Author :
Abstract
Amaç: Pazarlamada kullanılan korku çekiciliği faktörünün, olumsuz etkisinden yararlanılarak oluşturulan oyunları oynayan tüketicilerin, nelere maruz kaldığını sergilemek ve bu oyunlara bağlı ölümleri Türkiye ve diğer ülkelerle karşılaştırarak ailelerin sosyal medya tüketimlerinde daha dikkatli olmasına ışık tutmaktır. Yöntem: Çalışmada, nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan ve basılı ve/veya elektronik ortamda oluşturulan yazılı belgelerin içeriğini titiz ve sistematik bir şekilde analiz etmeye yarayan doküman analizinden yararlanılmıştır. Bulgular: Mavi Balina, MOMO ve Mariam adlı oyunların, pazarlamada kullanılan korku çekiciliği mesajlarının başarısını etkileyen; algılanan tehlike, mesajda sunulan önerinin belirginliği, mesajda sunulan önerinin yerleştirilmesi, mesajda kullanılan ögelerin kalitesi, mesaj verilen kitlenin onuru ve mesaj verilen kitlenin endişe düzeyi olmak üzere altı değişkeni içerdiği görülmektedir. Bulgulara vaka miktarı açısından bakıldığında ise Mavi Balina Oyununa bağlı gerçekleşen ölüm en çok Rusya’dayken maalesef az da olsa Türkiye’de bu oyuna bağlı ölümlere rastlanılmıştır. MOMO’ya bağlı vakaların en çok Latin Amerika görülmesine rağmen Türkiye’de erken müdahale sonucu herhangi bir vakaya rastlanılmamıştır. Ne Türkiye’de ne de diğer ülkelerde Mariam Oyununa bağlı bir vaka ile karşılaşılmamıştır. Sonuç: Az sayıda da olsa üzücü olaylar yaşanmasına rağmen Türkiye, bahsedilen diğer ülkelere nazaran bu oyunlara erken müdahale ederek erişim yasakları gibi önlemlerle süreci iyi yönetmiştir. Her ne kadar hükümetin erken müdahaleleri sonucu süreç iyi yönetilmiş olsa da bireylerin farklı yollarla ulaştıkları Mavi Balina, MOMO ve Mariam gibi oyunlar ile çocuklar ve gençler üzerinde baskı oluşturacak, gelişimlerini kötü yönde etkileyecek olan ve tüketicileri belirli kalıplara sokmaya çalışan vs. farklı türde şiddet içeren oyunlara karşı ailelerin, sosyal medya tüketimini takibe almaları ve daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Keywords
Abstract
Objective: The aim is to show what consumers are exposed to playing games created by taking advantage of the negative effects of the fear attraction factor used in marketing and to shed light on families being more careful in their social media consumption by comparing the deaths related to these games at Turkey and other countries. Methodology: In the study, document analysis, which is one of the qualitative data analysis methods and which is used to analyze the content of written documents created in printed and/or electronic media in a meticulous and systematic way, was used. Findings: It is seen that games named Blue Whale, MOMO and Mariam include six variables that are affecting the success of fear appeal messages used in marketing: perceived danger, the clarity of the suggestion presented in the message, the placement of the suggestion presented in the message, the quality of the elements used in the message, the honor of the message audience, and the level of anxiety of the message audience. When the findings are examined in terms of the amount of cases, most deaths depend on the Blue Whale game was occurred in Russia; unfortunately, Turkey has seen a slight death case due to this game too. Although Death cases due to MoMo was most seen in Latin American, with early intervention, there has not been observed any case in Turkey. Neither Turkey nor other countries was faced with a death case that depends on the Mariam Games. Results: Although few in number regrettable events experienced in Turkey, the process has managed well with measures such as the ban on access to these games by early intervening, compared to other countries mentioned. Although the process was well-managed as a result of the early interventions of the government, families need to monitor their social media consumption and be more careful against games such as Blue Whale, MOMO and Mariam that individuals reach in different ways and other different types of violent games that will put pressure on children and young people, affect their development negatively, and try to put consumers into certain patterns, etc.
Keywords
- Aichner, T. ve Jacob, F. (2015). “Measuring The Degree of Corporate Social Media Use”. International
- Aichner, T. ve Jacob, F. (2015). “Measuring The Degree of Corporate Social Media Use”. International Journal of Market Research. 57 (2), 257-275.
- Akşam (2018). “Mavi Balina Oyunu Nedir Nasıl Oynanır? Mavi Balina Oyunu Nasıl Öldürüyor?”. Songüncelleme 1 Şubat, 2018. Erişim Linki: www.aksam.com.tr/yasam/mavi-balina-oyunu-nedir-nasil-oynanir- mavi-balina-oyunu-nasil-olduruyor/haber-703544), Erişim Tarihi: 12.06.2021
- Asur, S. ve Huberman, B. A. (2010). “Predicting the Future with Social Media”. 2010 IEEE/WIC/ACMInternational Conference on Web Intelligence and Intelligent Agent Technology, Toronto, ON, 2010, 492- 499.
- Ayan, S. (2006). “Şiddet ve Fanatizm”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 7 (2), 191-209.
- Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, O. ve Bülbül, M. Ş. (2017). “Akademik Araştırmalarda AraştırmaYöntemleri ile Örneklem İlişkisi: Doğrulayıcı Doküman Analizi Örneği”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 556-565.
- Aykırı Akademi. “Tüm Dünyayı Tehdit Eden İntihar Oyunu ‘Mavi Balina’ya Karşı Türkiye’de Bir ÖnlemAlındı mı?”. Son güncelleme 18 Kasım, 2017. Erişim Linki: http://aykiriakademi.com/ayrkiri-akademi-yasam/aykiri-akademi-yasam-sosyal-medya/mavi-balina-ya-karsi-turkiye-de-onlem-alindi-mi, Erişim Tarihi: 18.06.2021
- BBC News/TÜRKÇEa. (2017). “Rus 'intihar Oyunu' Organizatörü Philipp Budeikin Suçunu Kabul Etti” Son güncelleme 12 Mayıs, 2017. Erişim Linki: www.bbc.com/turkce/39892509, Erişim Tarihi: 18.06.2021
- BBC News/TÜRKÇEb. (2019). “Mavi Balina oyunundan kurtulanlar anlatıyor: 'Sanal ölüm tuzağı”. Son güncelleme 24 Mayıs, 2019. Erişim Linki: www.bbc.com/turkce/41281200, Erişim Tarihi: 13.06.2021,
- Benet, S., Pitts, R. E. ve La Tour, M. (1993). “The Appropriateness of Fear Appeal Use for Health Care Marketing to the Elderly: Is It OK to Scare Granny?”. Journal of Business Ethics. 12 (1), 45-55.
- Cüceloğlu, D. (2002). İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2. Basım.
- Dean, D. (2005). “Fear, Negative Campaigning and Loathing: The Case of the UK Election Campaign”. Journal of Marketing Management. 21, 1067-1078.
- Facebook. (2017). “The Blue Whale Game / Mavi Balina Oyunu İntihar Ettiren Oyun ÜzerineBilgilendirme...” Son güncelleme: 28 Nisan, 2017. Erişim Linki: www.facebook.com/BirGazetecininNotlari/posts/626940344169161/, Erişim Tarihi: 16.06.2021.
- Fırat, D. (2013). “Korkunun Bir Pazarlama Aracı Olarak Uygulanması: İşletmelerin Korku Mesajları ile Tüketicilerin Algısı Arasında Uyum Var mı?”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 5 (1), 187-197.
- Fikriyat. (2019). “Ölüme Sürükleyen Tehlikeli Oyunlar”. Son güncelleme 14 Ocak, 2019. www.fikriyat.com/galeri/genel/olume-surukleyen-tehlikeli-oyunlar/6
- Glascoff, D. W. (2000). “Articles of Interest: Fear Appeals Quality Perceptions and ‘E-Health’ Marketing”. Marketing Health Services. 20 (4), 35+
- Güler, A. (2004). “Türk Eğitim Sisteminde Korku Kültürü ve Disiplin Sorunu” XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında Sunulan Bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya, Temmuz 06-09.
- Gürdin, B. (2016). “Sigara Karşıtı Televizyon Reklamlarında Kullanılan Korku Çekiciliği FaktörüEtkinliğinin Beyin Görüntüleme Tekniği ile Ölçümü”. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme A.B.D. Yayınlanmış Doktora Tezi.
- Gürdin, B. (2019). “Sosyal Medyanın Hedonik Tüketimi ve FoMO’nun Gücü”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi. 54 (3), 1259-1278.
- Güneri Yöyen, E. (2017) . “Şiddet Türleri ve Kişilik Özellikleri”. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi. 1 (1), 35-50.
- HABERTÜRKb. (2018). “Mavi Balina Oyunundan Sonra Bu Kez Mariam Alarmı”. Son güncelleme 22Mayıs, 2018. Erişim Linki: www.haberturk.com/mavi-balina-oyunundan-sonra-bu-kez-mariam-alarmi- 1978085/, Erişim Tarihi: 16.06.2021,
- HABERTÜRKa. (2019). “Momo Nedir? Nasıl Ortaya Çıktı? Momo Oyunu Çocukları Nasıl İntiharaSürüklüyor?”. Son güncelleme 07 Mart, 2019. Erişim Linki: https://www.haberturk.com/momo-nedir-momo- oyunu-cocuklari-nasil-intihara-surukluyor-2395837, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- Hastings, G. ve MacFadyen L. (2002). “ The Limitations of Fear Messages”. Tobacco Control. 11, 73–75
- Hastings, G., Stead, M. ve Webb, J. (2004). “Fear Appeals in Social Marketing: Strategic and Ethical Reasons for Concern”. Psychology & Marketing. 21 (11), 961–986.
- Henthorne, T. L., LaTour , M. S. ve Nataraajan, R. (1993). “Fear Appeals in Print Advertising: An Analysis of Arousal and Ad Response”. Journal of Advertising. 22(2), 59-69.
- Hürriyet.com.tr. (2019). “İşte çocukların korkulu rüyası Momo'nun son hali”. Son güncelleme 13 Temmuz,2019. Erişim Linki: www.hurriyet.com.tr/galeri-iste-cocuklarin-korkulu-ruyasi-MOMOnun-son-hali- 41271726/2, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- İrgil, S. (2017). “Mavi Balina”. Son güncelleme: 15 Eylül, 2017. Erişim Linki: http://sedatirgil.com/2017/09/, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- Kapoor, K. K., Tamilmani, K., Rana, N. P., Patil, P., Dwivedi, Y. K. ve Nerur, S. (2018). “Advances in Social Media Research: Past, Present and Future”. Inf Syst Front. 20, 531–558.
- Kıral, B. (2020). “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
- Kietzmann, Jan H., Hermkens, Kristopher, McCarthy, Ian P. ve Silvestre, Bruno S. (2011). “Social Media?Get Serious! Understanding The Functional Building Blocks of Social Media”. Business Horizons. 54, 241—251.
- Lesinger, F. Y., Oytun, M. ve Yınal, A. (2019). “The Impact of Violence of The Visual Media on High School Students”. Folklor/Edebiyat. 25 (97-1), 697-725.
- Molatik. (2018). “Ölüme Sürükleyen Mavi Balina Benzeri Mariam Oyunu Nedir?”. Son güncelleme 22Mayıs, 2018. Erişim Linki: www.milliyet.com.tr/olume-surukleyen-mavi-balina-benzeri-mariam-oyunu- nedir--molatik-8055/, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- NTV. (2019). “MOMO Nasıl Ortaya Çıktı? (Çocukları Momo'dan Korumak İçin Ne Yapmalı?)”. Songüncelleme 08 Mart, 2019. Erişim Linki: www.ntv.com.tr/saglik/MOMO-nasil-ortaya-cikti-cocuklari- MOMOdan-korumak-icin-ne-yapmali,wL8J7lsUDk2LRJjsz1yPUA, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Arabacı, L. B. (2011). “Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2 (2), 53-60.
- Patton, D. U., Eschmann, R. D. ve Butler, D. A. (2013). “Internet Banging: New Trends in Social Media, Gang Violence, Masculinity and Hip Hop”. Computers in Human Behavior. 29, 54–59.
- Patton, D. U., Hong, J. S., Ranney, M., Patel, S., Kelley, C., Eschmann, R. ve Washington, T. (2014).“Social Media as A Vector for Youth Violence: A Review of The Literature”. Computers in Human Behavior. 1-6.
- Recuero, R. (2015). “Social Media and Symbolic Violence”. Social Media + Society. 1-3.
- Shin, S., Ki, E.-J.ve Griffin, W. G. (2007). “The Effectiveness of Fear Appeals in ‘Green’ Advertising: AnAnalysis of Creative, Consumer, and Source Variables”. Journal of Marketing Communications. 23 (5), 473- 492.
- Sı, S. (2016). “Social Media and Its Role in Marketing”. Business and Economics Journal. 7 (1), 1-5.
- Small Business Trends. (2016). “48 Social Media Channels for Marketing Your Business: The UltimateGuide”. Son güncelleme 28 Eylül, 2016. Erişim Linki: https://smallbiztrends.com/2016/09/social-media- channels-marketing.html, Erişim Tarihi: 01.06.2021
- Son TV. (2019). “MOMO Oyunu Nereden Oynanıyor? MOMO Nedir ve Nasıl Önlem Alınır?”. Songüncelleme 14 Mart, 2019. Erişim Linki: www.son.tv/momo-oyunu-nereden-oynaniyor-momo-nedir-ve- nasil-onlem-alinir/, Erişim Tarihi: 14.06.2021
- Talu, E. (2019). “Bir Oyundan Ötesi: ‘Mavi Balina’ (The Blue Whale) Adlı Oyunun Shneidman’ın ``İntihar Küpü’’ Modeli Bağlamında Analizi”. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 20 (3), 1044-1078.
- T24 Bağımsız İnternet Gazetesi (2017). UNICEF: Çocuklarınızı intihar oyunu Mavi Balina'dan nasılkorursunuz? Son güncelleme 22 Eylül, 2017. Erişim Linki: https://t24.com.tr/haber/unicef-cocuklarinizi-intihar-oyunu-mavi-balinadan-nasil-korursunuz,446511?fbclid=IwAR0zOHLhnrQ01DQrKumWf-bUCQw- o9UUj_rVWlrL0nh7580TKPN4fYvkGWM), Erişim Tarihi: 12.06.2021
- Vincent, A.-M. ve Dubinski, A. J. (2005). “Impact of Fear Appeals in A Cross-Cultural Context”. The Marketing Management Journal. 15 (1), 17-32.
- Wikipedia. (2021). “Mavi Balina (oyun)”. Son güncelleme 12 Mayıs, 2021. Erişim Linki: https://tr.wikipedia.org/wiki/Mavi_Balina_(oyun), Erişim Tarihi: 11.06.2021
- Wikipedib. (2021). “MOMO Challenge”. Son güncelleme 08 Şubat, 2021. Erişim Linki: https://tr.wikipedia.org/wiki/MOMO_Challenge, Erişim Tarihi: 11.06.2021
- Wikipedic. (2021). “VK Sosyal Ağ”. Son güncelleme 13 Haziran, 2021. Erişim Linki: https://tr.wikipedia.org/wiki/VK_(sosyal_a%C4%9F), Erişim Tarihi: 15.06.2021
- Williams, K. C. (2011). “Improving Fear Appeal Ethics”. Journal of Academic and Business Ethics. 1-24.
- World Health Organization (WHO, 2021). Definition and Typology of Violence. Erişim Linki: https://www.who.int/violenceprevention/approach/definition/en/, Erişim Tarihi: 16.06.2021
- YENİASYA. (2019). “Mavi Balina Ve Momo'dan Hareketle Eğitim Bilişim Ağı Çatısı Altında PortalOluşturuldu”. Son güncelleme:17 Nisan,2019. Erişim Linki: www.yeniasya.com.tr/egitim/mavi-balina-ve-momo-dan-hareketle-egitim-bilisim-agi-catisi-altinda-portal-olusturuldu_491238, Erişim Tarihi: 18.06.2021
- YeniŞafak. (2019). “Beş Bakanlık Mavi Balina ve MOMO'ya Karşı”. Son güncelleme 08 Mayıs, 2019.Erişim Linki: www.yenisafak.com/teknoloji/bes-bakanlik-mavi-balina-ve-momoya-karsi-3469991, Erişim Tarihi: 11.06.2021
