Author :
Abstract
Bu çalışma, iktisadi büyüme teorilerini tarihsel gelişim süreçleriyle birlikte ele alarak Türkiye’nin ekonomik büyüme deneyimiyle karşılaştırmalı bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Klasik, neoklasik, Keynesyen, endojen büyüme ve kurumsal iktisat yaklaşımları başta olmak üzere, çeşitli teorik çerçeveler büyümenin kaynakları, sürdürülebilirliği ve sınırları açısından değerlendirilmiş; her teorinin temel varsayımları ve politika önerileri açıklanmıştır. Türkiye’nin 1960 sonrası dönemde uyguladığı devletçi, dışa açık ve piyasa temelli büyüme stratejileri, bu teorik modellerle karşılaştırılarak ele alınmıştır.
Çalışmada, nitel bir araştırma yöntemi benimsenmiş; teorik literatür incelemesi ile Türkiye’nin dönemsel ekonomik verileri ve büyüme performansı tarihsel bağlamda değerlendirilmiştir. Analizlerde, büyümenin yalnızca üretim faktörlerinin artışıyla değil; kurumsal yapı, beşerî sermaye, teknolojik gelişme ve siyasi istikrar gibi çok boyutlu unsurlarla ilişkili olduğu vurgulanmıştır.
Sonuç olarak, Türkiye ekonomisinin büyüme sürecinde, farklı dönemlerde farklı büyüme yaklaşımlarının etkisi gözlemlenmiş olmakla birlikte, uzun vadeli ve kapsayıcı büyümenin sağlanabilmesi için sadece teori temelli değil, aynı zamanda güçlü bir kurumsal altyapı ve uyumlu politika setine ihtiyaç duyulduğu görülmektedir. Bu bağlamda, büyüme stratejilerinin ülkenin tarihsel, siyasal ve ekonomik bağlamıyla bütünleşik bir şekilde ele alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study aims to present a comparative analysis by examining economic growth theories in their historical development and relating them to Turkey's economic growth experience. Theoretical frameworks such as classical, neoclassical, Keynesian, endogenous growth, and institutional economics are evaluated in terms of the sources, sustainability, and constraints of growth. Each theory's fundamental assumptions and policy implications are discussed. Turkey’s state-led, export-oriented, and market-based growth strategies, especially since the 1950s, are analyzed within these theoretical models.
A qualitative research approach is adopted in this study, combining theoretical literature review with a historical analysis of Turkey's economic data and growth performance. The analysis emphasizes that economic growth is not only determined by the accumulation of production factors but also closely linked to institutional structure, human capital, technological development, and political stability.
The findings indicate that while different growth paradigms have influenced Turkey's development at various stages, achieving long-term and inclusive growth requires not only theoretical consistency but also a strong institutional foundation and a coherent set of economic policies. In this context, it is concluded that growth strategies must be integrated with the country’s historical, political, and economic realities.
