Author :
Abstract
Bu çalışma, Türkiye’nin günümüz Orta Doğu politikasını, güç ve ekonomi temelli çıkar arayışlarının yanı sıra, uluslararası hukuk normlarının sunduğu meşruiyet çerçevesiyle incelemektedir. Uluslararası hukuk normlarının sağladığı imkanlar ve koyduğu sınırlamalar doğrultusunda Türkiye’nin dış politika manevra alanını hem genişlemekte hem de daralmaktadır. Bu nedenle makale, teorik yaklaşımların birbirini tamamlayan yönlerini ortaya koyarak Türkiye’nin ve bölge ülkelerinin çok-kutupluluk dönemindeki dış politika pratiklerini bütüncül bir perspektifle incelemektedir. Günümüz Orta Doğu ve Türkiye eksenli dış politika dinamiklerini uluslararası ilişkiler kuramları ve jeopolitik perspektifler üzerinden analiz etmekte; Realizm ve neo-realizm çerçevesi, bölgedeki güç mücadelesi, güvenlik ikilemi ve stratejik özerklik arayışını açıklamada temel referans noktaları sunmaktadır. Liberalizm ve neo-liberal kurumsalcılık, ekonomik karşılıklı bağımlılık, iç siyaset-dış politika etkileşimi ve kurumların işlevi üzerinden bölgesel işbirliği olanaklarını değerlendirmektedir. Jeopolitik, devletlerin mekansal konum ve kaynaklar üzerinden stratejik davranışlarını vurgularken, eleştirel jeopolitik ise bu davranışların söylemsel ve ideolojik boyutlarını çözümlemektedir. Dolayısıyla güç, ekonomi ve söylem eksenlerinin birlikte okunması, Orta Doğu’daki akışkan ittifaklar ve Türkiye’nin stratejik özerklik politikalarının anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda makalede, Türkiye’nin Orta Doğu eksenli dış politikasını yalnızca güç dengeleri ve ekonomik çıkarlar üzerinden değil, aynı zamanda uluslararası hukuk normlarının sağladığı imkanlar ve getirdiği sınırlamalara odaklanılmıştır. Makale, Türkiye’nin Orta Doğu’daki dış politikasının yeni paradigmalarını dikkate alarak, realpolitik unsurlar (güç, güvenlik, ekonomi) ile normatif düzen (uluslararası hukuk, insan hakları, uluslararası kurumlar) arasındaki etkileşimi ortaya koymayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
This study examines Turkey’s contemporary Middle East policy, not only through its pursuit of power and economics, but also through the frameworks offered by international legal norms. The possibilities and regulatory limitations of international legal norms are applied both in expanding Turkey’s external maneuverability and in expanding its policy. Therefore, this article examines Türkiye’s and regional countries’ foreign policy practices in the era of multipolarity from a holistic perspective, ensuring the alignment of theoretical policies. It analyzes contemporary Middle East and Turkey-centric foreign policy dynamics through theories of international markets and geopolitical perspectives. Realism and neo-realism frameworks provide fundamental reference points for monitoring regional power struggles, security dilemmas, and the search for autonomy. Liberalism and neo-liberal institutionalism intensify opportunities for economic interrelationships, domestic politics-foreign policy trade, and growth-oriented regional cooperation. Geopolitics emphasizes the data states acquire through their spatial location and resources, while critical geopolitics describes this trajectory and analyzes its ideological dimensions. Therefore, a joint reading of power, economy, and their axes contributes to the comprehensive understanding of coalition alliances in the Middle East and Turkey’s construction of autonomy policies. In this context, Turkey’s Middle East-oriented foreign policy is not only focused on the balance of power and economic interests, but also on the options and limitations presented by international legal norms. By considering the new paradigms of Türkiye’s foreign policy in the Middle East, the article aims to reveal the strengthening of realpolitik elements (power, security, economy) and the normative order (international law, human rights, international institutions).
