ÖRGÜTSEL İKLİMİN İŞ DOYUMUNA ETKİSİNE YÖNELİK ZİHİNSEL ENGELLİLER ÖĞRETMENLERİ ÜZERİNE ALAN ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
Örgütsel iklim, iş çevresinin çalışanlar tarafından dolaylı ya da doğrudan algılanan ve çalışanların motivasyon ve davranışlarını etkilediği kabul edilen ölçülebilir özellikler kümesidir. Çalışanların bir durum karşısında gösterdikleri ortak tepki ya da algılardır. Örgütsel iklim, algılanabilen ve örgüte belirli bir kimlik kazandıran bir kavram olduğu için insan davranışlarını açıklamada yol göstericidir. İş doyumu ise, kişinin ihtiyaçlarıyla, değer yargılarının işiyle uyumudur. Ayrıca iş doyumu iş görenin işini ve etrafını değerlendirmesi sonucu geliştirdiği duygusal tepkidir. Çalıştığı eğitim kurumunda zihinsel engelli öğrencilere çeşitli bilgi, beceri ve tutumları kazandırmak üzere eğitim veren zihinsel engelliler öğretmenleri, özel olarak yetişmiş eğitimcilerdir. Bu öğretmenlere sunulan iş ortamının da önemi büyüktür. İş ortamının bireye ekonomik etkisi yanında psikolojik ve sosyal yaşantısına da önemli etkisi vardır. Örgütsel iklim ve iş doyumu kavramları çalışma hayatında ve çalışma psikolojisi alanında kullanılmaktadır. Araştırmanın ana amacı örgütsel iklimin iş doyumuna etkisini ve örgütsel iklim boyutunda iş görenin iş doyumunu artıran etkenleri ortaya koymaktır. Bu bağlamda örgütsel iklim ve iş doyumu arasındaki anlamlı ve olumlu etki olup olmadığı incelenecektir. Proje araştırma kısmında ise Kahramanmaraş’ta zihinsel engellilere yönelik eğitim veren okullarda görev yapan öğretmenler ana kütle olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında frekans, T-testi, ANOVA ve korelasyon gibi analizler yapılarak sonuç elde edilmeye çalışılmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri ve kavramların alt boyutları araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda örgütsel iklim algılamaları ile iş doyumu algısı arasında pozitif etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Organizational climate is measurable features group of business environment which is perceived directly or indirectly by employees and accepted that it affects motivation and behaviour of employees. They are the common reaction or perceptions of employees in theface of a situation. Since organizational is a concept that can be percepted and make them gain an identitiy to organization, it’s a guide to explain the human behavior. Job satisfaction is the harmony of person's values and needs and his job. Also job satisfaction is an emotional reaction that the workers’ improved as a result of evaluation of their job and environment. Teachers of mentally disabled; skills and attitudes to mentally retarded students in the educational institution in which they work. Mentally handicapped students are trained by specially trained trainers and staff. It is also an important aspect of the work environment presented to these teachers. Business environment effects not only person’s economic life but also it effects his phscological and social life. Organizational climate and job satisfaction concepts are used in working life and industrial psychology field. The research, the effects of the “Organizational Climate” on the Job Satisfaction” and the factors of increasing job satisfaction of workers on the organizational climate dimension are examined. Also it is examined significant and positive effects between organizational climate and job satisfaction are examined. In the scope of the research, such as frequency, t-test, ANOVA and correlation were tried to be analyzed. The demographic characteristics of the participants and the sub-dimensions of the concepts were included in the scope of the study. The analysis results in the it has been found that it has a positive effect on organizational climate perceptions and job satisfaction perception.
Keywords
- AĞACIK, K., 2011. “Kütahya’da Faaliyet Gösteren Özel Öğretim Kurumlarında Örgütsel İklimin Örgütsel
- AĞACIK, K., 2011. “Kütahya’da Faaliyet Gösteren Özel Öğretim Kurumlarında Örgütsel İklimin ÖrgütselBağlılığa Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kütahya.
- AKBAŞ, M. A., 2016. “Özel Eğitim Okullarında Yöneticilerin İş Doyumunun İncelenmesi: İzmir BölgesiUygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Programı, Ankara.
- AKKAYA, T., (2015). “Lider-Üye Etkileşiminin İş Doyumuna Etkisinde Örgütsel İklimin Rolü: HizmetSektöründe Bir Lojistik Şirket Uygulaması”, Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul
- ALTINKILIÇ, Ş., 2008. “Okul Öncesi Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi”,Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi, İstanbul.ARSLAN, N.T., 2004. “Örgütsel Performansı Belirleyici Bir Etmen Olarak Örgüt Kültürü ve İklimi HakkındaBir Değerlendirme”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 9(1) ss.203-228.
- AVCI, A., 2016. “Stres Faktörleri Ve Örgütsel İklimin Çağrı Merkezi Çalışan Performansı Üzerine Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme
- BAŞTEMUR, Y., 2006. “İş Tatmini İle Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkiler: Kayseri Emniyet Müdürlügü’nde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- CASTRO, M.L. and N. MARTİNS, 2010. The Relationship Between Organisational Climate and Employee Satisfaction in a South African İnformation and Technology Organisation, SA
- DEMİR, C., 2012. “Kişilik Envanteri ve İş Tatmini Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- EREN, E., 2001. Yönetim ve Organizasyon, Çağdaş ve Küresel Yaklaşımları, 5. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 592s.
- EREN, E., 2001. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul
- EROL, E., 2014. “Eğitim Fakültelerinde Örgütsel İklim İle Örgütsel Politika Algısı Arasındaki İlişki, DoktoraTezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması Ve Ekonomisi Bilim Dalı, Denizli.
- GÜL, Ö., 2012. “Örgütsel İklim Ve İletişim İklimi Arasındaki Etkileşim: Omu Vakfı İşletmelerinde BirAraştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kütahya.
- GÜLER, K. B., 2016. “Avukatlarda Bazı Demografik Değişkenlerin Tükenmişlik, Denetim Odağı ve İşDoyumu Üzerindeki Etkisi”, Yüksek Lisans Defteri, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
- GÖREN, H., 2016. “Sağlık Çalışanlarının Duygusal Zeka Düzeyleri İle İş Doyumu Arasındaki İlişkiye DairBir Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Sağlık Kuruluşları Yöneticiliği Bilim Dalı, İstanbul.
- HALPİN, A. 1966. Theory and Research in Administration, The Macmillian Co. s.135-178, New York.
- KEMERİZ, Y., 2014. “Spor Örgütlerindeki Yöneticilerin Liderlik Tarzlarının Örgütsel Bağlılık Örgütsel İklimve İş Tatmin Düzeyine Etkisinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Çanakkale.
- KOÇ, C., 2014. “Gündüz Çalışan İnfaz ve Koruma Memurları ile Vardiyalı Çalışan İnfaz Ve KorumaMemurları Arasında İş Doyumu ve Tükenmişliğin İncelenmesi”, Yüksek Lisan Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
- KORKUT, H., 1980. “Hacettepe Üniversitesi Ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörlük Örgütleri’nin Örgütsel Havası İle İlgili Araştırma”, Üniversiteler Arası Kurul Genel Sekreterliği Yayını, ss.67-70.
- ÖRÜCÜ, E., YUMUŞAK, S. ve BOZKIR, Y., 2006. “Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda ÇalışanPersonelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Yönetim ve Ekonomi, 13(1), ss.39-51.
- ÖZDEMİR, F., 2006. “Örgütsel İklimin İş Tatmin Düzeyine Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
- ÖZDOĞAN, B., 2014. “İşe Yabancılaşma, Örgütsel İklim Ve Koçluğun İş Tatminine Etkileri Üzerine İstanbulİlinde Ampirik Bir Çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Ve Örgütsel Değişim Bilim Dalı, İstanbul.
- PAKDANEL, C. A., 1988. “Örgütsel İklim ve İş Doyumu”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- PEKEL, H. N., 2001. “İşletmelerde Motivasyon-Verimlilik İlişkisi Devlet Hava Meydanları İşletmesi AntalyaHava Limanı Çalışanları Arasında Bir Örnek Olay Araştırması”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, SBE, İşletme Anabilim Dalı, Isparta
- PRİTCHARD, R.D. ve KARASİCK, B.V.1973. “The effect of organizational climate on managerial jobperformance and job satisfaction”, Organizational Behavior and Human Performance, 9, s. 126-146. USA.
- REİCHERS, E. A., and SCHNEİDER B.,1990. “Climate and Culture: An evolution of constructs. In B. Schneider (Ed) Organizational Climate and Culture”, San Francisco: Jossey-Bass., s.5-39. USA.
- SAYGI, A. C., 2016. “Seyahat Acentalarında Ergonomik Koşulların İş görenlerin İş Doyumuna Etkisi, YüksekLisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik Anabilim Dalı, Balıkesir
- SÖNMEZ, H., 2014. “Değişim Yaşanan Örgütlerde İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- SUBULAN, E., 2015. “Örgütlerde Yaşanan Kişilerarası Çatışmaların Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisive Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İzmir.
- TAŞPINAR, F., 2006. “Motivasyon Araçlarının İşgören Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Afyonkarahisarİlindeki Termal Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- TENGİLİMOĞLU, D. ve YİĞİT, A., 2005. “Hastanelerde Liderlik Davranışlarının Personel İş Doyumuna Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8 (3), ss.374-400.
- TUTAR, H. ve ALTINÖZ, M., 2010. “Örgütsel İklimin İş gören Performansı Üzerine Etkisi: Ostim İmalâtİşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 65(2), ss. 195-218.
- TOKATLIOĞLU, T., 2016. “Anaokulu Çalışanlarının İş Doyumu, Ücret Beklentisi, Meslek İçi ToplamÇalışma Süresi Ve Yaş Grupları İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yüksek LisansTezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
- TOKER, B., 2007. “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), ss.92-107.
- URAL, A., 2014. “Gazi Üniversitesi’nde Örgütsel İklim”, Amme İdaresi Dergisi 47(2)ss. 145-165.
- VAROL, F., 2010. “Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmininin İşten Ayrılma Niyetine Olan Etkisi: Konya İli İlaçSektörü Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- YELBOĞA, A. 2012. “Örgütsel Adalet ile İş Doyumu İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Ege Akademik Bakış, 12(2), ss.171-182.
- YILDIZ, G. ve ÖZSOY E., 2013. “Çalışanların Kişilik Özelliğine Göre İş Doyumu Farklılaşır Mı?”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), ss.268-278.
