Author :
Abstract
Ticarette yeni korumacılık önlemlerinden biri olan tarife dışı engellerin bir yöntemi olarak ürün standartları uygulaması kabul edilmektedir. Tarife dışı engel olarak teknik düzenleme, hijyen ve sağlık güvenliği ve standartlar uygulanmaya başlamış ve ticarette korumacılığın artmasına yol açmıştır. Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarından olan AB ülkeleri birlik içerisinde tarife dışı engelleri ortadan kaldırırken üçüncü ülkelerle olan ticaretinde bu uygulamaları sürdürmektedir. Tüm bu uygulamaların Türkiye ile olan ticaretini nasıl etkilediğinin incelendiği bu çalışmada; 1995-2023 yılları içinde toplam ihracat, kişi başına reel gayrisafi yurtiçi hasıla, doğrudan yabancı yatırım ve reel efektif döviz kuru değişkenlerinin ihracata etkisi analiz edilmektedir. Ürün standartlarının etkisini incelemek için, Yeni Yasal Çerçeve Direktiflerini temsilen 2008 yılı ve sonrası için ayrıca TSE’nin AB’ye bağlanması ve CEN-CENELEC’e tam üye olmasını temsilen 2012 yılı ve sonrası için kukla değişken kullanılmış ve modele dahil edilmiştir. Çalışmada panel veri analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, analizde kullanılan değişkenler arasında yatay kesit bağımlılığın bulunduğu ve bu nedenle ikinci nesil testlerle analize devam edildiği, değişkenler arasında uzun dönemli eş bütünleşme ilişkisinin varlığını kanıtlamıştır. Eşbütünleşme katsayı tahmincisinin sonuçlarında ise doğrudan yabancı yatırım değişkeni anlamlı bulunmamış ancak kişi başına reel GSYİH ve reel efektif döviz kuru değişkenleri anlamlı ve pozitif sonuçlar vermiştir. Ayrıca 2008 kukla değişkeninin anlamlı ve negatif, 2012 kukla değişkeninin ise anlamsız olduğu görülmektedir.
Keywords
Abstract
Product standards are considered a method of implementing non-tariff barriers, one of the new protectionist measures in trade. Technical regulations, hygiene, health, safety, and standards have been implemented as non-tariff barriers, leading to an increase in protectionism in trade. EU countries, a major trading partner of Turkey, have eliminated non-tariff barriers within the EU while maintaining these practices in trade with third countries. This study examines how these practices affect trade with Turkey. The impact of total exports, real gross domestic product per capita, foreign direct investment, and real effective exchange rate variables on exports for the period 1995-2023 is analyzed. To examine the impact of product standards, a dummy variable is used for 2008 and later, representing the New Legal Framework Directives, and for 2012 and later, representing the TSE's accession to the EU and full membership in CEN-CENELEC, and is included in the model. Panel data analysis is used in the study. The findings demonstrated cross-sectional dependence among the variables used in the analysis, and therefore, the analysis was continued with second-generation tests. The cointegration coefficient estimator results indicated that the foreign direct investment variable was not significant, but the real GDP per capita and real effective exchange rate variables yielded significant and positive results. Furthermore, the 2008 dummy variable was significant and negative, while the 2012 dummy variable was insignificant.
