Çizgi Yayınevi., Konya,:1-94.
- Jansen, P. G., Kerkstra, A., Abu-Saad, H. H., & Van Der Zee, J. (1996). The effects of job characteristics andindividual characteristics on job satisfaction and burnout in community nursing. International journal of nursing studies, 33(4), 407-421.
- Karabulut, N. (2013). Hekim ve Hemşirelerin Örgütsel Bağlılık, İş Doyumu Ve Tükenmişlik Durumlarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas
- Kervancı, F. (2013). Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine EtkisiniBelirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
- Leiter, M. P. and Maslach, C. (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 9(4), 297-308.
- Liu, H. (1996). “Burnout and Organizational Commitment among Staff of Publicly Funded Substance Abuse Treatment Programs” Phd Thesis, University of Maryland, College Park, Maryland.
- Maslach C. Ve Jackson S. (1981). “The Measurement of Experienced Burnout”. Journal of Occupational Behavior.2: 99-113.
- Maslach, C., Leiter, M. (1997). The Truth About Burnout, How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It, Jossey-Bass, SanFrancisco
- Maslach, C., Leiter, M. Schaufeli, W. (2008). Measuring Burnout, in C.L.Cooper, S. Cartwright (eds), The Oxford Handbook of Organizational Well-Being, 86- 108, Oxford University Press, Oxford.
- Meydan, C. H., Basım, H. N. ve Çetin, F. (2011). Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığın TükenmişlikÜzerine Etkisi: Türk Kamu Sektöründe Bir Araştırma, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 57: 175-200.Meyer, J.P., and Allen, N.J. (1991). A three component conceptualization of organizational commitment. Human Resources Management Review. 1: 61-89.
- Özçınar, M. (2005). Asistan Doktorlarda Burnout Sendromu. Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi. İstanbul: Sağlık Bakanlığı Dr. Lütfü Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği.
- Özen İnce, Z. (2015). Çalışanlarda Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık (Ankara Tepebaşı Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Randall, D.M. (1987). Commitment and the Organization: The Organization Man Revisited, Academy of Management Review, 12(3): 465.
- Schaufeli, W.,Leiter, M., Maslach, C. (2009) Burnout: 35 Years of Research and Practice, Career Development International, 14: 3: 204-220.
- Serin, M.K. (2011). İlköğretim Kurumlarında Öğretimsel Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Konya İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tan, D.S.K. and Akhtar, S. (1998). Organizational commitment and experienced burnout: An exploratorystudy from a Chinese cultural perspective. The International Journal of Organizational Analysis, 6(4), 310-Topaloğlu, M., Koç, H., Yavuz, E. (2008). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bazı temel faktörler açısından analizi. Kamu-İş İş Hukuku Ve İktisat Dergisi 9(4) Web: http://www.kamu-is.org.tr/pdf/949.pdf.
- Yalçın A., İplik F. N. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıklarıarasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 395-412.
- Yalçın, A. & İplik, F. N. (2007). A grubu seyahat acentalarında çalışanların örgütsel bağlılıklarını etkileyenfaktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma: adana ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, (18), 483-500. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61794/924269
